Απόφαση-μήνυμα προς τις τράπεζες εξέδωσε το Ειρηνοδικείο Νέων Μουδανιών, “κουρεύοντας” το 53,13% των οφειλών μιας οικογένειας δημοσίων υπαλλήλων με δύο παιδιά.
Το Ειρηνοδικείο αποδέχθηκε ότι η μη αποπληρωμή των δανείων δεν οφείλεται σε δόλο αλλά σε πραγματική αδυναμία, εξαιτίας της μείωσης του μισθού τους κατά το ένα πέμπτο, σε βαθμό που να μη μπορούν να καλύψουν τις βιοτικές ανάγκες της οικογένειάς τους.
Μεταξύ των τραπεζών που αναγκάζονται να “κουρέψουν” τα δάνεια είναι και το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων. Μάλιστα, πρόκειται για την τρίτη απόφαση πανελλαδικώς που εντάσσει στις ρυθμίσεις των υπερχρεωμένων νοικοκυριών το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων, το οποίο μέχρι τώρα εξαιρούταν από το “κούρεμα” με βάση μια ερμηνεία του νόμου.
Η υπόθεση αφορά ζευγάρι καθηγητών μέσης εκπαίδευσης, με συνολικά χρέη ύψους 326.618 ευρώ.
Αφού απέτυχε ο εξωδικαστικός συμβιβασμός με τις τράπεζες, οι δύο εκπαιδευτικοί προσέφυγαν πριν από 16 μήνες στη δικαιοσύνη, ζητώντας ρύθμιση των οφειλών τους, επικαλούμενοι μόνιμη αδυναμία πληρωμής. Με τη δικαστική απόφαση, το ζευγάρι απαλλάχθηκε από χρέος 173.538 ευρώ (“κούρεμα” 53,13%) και πλέον θα κληθεί να πληρώσει το ποσό των 153.079, σε διάστημα 24 ετών.
Για ακόμη μία φορά, η ελληνική δικαιοσύνη στέλνει μήνυμα προς τις τράπεζες να προχωρήσουν σε ρυθμίσεις οφειλών: “Το δικαστήριο εξαίρεσε από τη ρευστοποίηση της ακίνητης περιουσίας όχι μόνο την πρώτη κατοικία αλλά και ορισμένα αγροτεμάχια, των οποίων η αξία είναι τόσο μικρή, που η ρευστοποίησή τους κρίθηκε ασύμφορη”, εξηγεί, μιλώντας στη “Μ”, ο δικηγόρος Μάνος Εμμανουηλίδης, που χειρίστηκε την υπόθεση.
Το δικαστήριο απέρριψε τον ισχυρισμό του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων ότι θα έπρεπε να εξαιρεθεί τής διαδικασίας κουρέματος που προβλέπει ο νόμος Κατσέλη (ν. 3869/2010), επειδή υπήρχαν ειδικές διατάξεις (ν. 2214/1994 και ν. 3867/2010). Κατά την άποψη του δικαστηρίου, οι διατάξεις του νόμου για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά “κατήργησαν σιωπηρά κάθε άλλη προηγούμενη διάταξη που ρυθμίζει τον τρόπο αποπληρωμής των δανείων, τα οποία δεν εξυπηρετούνται κανονικά, καθόσον με τις διατάξεις του ν. 3869/2010 σκοπείται η ελάφρυνση των δανειοληπτών από την υπερχρέωση μέσω της λήψης παντός είδους δανείων και η αποκατάσταση της παραγωγικής τους δυνατότητας, η οποία υποσκάπτεται από το βάρος των χρεών τους”.
Το δικαστήριο αποφάνθηκε ότι η μείωση των οφειλών προς το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων “επιβάλλεται από λόγους γενικότερου κοινωνικού συμφέροντος”. Σημειωτέον ότι οι δύο εκπαιδευτικοί είχαν καθαρές μηνιαίες αποδοχές 3.076 ευρώ. Εξαιτίας των μειώσεων που επιβλήθηκαν στους εργαζόμενους στο Δημόσιο, οι καθαρές μηνιαίες αποδοχές τους μειώθηκαν κατά 25% του συζύγου και κατά 18,5% της συζύγου, φτάνοντας συνολικά στο ποσό των 2.160 ευρώ.
Το δικαστήριο δέχθηκε ότι για την κάλυψη των αναγκών διαβίωσης της οικογένειας απαιτούνταν κατ’ ελάχιστο 1.450 ευρώ, καθώς το ζευγάρι έχει δύο ανήλικα παιδιά (εκ των οποίων το μεγαλύτερο, ηλικίας 17 ετών, πάσχει από εστιακή επιληψία, βρίσκεται σε ελαφρά νοητική υστέρηση και χρήζει παρακολούθησης σε τακτά χρονικά διαστήματα από εξειδικευμένο γιατρό, εξετάσεων και ειδικής φαρμακευτικής αγωγής). Όμως, από το μηνιαίο εισόδημα των 2.160 ευρώ το Ταμείο Παρακαταθηκών παρακρατούσε 1.372 ευρώ και άλλα 293 ευρώ πήγαιναν για το Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης Δημοσίων Υπαλλήλων: αυτό είχε ως συνέπεια στην οικογένεια να μένουν 495 ευρώ για να ζήσει και να πληρώσει δόσεις δανείων, πιστωτικές κάρτες και γιατρούς, “με αποτέλεσμα να μη μπορούν να καλύψουν τις βιοτικές ανάγκες αυτών και των δύο ως άνω ανήλικων τέκνων τους.
