Οι επικεφαλής των κλιμακίων της τρόικας επιστρέφουν την Τρίτη στην Αθήνα, με άγριες διαθέσεις.

Παρά τις προσπάθειες της κυβέρνησης, τουλάχιστον σε επικοινωνιακό επίπεδο, να πείσει την κοινή γνώμη ότι φτάνει το τέλος του Μνημονίου και της τρόικας, οι επικεφαλής των κλιμακίων της τρόικας επιστρέφουν την Τρίτη στην Αθήνα, με άγριες διαθέσεις.

Τους τελευταίους μήνες η κυβέρνηση αναζήτησε αρκετές αφορμές, ώστε να καταφέρει να δείξει στο εσωτερικό της χώρας ότι η ελληνική οικονομία ανακάμπτει, ώστε να μην θεωρείται απαραίτητη η παρουσία αλλά και ως εκ τούτου η επιτροπεία της τρόικας στην Ελλάδα.
 

Παρά τις «φιλότιμες» προσπάθειες καθαρά επικοινωνιακού χαρακτήρα, η πραγματικότητα έδειξε να μη συμβαδίζει με τις κυβερνητικές επιθυμίες. Είτε με το πυροτέχνημα του Παρισιού, με το οποίο η κυβέρνηση επιχείρησε να δημιουργήσει την αίσθηση ότι «έδιωξε την τρόικα από την Αθήνα», είτε με την προσπάθεια η αξιολόγηση να διαρκέσει μερικές μόνο ημέρες, είτε με την προσπάθεια να μεταθέσει τα «αγκάθια» του εργασιακού και του ασφαλιστικού για μετά τις προεδρικές εκλογές, είτε με την τελευταία «έμπνευση» για αποχώρηση του ΔΝΤ από το ελληνικό πρόγραμμα, ο στόχος δεν επετεύχθη.

Ως εκ τούτου η κυβέρνηση βρέθηκε και πάλι με την πλάτη στον τοίχο, έχοντας όμως αυτή τη φορά απέναντι της τόσο την τρόικα που πιέζει για την πλήρη εφαρμογή του Μνημονίου όσο και αρκετούς από την κοινοβουλευτική ομάδα του κυβερνητικού συνασπισμού, οι οποίοι πιέζουν για την πλήρη εφαρμογή των ελαφρύνσεων και των παροχών που έχει εξαγγείλει ο πρωθυπουργός το τελευταίο διάστημα.

 

Σε αυτό το «βαρύ» πολιτικό κλίμα, οι δανειστές επιστρέφουν, έχοντας στείλει ήδη σαφές μήνυμα ότι η διαπραγμάτευση θα είναι ιδιαίτερα δύσκολη και μακράς διάρκειας. Στο τραπέζι θα μπουν «εκατοντάδες» μνημονιακές εκκρεμότητες, οι οποίες θα πρέπει να έχουν υλοποιηθεί μέχρι το τέλος του χρόνου, όπως εξήγησε από τις Βρυξέλλες κοινοτική πηγή.

 

Σε αυτό το πλαίσιο ο κατάλογος των θεμάτων είναι ιδιαίτερα μακρύς και αναμένεται να δοκιμάσει τις πολιτικές αντοχές της κυβέρνησης, η οποία θα πρέπει να διαχειριστεί, εν μέσω μιας κρίσιμης πολιτικής περιόδου, ζητήματα τα οποία αναμένεται να προκαλέσουν κοινωνική και πολιτική αναταραχή.
 

Ασφαλιστικό.

 

Μειώσεις συντάξεων.

Παρά τις προσπάθειες να μετατεθεί για αργότερα η συζήτηση, η τρόικα έρχεται στην Αθήνα αποφασισμένη να ανοίξει το θέμα. Η κυβέρνηση βασίζει τις ελπίδες της στην έκθεση του ΚΕΠΕ, αλλά και στις αναλογιστικές μελέτες κάθε Ταμείου, με την ελπίδα ότι δεν θα αναδεικνύουν ότι το σύστημα βρίσκεται στα όριά του. Όπως και να έχει, η κυβέρνηση έχει διαμηνύσει στους δανειστές ότι πολιτικά δεν μπορεί να διαχειριστεί νέες μειώσεις συντάξεων και αυξήσεις ορίων. Η τρόικα ωστόσο φαίνεται να μην συμμερίζεται τις κυβερνητικές ανησυχίες, καθώς θεωρεί ότι προέχει η βιωσιμότητα των Ταμείων, έστω και αν χρειαστεί να μειωθούν κι άλλο οι συντάξεις. Ταυτόχρονα, οι δανειστές εκτιμούν ότι η καθυστέρηση στην ολοκλήρωση των μελετών αποσκοπεί στο να κερδηθεί πολιτικός χρόνος, με στόχο να αποφευχθεί η λήψη δύσκολων αποφάσεων.
 

