Η νοητική πτώχευση των τραπεζιτών

Η χρηματοπιστωτική κρίση έχει αποκαλύψει πλήρως την πνευματική πτώχευση των κεντρικών τραπεζιτών παγκοσμίως.

Γιατί; Οι κεντρικοί τραπεζίτες αμελούν το γεγονός ότι τα επιτόκια είναι ουσιαστικά τιμές. Ο χειρισμός των τιμών μέσω της πιστωτικής επέκτασης ή συρρίκνωσης έχει πραγματικές και αρνητικές επιπτώσεις στην οικονομία. Ωστόσο, ενώ ο σοσιαλισμός και ο κεντρικός οικονομικός σχεδιασμός σε μεγάλο βαθμό έχουν απορριφθεί από οικονομολόγους της ελεύθερης αγοράς, ο μύθος ότι οι κεντρικές τράπεζες είναι ένα απαραίτητο συστατικό της οικονομίας επιμένει.

Οι οικονομολόγοι αυτοί έχουν καταλάβει ότι αν οι μισθοί ή οι τιμές των βασικών προϊόντων καθορίζονται από την κυβέρνηση θα μπορούσαν να προκληθούν ελλείψεις, ανορθολογική κατανομή των κεφαλαίων και γενικότερα προβλήματα. Ωστόσο, δέχονται απλά την έννοια ότι οι κεντρικές τράπεζες πρέπει να καθορίζουν όχι μόνο την προμήθεια ενός συγκεκριμένου αγαθού – του χρήματος – αλλά και το κόστος του μέσω του καθορισμού των επιτοκίων.

Η εκτύπωση ατελείωτων χρηματικών ποσών δεν θα οδηγήσει σε απεριόριστη ευημερία. Αυτό γίνεται εύκολα εμφανές αν παρατηρήσει κανείς τη νομισματική πολιτική της Αμερικάνικης Fed κατά τη διάρκεια των τελευταίων δύο δεκαετιών. Έχει κατακλύσει την οικονομία με τρισεκατομμύρια δολάρια, παρέχοντας κεφάλαια σε τράπεζες με την ελπίδα ότι αυτό το νέο χρήμα θα τονώσει το δανεισμό και στη συνέχεια την κατανάλωση. Αυτές οι παρεμβάσεις σκοπό έχουν την αύξηση των τιμών των μετοχών, χαμηλότερο κόστος δανεισμού για επιχειρήσεις και ιδιώτες, και τη διατήρηση των υψηλών τιμών των κατοικιών.

Αλλά όπως και οι προκάτοχοί τους στη δεκαετία του 1930, οι διοικητές της Fed σήμερα συμπεριφέρονται σαν να πρέπει να επιστρέψουμε σε καταστάσεις πιστωτικής φούσκας. Κάτι τέτοιο συγχέει τα χρήματα με τον πλούτο, και αντανακλά την ιδέα ότι η ευημερία πηγάζει από τις υψηλές τιμές, τα μεγάλα χρηματικά ποσά και τις πιστώσεις.

Η ώθηση προς το εύκολο χρήμα δεν είναι κάτι καινούργιο. Ο θεσμός των κεντρικών τραπεζών σκοπό είχε να εξαλείψει τα φαινόμενα των περιοδικών οικονομικών κρίσεων που βίωσαν οι ΗΠΑ τη διάρκεια του 19ου αιώνα. Ωστόσο η τρικυμιώδης πορεία του αμερικανικού χρηματοπιστωτικού συστήματος επιδεινώθηκε από τότε που η νομισματική πολιτική συγκεντρώθηκε στα χέρια της Fed το 1913. Η οικονομική κρίση του 1930, η αφαίμαξη των αποθεμάτων χρυσού κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1960, η στασιμότητα της δεκαετίας του 1970, η φούσκα των dotcom στις αρχές του 2000 καθώς και η τρέχουσα οικονομική ύφεση έχουν τη ρίζα τους στη χαλαρή νομισματική πολιτική της Fed.

