Προβληματισμός για τις πολιτικές εξελίξεις και τους κινδύνους τα σενάρια πρόωρων εκλογών προβληματίζουν τους ξένους επενδυτές, οι οποίοι θεωρούν τον πολιτικό κίνδυνο τον σημαντικότερο παράγοντα αβεβαιότητας στην προσπάθεια της χώρας για ομαλή έξοδο από το Μνημόνιο και ανάκαμψη της οικονομίας ύστερα από έξι χρόνια βαθιάς ύφεσης και οικονομικής δυσπραγίας.
Στελέχη ξένων τραπεζών φοβούνται ότι ίσως είναι μεγαλύτερη τελικά η διάρκεια εξόδου από την ύφεση ο Μάιος θα είναι μήνας πρόκληση καθώς λήγουν ομολογιακές εκδόσεις 9,3 δισ. ευρώ.
Το προβάδισμα του ΣΥΡΙΖΑ στις τελευταίες δημοσκοπήσεις, ο οποίος όπως λέγεται δεν έχει καταστήσει σαφές το οικονομικό του πρόγραμμα, αλλά και η ισχυροποίηση της Χρυσής Αυγής ενισχύουν το ήδη εύθραυστο πολιτικό σκηνικό προβληματίζοντας και τους ξένους επενδυτές, οι οποίοι θεωρούν τον πολιτικό κίνδυνο τον σημαντικότερο παράγοντα αβεβαιότητας στην προσπάθεια της χώρας για ομαλή έξοδο από το Μνημόνιο και ανάκαμψη της οικονομίας ύστερα από έξι χρόνια βαθιάς ύφεσης και οικονομικής δυσπραγίας.
Και μπορεί ο Πρωθυπουργός να αποκλείει το ενδεχόμενο πρόωρων εκλογών λέγοντας ότι η κυβέρνηση θα κάνει τα πάντα για να διεξαχθούν αυτές κανονικά, εν τούτοις το ενδεχόμενο αυτό πλέον θεωρείται από τις αγορές πως έχει αυξηθεί σημαντικά. «7σωχ μάλιστα το πολιτικό ρίσκο να υποτιμάται σήμερα, καθώς οι επενδυτές από τον περασμένο Οκτώβριο ενίσχυσαν την εμπιστοσύνη τους προς τη χώρα θεωρώντας πως έχουν αυξηθεί οι πιθανότητες να βγει από την στενωπό» σημείωναν στελέχη επενδυτικών τραπεζών με έδρα το Λονδίνο.
■ Ο κίνδυνος πρόωρων εκλογών. «Ο κίνδυνος διεξαγωγής πρόωρων εκλογών στην Ελλάδα έχει αυξηθεί πλέον σημαντικά» εκτιμούσε πάντως η Citigroup, καθώς όπως αναφέρει η οριακή κοινοβουλευτική πλειοψηφία καθιστά την κυβέρνηση συνασπισμού ολοένα και πιο εύθραυστη.
Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις δείχνουν προβάδισμα του ΣΥΡΙΖΑ έναντι της Νέας Δημοκρατίας, ενώ όπως αναφέρει η διεξαγωγή πρόωρων εκλογών, πολύ πριν από το 2016, κερδίζει ολοένα και περισσότερο έδαφος.
Αναταράξεις στο πολιτικό σκηνικό και μεγαλύτερη τελικά διάρκεια εξόδου από την ύφεση δεν αποκλείει και η JP Morgan, ενώ η Barclays εκτιμά πως σίγουρα το πρώτο εξάμηνο του έτους θα είναι περίοδος υψηλού ρίσκου για την κυβέρνηση.
Για τις ευρωεκλογές σημειώνει ότι η ΝΔ υπολείπεται του ΣΥΡΙΖΑ στις δημοσκοπήσεις, ενώ το ΠΑΣΟΚ κινείται μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας την ώρα που το νεοναζιστικό κόμμα της Χρυσής Αυγής, παρά την κράτηση του αρχηγού της και τις έρευνες της Δικαιοσύνης, διατηρεί υψηλά ποσοστά. Όλα αυτά δείχνουν, σύμφωνα με την Barclays, άτι η κυβέρνηση θα δώσει πραγματικό αγώνα επιβίωσης τόσο σε εσωτερικό, αφού θα πρέπει να αντιμετωπίσει την αντιπολίτευση, όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο αφού θα πρέπει να διαπραγματευθεί με την τρόικα.
■ Επιφυλάξεις για την ανάκαμψη. Στο οικονομικό μέτωπο, παρότι τα πρόσφατα οικονομικά στοιχεία είναι καλύτερα, εντούτοις δεν είναι αρκετά ώστε να άρουν τις επιφυλάξεις σχετικά με την προσπάθεια ανάκαμψης της οικονομίας. Παρέχουν πάντως στήριξη στην κυβέρνηση.
