Μπορεί η υποβολή των σχεδίων αναδιάρθρωσης των ελληνικών τραπεζών να μετατέθηκε για μερικές εβδομάδες, όμως οι κεντρικές αρχές που θα προσδιορίσουν το ελληνικό τραπεζικό σύστημα και τη στρατηγική του μέχρι το 2017 έχουν πλέον τεθεί, και έχουν συμφωνηθεί με τους δανειστές και τον τοποτηρητή τους, κ. Κούπμαν.

 

Τα σχέδια αναδιάρθρωσης που θα υποβάλουν στην DG Comp και στην ΤΤΕ οι τέσσερις συστημικές τράπεζες, βλέπουν για το μέλλον ένα τραπεζικό σύστημα πολύ μικρότερο, το οποίο θα επιχειρήσει, μέσω της μείωσης ενεργητικού, δικτύου και προσωπικού, να δημιουργήσει νέα κεφάλαια και να ανοίξει διόδους ρευστότητας.


Οι τέσσερις τράπεζες ξεκινούν από διαφορετικές η κάθε μία αφετηρίες, έχουν όμως κύριο γνώμονα μια σειρά από κεντρικές παραδοχές (όρους) βάσει των οποίων γίνεται και σχεδιασμός τους. Για τον λόγο αυτόν, άλλωστε, άλλοι αντιλαμβάνονται τους όρους αυτούς ως 11 ενώ άλλοι ως 14.

Πίσω στο 1990
Η ουσία είναι ότι το τραπεζικό σύστημα της Ελλάδας επιστρέφει με ρυθμούς – εξπρές στα επίπεδα της δεκαετίας του ’90 με περιορισμό του δικτύου, μείωση της παρουσίας τους στις αγορές του εξωτερικού (έστω κι αν η DG Comp έπαψε να είναι τόσο απόλυτη μετά την τελευταία επίσκεψη Κούπμαν, τα δίκτυα των Βαλκανίων θα μειωθούν κατά σχεδόν 50%), περαιτέρω υποχώρηση των επιτοκίων προθεσμιακών καταθέσεων και σταδιακή μεταφορά του οφέλους από τη μείωση του κόστους χρηματοδότησης και στα επιτόκια χορηγήσεων.


Επίσης, οι σχεδιασμοί προβλέπουν την πώληση των μη κεντρικών επιχειρηματικών στοιχείων (noncore assets), διατήρηση της αρνητικής πιστωτικής επέκτασης και τον επόμενο χρόνο (δηλαδή νέο πάγο στις χορηγήσεις δάνειων) και (χοντρή) μείωση του προσωπικού.


Ας δούμε αναλυτικότερα μερικούς από αυτούς τους «όρους» που θα διαμορφώσουν και την πυξίδα των τραπεζών τα επόμενα χρόνια.

Κρίσιμες ερωτήσεις

Τι θα γίνει με τα δάνεια; Με δεδομένο ότι το ΔΝΤ έχει προβλέψει ότι για την Ελλάδα θα προκύψει θετικός ρυθμός πιστωτικής επέκτασης από το 2015 και μετά, το 2014 θα είναι μια χρόνια που οι στρόφιγγες των δανείων θα μείνουν κλειστές.


Όμως η κάθε τράπεζα θα χρειαστεί να θέσει τους στόχους της για τα επόμενα χρόνια, συνεκτιμώντας την πορεία του ΑΕΠ, την εξάρτησή της από το ευρωσύστημα αλλά και την κίνηση των καταθέσεών της. Σε κάθε περίπτωση, όμως, οι χορηγήσεις θα παραμείνουν πολύ σφικτές σε όλη την τριετία 2014-2017 που ρυθμίζεται από τα σχέδια αναδιάρθρωσης.

 

Αυτό αφορά περισσότερο τις τράπεζες που διαθέτουν δείκτη χορηγήσεων προς καταθέσεις μεγαλύτερο του 90%. Στο ερώτημα «ποιος θα βάλει τα λεφτά για την αναθέρμανση της οικονομίας», οι δανειστές απαντούν: κόψτε τον λαιμό σας: το νέο οικονομικό μοντέλο για τη χώρα προβλέπει χρηματοδότηση της ανάπτυξης από άμεσες ξένες επενδύσεις και αποκρατικοποιήσεις.


Για την ενίσχυση της ρευστότητας, τα πλάνα προβλέπουν σταδιακή αύξηση των καταθέσεων (την αποδίδουν στη βελτίωση των γενικότερων συνθηκών στην ελληνική οικονομία) και συμμόρφωση με τους όρους της ΕΚΤ για την άντληση ρευστότητας από το ευρωσύστημα πριν από το τέλος του 2015.

Πόσο θα μειωθούν τα επιτόκια δανείων και καταθέσεων;
Οι τράπεζες, ιδιαίτερα μετά την ολοκλήρωση της ανακεφαλαιοποίησης, έχουν ήδη δρομολογήσει μια διαδικασία μείωσης των επιτοκίων δανείων και καταθέσεων. Η διαδικασία θα συνεχιστεί με στόχο ένα επιτόκιο της τάξης του 3% στις προθεσμιακές καταθέσεις.