Κάθε μία από αυτές τις κρίσεις ξεκίνησε με μια πληθωριστική νομισματική πολιτική, που οδήγησε σε φούσκες, και η λύση στα λουκέτα, που αναπόφευκτα ακολούθησαν, ήταν η εκ νέου δημιουργία της ίδιας φούσκας.

Δημιουργώντας έτσι τις προϋποθέσεις για την επόμενη κρίση. Η μείωση των επιτοκίων σε μια προσπάθεια να προλάβει μια ύφεση στον απόηχο των dotcom απαίτησε τη μαζική δημιουργία πίστωσης που οδήγησε στη φούσκα των ακινήτων, η κατάρρευση των οποίων ακόμα μας επηρεάζει και σήμερα. Μην έχοντας μάθει τίποτα από το φιάσκο των dotcom και τη φούσκα των ακινήτων, η Fed εισήγαγε τρισεκατομμύρια δολάρια στην οικονομία και έχει υποσχεθεί να διατηρήσει τα επιτόκια στο μηδέν μέχρι τουλάχιστον το 2014. Αυτό εξασφαλίζει μαθηματικά ότι η επόμενη κρίση θα είναι ακόμη πιο καταστροφική από αυτή που βιώνουμε σήμερα.

Μην έχοντας μείνει ικανοποιημένη με τις αποτυχημένες προσπάθειες της να στηρίξει την οικονομία των ΗΠΑ, η Fed τώρα έχει γυρίσει την προσοχή της στην διάσωση της Ευρώπης. Μέσω της ανταλλαγής συναλλάγματος, έχει δεσμευτεί να προσφέρει δυνητικά εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και δεν μπορούμε να αποκλείσουμε το ενδεχόμενο της άμεσης παρέμβασης.

Η απάντηση της Fed στην κρίση δείχνει ότι πιστεύει πως η τρέχουσα κρίση είναι μάλλον  πρόβλημα ρευστότητας. Στην πραγματικότητα πρόκειται για ένα πρόβλημα κακών επενδύσεων που βασίστηκαν σε  ακατάλληλα επιτόκια και στις τιμές που διαταράσσονται από τις πληθωριστικές ενέργειες της Fed.

Η Fed έχει κάνει τις τράπεζες και τις επιχειρήσεις να εξαρτώνται από το φθηνό χρήμα. Αντί να ψάχνει ευκαιρίες για να επενδύσει σε πραγματικά προϊόντα που θα εξυπηρετούν τις ανάγκες των καταναλωτών, η WallStreet αναμένει τα πρακτικά κάθε συνεδρίασης της Ομοσπονδιακής Επιτροπής Ανοικτής Αγοράς με κομμένη την ανάσα, ελπίζοντας ότι νέες πρωτοβουλίες διάσωσης όπως QE3 και QE4 από την Fed είναι προ των πυλών. Δεν είναι τυχαίο ότι οι μακροπρόθεσμες επενδύσεις και o επιχειρηματικός σχεδιασμός έχουν μείνει στάσιμα. Ζούμε σε έναν κόσμο που φαίνεται να έχει εγκαταλείψει την ιδέα της αποταμίευσης και των επενδύσεων ως πηγή πραγματικού πλούτου και οικονομικής ανάπτυξης.

Ο έλεγχος της παγκόσμιας οικονομίας έχει τοποθετηθεί στα χέρια του τραπεζικού καρτέλ, το οποίο ενέχει μεγάλους κινδύνους για όλους μας. Η αληθινή ευημερία απαιτεί αληθινά κεφάλαια, αύξηση της παραγωγικότητας, και αύξηση της αποταμίευσης και των επενδύσεων.

Ο κόσμος είναι πλημμυρισμένος με δολάρια ΗΠΑ, και μια νομισματική κρίση γύρω από το παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα θα είναι μια άνευ προηγουμένου καταστροφή. Καμία νομισματική επέκταση δεν μπορεί να λύσει τα τρέχοντα οικονομικά προβλήματα μας, αλλά μπορεί να τα επιδεινώσει ραγδαία.

Πηγή sofokleous10