Το επόμενο διάστημα η κυβέρνηση θα δώσει πραγματικό αγώνα επιβίωσης τόσο σε εσωτερικό, αφού θα πρέπει να αντιμετωπίσει την αντιπολίτευση, όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αφού θα πρέπει να διαπραγματευθεί με την τρόικα, με την οποία η σχέση της παραμένει προβληματική για ορισμένα κρίσιμα ζητήματα που βρίσκεται σε περίοδο ευρωπαϊκής προεδρίας, εν μέσω διαπραγματεύσεων με την τρόικα και πολεμικής με την αντιπολίτευση ενόψει των ευρωεκλογών του Μαΐου.
Η τράπεζα θεωρεί πως αν η κυβέρνηση αποτύχει να αποφύγει τη λήψη νέων μέτρων λιτότητας, να αναδιανείμει το πλεόνασμα του προϋπολογισμού και να επιτύχει την ελάφρυνση του χρέους, τότε είναι πολύ πιθανό να αναδυθεί ακόμη μία φορά πολιτικό ρίσκο για τη χώρα.
Η ελάφρυνση του χρέους, το δημοσιονομικό πρόγραμμα της διετίας και οι ευρωεκλογές που ίσως μετατραπούν σε αξιολόγηση για την πολιτική της κυβέρνησης, αποτελούν τα βασικά ζητήματα του πρώτου εξαμήνου. Για την Barclays, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις θα μεταθέσουν τις συνομιλίες για την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους για μετά τη δημοσιοποίηση των επίσημων στοιχείων σχετικά με την επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος, ενώ ο Μάιος θα είναι μήνας-πρόκληση καθώς 20-21 του μηνός λήγουν ομολογιακές εκδόσεις 9,3 δισ. ευρώ, την ώρα που είναι πιθανό η λύση της ελάφρυνσης του χρέους να αποφασιστεί μετά τις ευρωεκλογές.
Από την άλλη, μία επιτυχής ομολογιακή έκδοση κάποια στιγμή κατά τη διάρκεια του έτος θα αποτελέσει ψήφο εμπιστοσύνης των αγορών στην ελληνική κυβέρνηση, θα ισχυροποιήσει τη διαπραγματευτική θέση της σε ό,τι αφορά την οικονομική προσαρμογή με πιο ευνοϊκούς όρους στους κοινωνικά ασθενέστερους και θα ενισχύσει τη γενικότερη στρατηγική της.
■ «Η οικονομία θα ενισχυθεί». Η πολιτική κατάσταση παραμένει εύθραυστη, δεδομένης της ισχνής πλειοψηφίας της κυβέρνησης, την ώρα που η ανεργία παραμένει οε υψηλά επίπεδα και ενισχύονται τα αντισυστημικά και λαϊκιστικά κόμματα, ενώ η σχέση της κυβέρνησης με την τρόικα παραμένει προβληματική για ορισμένα κρίσιμα ζητήματα εκτίμησε και η Credit Suisse.
Ωστόσο η ελβετική τράπεζα δεν περιμένει να υπάρξει κάποια σοβαρή αναταραχή προβλέποντας τελικά πως η οικονομία θα ενισχυθεί (προβλέπει αύξηση του ΑΕΠ 1,196 το 2014), η κυβέρνηση θα δώσει πραγματικό αγώνα επιβίωσης τόσο σε εσωτερικό, αφού θα πρέπει να αντιμετωπίσει την αντιπολίτευση, όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αφού θα πρέπει να διαπραγματευθεί με την τρόικα, με την οποία η σχέση της παραμένει προβληματική για ορισμένα κρίσιμα ζητήματα. Η θυσία της Ιφιγένειας και τα άλλα ακραία σενάρια το ενδεχόμενο της αναταραχής δεν φαίνεται να ξεθωριάζει στην Ελλάδα, εκτιμούν ορισμένοι.
Έτσι, κάτι η ανεργία που φθάνει σε επίπεδα-ρεκόρ, κάτι τα φορολογικά βάρη, το κόστος είναι μεγάλο για την κοινωνία και το πρωτογενές πλεόνασμα ίσως δεν καταφέρει να αντισταθμίσει την κατάσταση. Έπειτα από έξι χρόνια ύφεσης που εξανέμισαν το ένα τέταρτο του ΑΕΠ της Ελλάδας, η χώρα αναμένεται να αναπτυχθεί με ρυθμό μόλις 0,1% φέτος, σύμφωνα με τη δημοσκόπηση του Reuters, πολύ χαμηλότερα της πρόβλεψης της κυβέρνησης για ανάπτυξη 0,6%.
