«Βάζουν» χέρι και στο νόμο Κατσέλη

Επιβεβαιώνουν δια της διαψεύσεως τα σενάρια περί αλλαγών προς τα χείρω για τους δανειολήπτες στο νόμο για τα υπεχρεωμένα νοικοκυριά.

 

Τις αλλαγές που έχει επεξεργαστεί το ΥΠΑΝ παρουσιάζει η «Καθημερινή», τις οποίες βέβαια λίγες ώρες μετά τη δημοσίευση τους, τις διαψεύδει το Υπουργείο κάνοντας λόγο για παντελώς ανυπόστατα δημοσιεύματα.

 

Με το πρόσχημα της ύπαρξης ασυνείδητων δανειοληπτών που κάνουν κατάχρηση των ευνοϊκών ρυθμίσεων, η κυβέρνηση επιχειρεί να περιορίσει τις ασπίδες ασφαλείας που προσφέρει ο νόμος τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά, μία ανάσα πριν την άρση της απαγόρευσης των πλειστηριασμών. Επιβάλλοντος τον όρο του «συνεργάσιμου» δανειολήπτη, που προβλέπεται στον Κώδικα Δεοντολογίας των Τραπεζών, οι τράπεζες εξαναγκάζουν τους πολίτες να μπουν και πάλι σε διαδικασία πληρωμών καταβάλλοντας ακόμη και το υστέρημα τους προκειμένου να εισρεύσει ρευστό στα ταμεία. Το danioliptes.gr έχει κρούσει επανειλημμένα τον κώδωνα του κινδύνου για το ενδεχόμενο αλλαγών στο νόμο 3869/2010, που αυτή τη στιγμή αποτελεί το μοναδικό καταφύγιο των υπερχρεωμένων νοικοκυριών (βλ.Το ξήλωμα του Νόμου Κατσέλη προϋπόθεση για τις ρυθμίσεις του ιδιωτικού χρέους;).

 

Εκ των κυριότερων αλλαγών, σύμφωνα πάντα με τα όσα δημοσιεύει σήμερα η εφημερίδα Καθημερινή, είναι η αύξηση σε 25% από 10% το ύψος της δόσης της ελάχιστης μηνιαίας καταβολής προς τις τράπεζες. Επίσης, ο δανειολήπτης που θα υπαχθεί στις ευνοϊκές διατάξεις του νόμου, προκειμένου να προστατεύσει την πρώτη κατοικία από ρευστοποίηση, θα πρέπει να εξοφλήσει το 100% της αντικειμενικής αξίας της αντί του 80% που ισχύει σήμερα.

Οι αλλαγές στον νόμο 3869/2010 -γνωστός ως νόμος Κατσέλη- όπως αυτός τροποποιήθηκε με τον νόμο 4161/2013, συνδυάζονται με το υπό επεξεργασία νομοσχέδιο για τη ρύθμιση των επιχειρηματικών δανείων, αλλά και τον Κώδικα Δεοντολογίας για τη διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, που ενέκρινε η Τράπεζα της Ελλάδος, μέσω των οποίων η κυβέρνηση επιδιώκει να αντιμετωπίσει το πρόβλημα των «κόκκινων» δανείων τόσο για τα νοικοκυριά όσο και για τις επιχειρήσεις.

Βασική αλλαγή που εισάγουν οι προτεινόμενες ρυθμίσεις, είναι η δυνατότητα ένταξης των μικροεμπόρων, καθώς διευρύνει την έννοια του φυσικού προσώπου που μπορεί να ενταχθεί στον νόμο, συμπεριλαμβάνοντας και εκείνα «τα φυσικά πρόσωπα που μετέρχονται εμπορικές πράξεις χωρίς επαγγελματική εγκατάσταση και των οποίων τα ετήσια ακαθάριστα έσοδα δεν υπερβαίνουν το όριο μέχρι του οποίου υπάρχει απαλλαγή υποβολής δήλωσης». Το όριο αυτό είναι ο τζίρος έως 10.000 ευρώ και σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, επιτρέπει την ένταξη 400.000 περίπου μικροεπιχειρηματιών και επαγγελματιών.

 

Επίσης, εάν κάποιος δανειολήπτης που έκανε χρήση των διατάξεων του νόμου καθυστερήσει να καταβάλει τις δόσεις που όρισε το δικαστήριο για διάστημα μεγαλύτερο των τριών μηνών, χάνει τη ρύθμιση αυτόματα.
Με το υφιστάμενο καθεστώς θα έπρεπε να κινηθούν νομικά οι τράπεζες για να καταστεί έκπτωτος.

 

Υπενθυμίζεται, ότι στα πλαίσια του ν. 3869/2010 υπάγονται και οι επαγγελματίες που ασκούν ελεύθερο επάγγελμα, όπως π.χ. γιατροί, μηχανικοί, δικηγόροι, συμβολαιογράφοι κλπ, ομοίως, οδηγοί αυτοκινήτων, ηλεκτρολόγοι, μηχανικοί, υδραυλικοί, ηλεκτρονικοί, προγραμματιστές, που αποκλειστικώς ή κατά κύριο λόγο προσφέρουν την προσωπική τους εργασία και δεν χαρακτηρίζονται έμποροι.

