Στόχος είναι η μετάβαση των τραπεζών στον ιδιωτικό τομέα νωρίτερα από τον αρχικώς προβλεπόμενο χρόνο.
Στην κόψη του ξυραφιού βρίσκεται το νομοσχέδιο για τις τράπεζες, αφού την ύστατη ώρα το υπουργείο Οικονομικών γράφει και σβήνει έναν σημαντικό νόμο από τον οποίο θα εξαρτηθεί η γρήγορη επιστροφή των τραπεζών στα χέρια των ιδιωτών, γεγονός που θα σημάνει την ευχερέστερη χρηματοδότηση των ελληνικών επιχειρήσεων, αλλά και τη μείωση του χρέους.
Με τον νέο νόμο θα προβλέπεται: α) Ότι το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) θα μπορεί να προβαίνει σε προαιρετικές δημόσιες προτάσεις για τα warrants (παραστατικοί τίτλοι) των τραπεζών, απευθύνοντας προσκλήσεις στους κατόχους τους, β) Οι μετοχές αυτές που αντιστοιχούν στα warrants θα διατίθενται μέσω πακέτων από το ΤΧΣ, και γ) η διαδικασία της αύξησης μετοχικού κεφαλαίου της Eurobank.
Οι δημόσιες προτάσεις σε σχέση με τα warrants θα στηρίζονται στην αρχή της ίσης μεταχείρισης των επενδυτών και θα εφαρμοστούν με βάση τη χρηματιστηριακή νομοθεσία περί δημοσίων προτάσεων. Δηλαδή, οι δημόσιες προτάσεις δεν θα είναι υποχρεωτικές -σε πρώτη φάση τουλάχιστον-, που σημαίνει ότι δεν θα αποσυρθούν τα warrants από το Χρηματιστήριο μέχρις ότου λήξουν. Με αυτό τον τρόπο οι επενδυτές θα έχουν το δικαίωμα να τα εξασκήσουν ή να τα δώσουν ανταποκρινόμενοι σε ανάλογη πρόσκληση-πρόταση του ΤΧΣ.
Όπως προαναφέρθηκε, με τις δημόσιες προτάσεις θα απελευθερώνονται μετοχές τραπεζών που είναι δεσμευμένες για την εξάσκηση των warrants, προκειμένου να γίνουν placements (ιδιωτικές τοποθετήσεις) τα οποία θα πραγματοποιούνται σταδιακά. Έτσι, με σταδιακή πραγματοποίησή τους και το γεγονός ότι θα ενισχύονται οι τιμές των μετοχών λόγω της ιδιωτικοποίησης των τραπεζών, το ΤΧΣ θα μπορεί να επιτυγχάνει όλο και υψηλότερες τιμές καλύπτοντας ενδεχόμενες ζημιές που θα του δημιουργηθούν κατ’ αρχήν από αυξήσεις κεφαλαίου τραπεζών σε χαμηλότερες τιμές.
Δύο σενάρια
Όπως είναι γνωστό, με τον προηγούμενο νόμο τα warrants που δόθηκαν ως κίνητρο (bonus) για τη συμμετοχή στις ΑΜΚ μπορούσαν να ασκηθούν εντός 4,5 ετών σε συγκεκριμένες τιμές και αφού σε κάθε warrant αντιστοιχούσε επίσης καθορισμένος αριθμός μετοχών.
Με αυτόν τον τρόπο ασκήθηκε ένα ποσοστό warrants στην Alpha Bank και ένας μικρός αριθμός μετοχών στην Τράπεζα Πειραιώς και την Εθνική.
Με βάση τον νέο νόμο που προωθείται θα προβλέπεται η ανταλλαγή των warrants με μετοχές είτε με μετρητά (σ.σ.: μέχρι αυτή την ώρα δεν έχει διευκρινιστεί αν θα ακολουθηθεί το μοντέλο ανταλλαγής με μετοχές ή μετρητά). Όπως είναι εύλογο, για να υπάρχει κίνητρο ανταλλαγής των μετοχών θα πρέπει η τιμή στην οποία θα διαπραγματεύονται τα warrants στο Χρηματιστήριο να είναι χαμηλότερα από την προσφερόμενη τιμή της ανταλλαγής.
Εφόσον συγκεντρωθεί υψηλός αριθμός warrants -σε βάθος χρόνου-, τότε ενδέχεται το νομοσχέδιο να προβλέπει την υποχρεωτικότητα της δημόσιας πρότασης, η οποία προφανώς θα μπορεί κατά καιρούς να επαναλαμβάνεται (π.χ. αν μαζευτεί το 95% του συνόλου των τίτλων).
Πρόβλημα…
Σύμφωνα, ωστόσο, με έγκυρες τραπεζικές πηγές, η αλλαγή του νόμου μέσα σε διάστημα ενός χρόνου εγείρει σοβαρό νομικό πρόβλημα. Με τον πρώτο νόμο οι επενδυτές έλαβαν ως bonus τα Warrants και προβλεπόταν ότι θα λάβουν συγκεκριμένο αριθμό μετοχών εφόσον καταβάλουν ένα καθορισμένο τίμημα (για παράδειγμα στην Alpha Bank αντιστοιχούσε 1 warrant έναντι 7,41 μετοχών, στην Πειραιώς 1 warrant έναντι 4,4 μετοχών, και στην Εθνική 1 warrant έναντι 8,28 μετοχών. Στην Alpha Bank, η τιμή των νέων μετοχών είχε οριστεί στο €1,4480, στην Πειραιώς στο €1,702 και στην Εθνική €4,295, ενώ κάθε εξάμηνο η τιμή άλλαζε αφού προστίθετο ένα μικρό επιτόκιο.