Με τέτοια ανάπτυξη, η ανεργία που βρίσκεται στο 28% δεν αναμένεται να υποχωρήσει ιδιαίτερα. Μάλιστα, αν επιβεβαιωθούν οι αρνητικές προβλέψεις της Citigroup για συνέχιση της ύφεσης τόσο το 2014 όσο και το 2015, δεν είναι να απορεί κανείς με την εκτίμηση του «Economist» άτι για το 2014 η Ελλάδα βρίσκεται στις χώρες με τον υψηλότερο κίνδυνο κοινωνικής έκρηξης.
Επίσης, ορισμένοι υποστηρίζουν πως υπάρχει μία διαμορφωθείσα αντίληψη σε ένα τμήμα των δανειστών και των εταίρων πως η Ελλάδα είναι στην ουσία ένα αποτυχημένο κράτος και τώρα που η χώρα αντιμετωπίζει τα «δίδυμα ελλείμματα» (δημοσιονομικό και ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών) θα μπορούσε να ολοκληρώσει τη δημοσιονομική προσαρμογή της εκτός ευρώ.
Υπήρχε μάλιστα η αντίληψη πως τώρα που οι ευρωπαϊκές τράπεζες έχουν πουλήσει τα ελληνικά ομόλογα και η θεσμική θωράκιση της ευρωζώνης περιορίζει τους συστημικούς κινδύνους, η Ελλάδα θα μπορούσε ως άλλη Ιφιγένεια να θυσιαστεί για να σωθεί το κοινό νόμισμα. παραμείνει στην εξουσία και οι διαφωνίες με την τρόικα θα εξομαλυνθούν, καθώς καμία πλευρά δεν θέλει να τραβήξει την κατάσταση στα άκρα, παρότι η αβεβαιότητα γύρω από τις πολιτικές εξελίξεις θα συνεχίσει να υπονομεύει την ανάπτυξη βραχυπρόθεσμα
■ Περιστασιακή ακυβερνησία. Το εύθραυστο πολιτικό σκηνικό αποτελεί σήμερα, σύμφωνα με στελέχη κορυφαίων επενδυτικών τραπεζών την κύρια πηγή κινδύνου που μπορεί να εκτροχιάσει τη διαδικασία ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας και να οδηγήσει σε τριπλές εκλογές τον Μάιο (ευρωεκλογές, βουλευτικές και δημοτικές), σε πιθανή περιστασιακή ακυβερνησία ή ακόμη και στην επαναφορά του Great, δηλαδή της εξόδου της Ελλάδας από τη ζώνη του ευρώ. Παρότι στην παρούσα φάση η πλειονότητα των οικονομολόγων «βλέπει» πως μετά την εξαετή Μεγάλη Ύφεση (depression) που βίωσε η Ελλάδα, η επιστροφή σε οριακούς έστω ρυθμούς ανάπτυξης το 2014 συγκεντρώνει τις περισσότερες πιθανότητες. Ορόσημο το πλεόνασμα.
Σύμφωνα με την HSBC, το εύθραυστο πολιτικό σκηνικό είναι σήμερα η κύρια πηγή κινδύνου που μπορεί να εκτροχιάσει την ανάκαμψη, καθώς έπειτα από έξι χρόνια δραματικής μείωσης του ΑΕΠ που έφθασε σωρευτικά το 25%, η Μεγάλη Ύφεση (depression) στην Ελλάδα περιορίζεται, με την ανάπτυξη το 2014 να εκτιμάται στο 0,6%. Η τράπεζα θεωρεί την πολιτική αναταραχή και τον ανεξέλεγκτο αποπληθωρισμό σοβαρούς κινδύνους για τη χώρα. Το 2014 ο μεγαλύτερος πολιτικός κίνδυνος, σύμφωνα με την HSBC, είναι οι επικείμενες ευρωεκλογές, καθώς μια ισχυρή παρουσία των ευρωσκεπτικιστών θα μπορούσε να πυροδοτήσει εγχώρια πολιτική αναταραχή και να οδηγήσει στο ακραίο σενάριο των πρόωρων εκλογών.
Για την Deutsche Bank, η ελληνική οικονομία θα αναπτυχθεί με ρυθμό 0,8% το 2014 παρότι οι ευρωεκλογές θα μπορούσαν, όπως αναφέρει, να αποσταθεροποιήσουν την ελληνική κυβέρνηση και να περιπλέξουν τις διαπραγματεύσεις για τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους.
Μαντικίδης Τάσος από tovima