 

Προσθέτως υπάγονται και όσοι ήταν έμποροι έπαψαν όμως την εμπορία ή την οικονομική τους δραστηριότητα χωρίς κατά την παύση αυτή να έχουν παύσει τις πληρωμές τους. (άρθρο 2 παρ. 3 πτωχευτικού κώδικα).

 

Οι έμποροι έχουν τη δυνατότητα να προσφύγουν στη διαδικασία του πτωχευτικού κώδικα.

 

Σημειώνεται περαιτέρω, ότι νομολογιακά και ερμηνευτικά στο πεδίο εφαρμογής του νόμου ήδη υπάγονται και οι «μικροέμποροι» δηλαδή φυσικά πρόσωπα που ασκούν την εμπορική τους δραστηριότητα κατά βάση μέσα από την προσωπική τους εργασία, αποβλέποντας στον βιοπορισμό τους, και έχουν περιορισμένες οφειλές από εμπορικές πράξεις. Τα πρόσωπα αυτά δεν έχουν πτωχευτική ικανότητα και ως εκ τούτου δικαιούνται να υποβάλουν αίτηση για δικαστική ρύθμιση των χρεών.

 

Αναφορικά με την υπερχρέωση των εμπόρων που έχουν πτωχευτική ικανότητα αυτοί υπάγονται στον πτωχευτικό κώδικα. 

 

Σύμφωνα με τα όσα αναφέρονται στο σχετικό δημοσίευμα της Καθημερινής,  το κείμενο που έχει επεξεργαστεί το υπουργείο Ανάπτυξης, προβλέπει ότι «το ποσό των μηνιαίων καταβολών θα πρέπει να είναι εύλογο με βάση τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης, όπως εκάστοτε ανακοινώνονται από το Κυβερνητικό Συμβούλιο Διαχείρισης του Ιδιωτικού Χρέους, σε συνδυασμό με την οικογενειακή κατάσταση του αιτούντος, ωστόσο δεν μπορεί να είναι μικρότερο για μεν τις εμπράγματες οφειλές από το 25% των μηνιαίων δόσεων που όφειλε να καταβάλει σε όλους τους δανειστές μέχρι την υποβολή της αίτησης». Οι βασικές δαπάνες διαβίωσης όπως έχουν προσδιοριστεί από το Κυβερνητικό Συμβούλιο 1.347 ευρώ για μια τετραμελή οικογένεια- αποκτούν πάντως πρωταρχική σημασία στον καθορισμό από το αρμόδιο Δικαστήριο της δυνατότητας του δανειολήπτη να ανταποκριθεί στις δανειακές του υποχρεώσεις, αποτελώντας σημείο αναφοράς για το εξατομικευμένο προφίλ του κάθε δανειολήπτη, βάσει του οποίου θα γίνεται η ρύθμιση του δανείου.

Εξίσου σημαντική είναι και η αλλαγή που προβλέπεται στο άρθρο 9 του σχετικού νομοσχεδίου βάσει της οποίας, εάν κάποιος δανειολήπτης, που έχει κάνει αίτηση ένταξης στον νόμο, θέλει να προστατεύσει την πρώτη του κατοικία, πρέπει να αποπληρώσει το 100% της αντικειμενικής της, αντί του 80% που ισχύει σήμερα, σε βάθος εικοσαετίας – η διάρκεια δεν μεταβάλλεται. Το αυξημένο ποσοστό οδηγεί σε αύξηση του ποσού που πρέπει να αποπληρώσει ο δανειολήπτης προς τις τράπεζες, αλλάζοντας προς το δυσμενέστερο τους ορούς προστασίας της πρώτης κατοικίας και εκτιμάται ότι αποσκοπεί στο να στερήσει ένα δέλεαρ για την ένταξη στον νόμο Κατσέλη, αποτρέποντας ενδεχομένως και την κατάχρησή του.

Κατά τα άλλα, το υπουργείο Ανάπτυξης επιδιώκει να επισπεύσει τις διαδικασίες ένταξης στον νόμο, επιβάλλοντας με βάση τις προτεινόμενες αλλαγές, την κατάθεση όλων των απαιτούμενων εγγράφων με την υποβολή της αίτησης από τον ενδιαφερόμενο δανειολήπτη. Μεταξύ αυτών είναι η κατάσταση της κινητής και ακίνητης περιουσίας, το εκκαθαριστικό εισοδήματος, η κατάσταση των πιστωτών και των απαιτήσεων τους και το σχέδιο διευθέτησης οφειλών.