Οι αιτούντες έχουν πάψει να εξυπηρετούν τα δάνειά τους προς τις παραπάνω πιστώτριες τράπεζες και αδυνατούν να εξυπηρετήσουν τα δάνειά τους προς το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων, ως εκ τούτου περιήλθαν σε μόνιμη και διαρκή αδυναμία πληρωμής των ληξιπρόθεσμων χρηματικών οφειλών τους, η δε αδυναμία τους αυτή δεν οφείλεται σε δόλο”, σύμφωνα με την κρίση του δικαστηρίου.
Πώς σώθηκαν τα ακίνητα
Το ζευγάρι δανείστηκε από το Παρακαταθηκών και Δανείων και την Εμπορική Τράπεζα, για να χτίσει μια μονοκατοικία 156 τετρ. μ. σε οικόπεδο εκτός σχεδίου, στην περιοχή των Νέων Μουδανιών. Το σπίτι ολοκληρώθηκε το 2007.
Το ζευγάρι είχε στην κυριότητά του ποσοστά (από 1/2 έως 1/32) εξ αδιαιρέτου σε χωράφια 50 στρεμμάτων και σε ακίνητο μικρής αξίας στον Αχινό Σερρών. Για το δικαστήριο, κανένα από αυτά δεν κρίθηκε πρόσφορο προς εκποίηση, “γιατί δεν πρόκειται να προκαλέσει αγοραστικό ενδιαφέρον αλλά ούτε και να αποφέρει κάποιο αξιόλογο τίμημα” προς τις τράπεζες: γι’ αυτό αποφάσισε ότι “δεν πρέπει να διαταχθεί η κατά το άρθρο 9 παρ. 1 του ν. 3869/2010 εκποίηση”.
Μοναδικό αξιόλογο περιουσιακό αποτελεί η κύρια κατοικία του ζευγαριού, που κρίθηκε ότι “ενόψει της μείωσης της εμπορικής αξίας όλων των ακινήτων, λόγω οικονομικής κρίσης και της έλλειψης αγοραστικού ενδιαφέροντος, εκτιμάται στο ποσό των 140.000 ευρώ”. Το ποσό αυτό, που προσδιόρισε το δικαστήριο, ήταν χαμηλότερο του ορίου που απαιτεί ο νόμος για την εξαίρεση από την εκποίηση (το αφορολόγητο ποσό για έγγαμο φορολογούμενο με δύο παιδιά, δηλαδή 300.000 ευρώ, προσαυξημένο κατά 50%).
Η ρύθμιση
Το ζευγάρι οφείλει 130.429 ευρώ στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων και 64.124,92 ευρώ στην Εμπορική Τράπεζα (από στεγαστικά και επισκευαστικά δάνεια), 13.212,71 ευρώ στην Τράπεζα EFG Eurobank Ergasias AE, 9.040,82 ευρώ στην Alpha Bank και 4.756,32 ευρώ στην Αγροτική Τράπεζα, ενώ, μαζί με δάνεια 21,467 ευρώ της συζύγου, το συνολικό ποσό των οφειλών ανέρχεται σε 323.669,43 ευρώ.
Η ρύθμιση των χρεών που αποφάσισε το δικαστήριο έχει ως εξής:
1. “Παγώνει” η παρακράτηση μισθού από το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων.
2. Για τέσσερα χρόνια, το ζευγάρι θα πληρώνει 710 ευρώ τον μήνα (καθαρά έσοδα 2.160 ευρώ μείον 1.450 ευρώ το ελάχιστο ποσό διαβίωσης) σε όλους τους πιστωτές, αναλογικά προς το ποσό της οφειλής.
3. Μετά την πάροδο των τεσσάρων ετών, η σύζυγος (στην κυριότητα της οποίας ανήκει το σπίτι) θα καταβάλλει επί εικοσαετία στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων 495,83 μηνιαίως και εντόκως, χωρίς ανατοκισμό, με το μέσο επιτόκιο στεγαστικού δανείου, με κυμαινόμενο επιτόκιο που θα ισχύει σύμφωνα με το στατιστικό δελτίο της Τράπεζας της Ελλάδος κατά τον τελευταίο μήνα για τον οποίο υφίσταται μέτρηση, αναπροσαρμοζόμενο με επιτόκιο αναφοράς αυτό των Πράξεων Κύριας Αναχρηματοδότησης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Έτσι, το ζευγάρι θα έχει πληρώσει συνολικά 153.079 ευρώ σε βάθος 24 ετών, για οφειλές 323.669 ευρώ.
Τμήμα Ειδήσεων Radio 1 Daniolipton