Πιέσεις από Λάτση και Εθνική
Εδώ και αρκετές εβδομάδες η Eurobank έχει εξασφαλίσει τη συμμετοχή μεγάλου ξένου επενδυτή στην AMΚ της τράπεζας, ο οποίος θα καταβάλει περί τα 700 εκατ. ευρώ (σ.σ: σύμφωνα με πληροφορίες, είναι το Fairfax που συμμετέχει στον Όμιλο Μυτιληναίου), ενώ 30 ξένοι θεσμικοί έχουν συμφωνήσει να καταβάλουν 1,5 δισ. ευρώ και άλλα 500 εκατ. ευρώ θα καταβληθούν από το επενδυτικό κοινό.
Παρά, λοιπόν, το γεγονός ότι υπάρχουν ξένοι θεσμικοί επενδυτές που επιδιώκουν να ιδιωτικοποιηθεί η τράπεζα, παρατηρήθηκαν καθυστερήσεις στο νομοσχέδιο (μετατέθηκε για το 2014, ενώ αρχικά είχε προετοιμαστεί τον περασμένο Δεκέμβριο).
Έγκυρες πηγές της Eurobank απέδιδαν την καθυστέρηση στις πιέσεις που άσκησε ο πρώην βασικός μέτοχος της Eurobank και νυν της Εθνικής Σπύρος Λάτσης, ο οποίος, αφού εγκατέλειψε τη Eurobank, τώρα επιδιώκει να μην προχωρήσει η αύξηση κεφαλαίου της, ώστε να προχωρήσει η απορρόφησή της από την Εθνική (σ.σ.: ο κ. Λάτσης θα κατέχει το 10% εφόσον ασκήσει τα warrants, ενώ υπενθυμίζεται ότι είχε προηγηθεί η προσπάθεια συγχώνευσης ETE-Eurobank).
Παράλληλα, με τις πιέσεις από τον Όμιλο Λάτση υπήρξαν και αντιδράσεις από την πλευρά της τρόικας (βλ. Ποουλ Τόμσεν), που όποιο προσχέδιο νόμου για τις τράπεζες και να έβλεπε το απέρριπτε, αφού φέρεται να προτιμά συγκεκριμένους ξένους επενδυτές.
Με βάση τον νέο νόμο, το ΤΧΣ θα μπορεί να προβαίνει σε ανταλλαγή των warrants με μετοχές, ωστόσο δεν μπορεί να σταθεί νομικά ότι το κράτος αλλάζει τις αξίες γιατί έτσι αποφάσισε μετά από ένα χρόνο, ή καλύτερα γιατί αυτό συμφέρει καλύτερα τους τραπεζίτες – καθώς με τον νέο νόμο τα υψηλά ποσοστά που κατέχει το ΤΧΣ θα περάσουν πιο γρήγορα από 4,5 έτη που προβλεπόταν αρχικά. Οι ίδιες πηγές τονίζουν ότι κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει την προσφυγή στη Δικαιοσύνη με βάση τον προηγούμενο νόμο, είτε από απλούς μετόχους, είτε από τα funds.
Χωρίς την υποχρεωτική συμμετοχή του ΤΧΣ
Οι ΑΜΚ των συστημικών τραπεζών δεν θα διενεργούνται με την υποχρεωτική συμμετοχή του ΤΧΣ, όπως προβλέπει το υπάρχον θεσμικό πλαίσιο βάσει του οποίου έγιναν και οι ανακεφαλαιοποιήσεις των τραπεζών. Είναι προφανές πως στόχος του ν/σ είναι η μετάβαση των τραπεζών στον ιδιωτικό τομέα νωρίτερα από τον αρχικώς προβλεπόμενο χρόνο, με δεδομένο πως η αγορά επιτρέπει ή ακόμη καλύτερα επιθυμεί κάτι τέτοιο.
Οι ΑΜΚ των συστημικών τραπεζών θα πραγματοποιούνται σε τιμές αγοράς, γεγονός που σημαίνει ότι το ΤΧΣ θα είναι σε θέση να προσφέρει μετοχές σε τιμή χαμηλότερη από εκείνη που έχει υπολογιστεί με βάση τα κεφάλαια τα οποία έχει διαθέσει για την εκάστοτε τράπεζα.
Σημειώνεται πως κάτι τέτοιο μέχρι πρότινος δεν επιτρεπόταν και πως η διοίκηση του ΤΧΣ απαιτούσε νομική κάλυψη, προκειμένου να προχωρήσει σε μία τέτοιου είδους ενέργεια. Η αρχή θα πραγματοποιηθεί με την αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της Eurobank, η οποία θα φθάσει μέχρι 2,5 δισ. ευρώ και η οποία θα διενεργηθεί μέσα στο πρώτο τρίμηνο του τρέχοντος έτους.
Από την αύξηση αυτή εκτιμάται πως το ΤΧΣ θα καταμετρήσει πρόσκαιρες ζημιές, οι οποίες θα εξισορροπηθούν σταδιακά από πωλήσεις μετοχών τραπεζών σε υπέρτερες τιμές, αφού με την ιδιωτικοποίηση των πιστωτικών ιδρυμάτων δημιουργούνται οι συνθήκες για κάτι τέτοιο.
Του Αλέξανδρου Μανωλόπουλου από ΑΠΟΨΗ