Παράδοση του ακινήτου στην τράπεζα και καταβολή ενοικίου αντί δανείου

 

Γενικές αρχές συμπεριφοράς, αλλά και διαδικασίες τόσο για τις δανείστριες τράπεζες όσο και για τους δανειολήπτες, με στόχο την εξεύρεση εναλλακτικών τρόπων εξυπηρέτησης ή οριστικού διακανονισμού οφειλών σε καθυστέρηση, προβλέπει ο Κώδικας Δεοντολογίας της Τράπεζας της Ελλάδος, που εγκρίθηκε χθες από την Επιτροπή Πιστωτικών και Ασφαλιστικών Θεμάτων. Στους εναλλακτικούς τρόπους περιλαμβάνονται παραδοσιακές λύσεις όπως η ρύθμιση του δανείου με καταβολή μικρότερης δόσης, η πληρωμή μόνο τόκων, το πάγωμα της οφειλής, ή η διαγραφή μέρους του δανείου, αλλά και λύσεις όπως η εθελοντική παράδοση του ακινήτου στην τράπεζα ή η μετατροπή του δανείου σε χρηματοδοτική μίσθωση και η δυνατότητα του δανειολήπτη να μείνει στο ακίνητο έναντι ενοικίου.

Αντίστοιχα στην κατηγορία των επιχειρηματικών δανείων, προτείνεται η μεταβίβαση των μετοχών μιας εταιρείας ή ακόμη και η αλλαγή της διοίκησης όταν η υφιστάμενη δεν συνεργάζεται με την τράπεζα σε περίπτωση αναδιάρθρωσης επιχειρηματικών δανείων.

Οι λύσεις αυτές έχουν ήδη προσδιοριστεί σε προηγούμενη απόφαση της ΤτΕ, η οποία σε συνδυασμό με τον Κώδικα, αποτελεί συμπληρωματική πρωτοβουλία με στόχο τη συντονισμένη αντιμετώπιση των οφειλών σε καθυστέρηση. Εγκρίθηκε από την Επιτροπή Πιστωτικών και Ασφαλιστικών Θεμάτων ο Κώδικας Δεοντολογίας της Τράπεζας της Ελλάδος.

Παρόμοιες λύσεις έχουν εφαρμοστεί σε άλλες χώρες και η ΤτΕ προτείνει τη μεταφορά τους και στην ελληνική τραπεζική πρακτική για τη διαχείριση των κόκκινων δανείων, σε συνδυασμό με αυστηρές διαδικασίες που θα πρέπει να ακολουθούνται τόσο από τις τράπεζες όσο και τους δανειολήπτες έτσι ώστε να επιλέγεται η καλύτερη δυνατή λύση είτε για τα νοικοκυριά είτε για τις επιχειρήσεις.

Αν και το τελικό κείμενο του Κώδικα Δεοντολογίας δεν δόθηκε χθες στη δημοσιότητα, παραπέμποντας στη δημοσίευσή του στο ΦΕΚ, η ανακοίνωση της ΤτΕ κάνει λόγο για αξιοποίηση των εργαλείων του «συνεργάσιμου» δανειολήπτη και των «εύλογων δαπανών διαβίωσης» όπως αυτά καθορίστηκαν στην απόφαση του Κυβερνητικού Συμβουλίου. Σύμφωνα με πληροφορίες, η ΤτΕ ενσωμάτωσε στο τελικό κείμενο τις παρατηρήσεις των τραπεζών, που ζητούσαν περιορισμό μιας «βαριάς» γραφειοκρατικής διαδικασίας με ανταλλαγή πολυάριθμων επιστολών, ενώ εκτός της διαδικασίας τέθηκαν και οι περιπτώσεις των δανείων που δεν εμφανίζουν ακόμη καθυστέρηση. Στο τελικό κείμενο φαίνεται να έχει γίνει σαφής διάκριση μεταξύ των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων, η ικανότητα αποπληρωμής των οποίων, θα αξιολογείται αντίστοιχα με βάση τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης και το επιχειρηματικό σχέδιο.

Οπως σημειώνει στην ανακοίνωση της η ΤτΕ, προκειμένου κάθε πλευρά να είναι σε θέση να σταθμίσει τα οφέλη ή τις συνέπειες κάθε λύσης, θεωρείται σημαντική η εμπρόθεσμη ανταλλαγή όλης της απαιτούμενης πληροφόρησης.

Γι’ αυτό με τον Κώδικα προβλέπονται τα βήματα, οι προθεσμίες και το ελάχιστο περιεχόμενο ενημέρωσης που οφείλουν να παρέχουν οι τράπεζες στους δανειολήπτες και αντίστροφα. Οι διαδικασίες αυτές όπως υπογραμμίζει, είναι πιο απαιτητικές για τις περιπτώσεις δανειοληπτών, των οποίων ο χαρακτηρισμός ως μη συνεργάσιμων μπορεί να έχει ως συνέπεια τον εκπλειστηριασμό της κατοικίας όπου διαμένουν.

 

Danioliptes.gr