Εδώ το σύστημα μπορεί να… εξυπηρετήσει τεχνικά και τον εαυτό του. Καθώς τα επιτόκια χορηγήσεων θα διατηρούνται υψηλά και το 2014 λόγω του ρίσκου χώρας, η ζήτηση για δάνεια θα μείνει στα… αζήτητα. Και κάπως έτσι, τα σχέδια αναδιάρθρωσης προβλέπουν ότι, ανάλογα με τον δείκτη χορηγήσεων προς καταθέσεις για κάθε τράπεζα, θα σημειωθεί είτε μια νέα μικρή μείωση στο υπόλοιπο των χορηγήσεων, για το 2014, είτε μια σταθεροποίηση ύστερα από τριάμισι χρόνια αρνητικής δανειακής πολιτικής. Και με τον τρόπο αυτόν θα μπορέσουν από το 2015 και μετά να μας «πουλήσουν» ότι δίνουν περισσότερα δάνεια…

Πόσο θα μειωθεί η εξάρτηση από το ευρωσύστημα;
Οι δανειστές επέμειναν, και οι ελληνικές τράπεζες δέχθηκαν (για την ακρίβεια, δεν είχαν και περιθώριο…) να μειώσουν δραστικά την «έκθεσή» τους στο Ευρωσύστημα (δηλαδή την ΕΚΤ και την ΤΤΕ μέσω του ELA) ώστε έως το 2017 να μην υπερβαίνει το 15% του συνολικού ενεργητικού. Πάντως οι ελληνικές τράπεζες θα παραμείνουν για πολύ καιρό εξαρτημένες από το ευρωσύστημα καθώς αφενός οι καταθέσεις έχουν «μείνει» στα 162 δισ. ευρώ, αφετέρου δεν μπορούν να βγουν στις αγορές. Και βέβαια ο περιοριστικός σχεδιασμός που αναπτύσσουν για τα επόμενα χρόνια δεν βοηθά την ανάπτυξη της καταθετικής βάσης… Αντίθετα, όπως εξηγήθηκε και λίγο πριν, διατηρεί τις σχέσεις εξάρτησης…

Τι θα γίνει με το… βαλκανικό θαύμα; Η συμφωνία Κούπμαν επιτρέπει στους Έλληνες τραπεζίτες να κρατήσουν μεγάλο μέρος των θυγατρικών τους στα Βαλκάνια. Η δέσμευση για μείωση της παρουσίας τους στις αγορές του εξωτερικού βρίσκεται εν ισχύι, αλλά με μικρότερη ένταση απ’ ό,τι στην αρχή. Και κυρίως το αρχικό σχέδιο για σύσταση holding εταιρείας στην οποία θα υπαχθούν όλες οι θυγατρικές των τραπεζών στα Βαλκάνια, με στόχο τις περικοπές από 50%-75% είναι πια το επικρατέστερο σενάριο.

 

Η ανταλλαγή απόψεων κατά την επίσκεψη Κούπμαν άμβλυνε τις απαιτήσεις χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν θα υπάρξουν (και μάλιστα γρήγορα) πωλήσεις θυγατρικών, συγχωνεύσεις, εθελούσιες και κλείσιμο καταστημάτων στα Βαλκάνια. Τεχνικά, άλλωστε, η δέσμευση των ελληνικών τραπεζών να μειώσουν κατά 50% ώς και το 2017 την παρουσία τους στο εξωτερικό βρίσκεται σε ισχύ με μόνη επίσημη διαφοροποίηση τον χρόνο και το είδος των ενεργειών που θα φέρουν το αποτέλεσμα αυτό. Μάχη με τον χρόνο; Θα δείξει…

Πόσο (βαρύ) τσεκούρι θα πέσει στους υπαλλήλους; Στις συστημικές τράπεζες δρομολογούνται ήδη προγράμματα εθελουσίας εξόδου που δυνητικά θα φθάσουν τους 5.000-6.000 εργαζομένους. Το πρόγραμμα της ΕΤΕ υπολογίζει την «έξοδο» 2.000 εργαζομένων, της Πειραιώς ξεπέρασε τους 2.100, η Eurobank υπολογίζει έως 700 υπαλλήλους και η Alpha μέχρι 500. Άλλοι 600 τραπεζοϋπάλληλοι αποχώρησαν από το «καλό» Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο. Όλα αυτά με κόστος κοντά στα 275-300 εκατ. ευρώ. Εάν αυτό δεν φτάσει, θα υπάρξουν και νέα μέτρα.

Πόσα καταστήματα θα κλείσουν από τις συγχωνεύσεις;
Υπολογίζεται ότι έως τα τέλη του χρόνου θα «συγχωνευθούν» περισσότερα από 200 καταστήματα, τα οποία εξελικτικά θα κλείσουν. Στο βάθος της τριετίας μπορεί να κλείσουν πολύ περισσότερα.

 

topontiki

 

Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.