Ομαδικές απολύσεις.

 

Πλήρης απελευθέρωση

Την Παρασκευή κοινοτική πηγή έλεγε από τις Βρυξέλλες ότι το θέμα των ομαδικών απολύσεων βρίσκεται πολύ ψηλά στην ατζέντα των ελεγκτών Η θέση κυρίως του ΔΝΤ (χωρίς να υπάρχουν αντιρρήσεις από την Ε.Ε.) είναι γνωστή: «πλήρης απελευθέρωση των ομαδικών απολύσεων στον ιδιωτικό τομέα». Η κυβέρνηση έχει εκφράσει ήδη τις αντιρρήσεις της σχετικά με την απελευθέρωση των απολύσεων, καθώς θεωρεί ότι δεν θα υπάρξει κανένα δημοσιονομικό κέρδος, την ώρα που εκτιμά ότι η αγορά εργασίας έχει ρυθμιστεί με παλαιότερες νομοθετικές παρεμβάσεις. Το θέμα αποτελεί «κόκκινο πανί» για αρκετούς στις κοινοβουλευτικές ομάδες της Ν.Δ. και του ΠΑΣΟΚ, προειδοποιώντας ότι δεν θα ψηφίσουν τη ρύθμιση.

Συνδικαλιστικός Νόμος

 

Δικαίωμα για ανταπεργία

Η κυβέρνηση ζητεί να ξεκινήσει διάλογος με τους κοινωνικούς εταίρους, ο οποίος θα καταλήξει στο νέο πλαίσιο για το συνδικαλιστικό νόμο. Για το θέμα του lock out (ανταπεργία) εμφανίζεται κάθετη, υποστηρίζοντας ότι πλέον δεν εφαρμόζεται σχεδόν σε καμία ευρωπαϊκή χώρα. Ωστόσο, η τρόικα και κυρίως το ΔΝΤ εμφανίζονται ανυποχώρητοι, ζητώντας η κήρυξη της απεργίας να γίνεται με το 5Ο%+1 του συνόλου των εργαζομένων, ενώ επιμένει ότι πρέπει η Ελλάδα να υιοθετήσει το μέτρο της ανταπεργίας.
 

Πλειστηριασμοί ακινήτων

 

Αντίο πρώτη κατοικία

Η κυβέρνηση θα ξεκινήσει τη διαπραγμάτευση έχοντας κάνει ήδη ένα βήμα πίσω, αναφορικά με την καθολική προστασία της πρώτης κατοικίας, η οποία λήγει στο τέλος του 2014. Η κυβέρνηση στοχεύει πλέον σε θέσπιση περιουσιακών και εισοδηματικών κριτηρίων, με βάση τα οποία θα προστατεύεται η περιουσία των οφειλετών, ξεχνώντας την προστασία συνολικά της πρώτης κατοικίας. Από την πλευρά τους οι δανειστές, ήδη από το 2013, έχουν ξεκαθαρίσει ότι πρέπει να υπάρξει καθολική άρση της προστασίας για την πρώτη κατοικία εφόσον θεωρούν ότι το ισχύον καθεστώς είναι μεταβατικό μέχρι να αποφασιστεί η ρύθμιση των «κόκκινων δανείων», για τα οποία οι δύο πλευρές εμφανίζονται να είναι κοντά στην τελική ρύθμιση.

 

Νέο μισθολόγιο

Κι άλλες απώλειες

Η κυβέρνηση επιμένει ότι οι αλλαγές που θα γίνουν θα είναι δημοσιονομικά ουδέτερες, καθώς θα υπάρξουν αυξομειώσεις μισθών σε διάφορες κατηγορίες εργαζομένων, ωστόσο δεν υπάρχουν περιθώρια και για νέες μειώσεις, πέραν από αυτές που θα γίνουν μετά την αξιολόγηση. Η τρόικα επιμένει και σε νέες μειώσεις, βάζοντας στο στόχαστρο τις πρόσθετες αμοιβές, ενώ παράλληλα βάζει στο τραπέζι και την κατάργηση του φραγμού της «υπερβάλλουσας μείωσης», η οποία εκτιμάται ότι θα φέρει ακόμα μεγαλύτερες απώλειες σε όσους μισθούς είχαν προσωρινά «παγώσει».

 

Απολύσεις στο δημόσιο

6.500 ακόμη το 2014

Οι δανειστές περιμένουν έως το τέλος του χρόνου ακόμη 6.5ΟΟ απολύσεις δημοσίων υπαλλήλων και ζητούν ποσοτικούς στόχους για το 2015. Από την πλευρά του, το υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης διαβεβαιώνει τους δανειστές ότι ο στόχος που προβλέπει το Μνημόνιο Θα επιτευχθεί, έχοντας ωστόσο να ξεπεράσει τις αντιδράσεις από το εσωτερικό της κοινοβουλευτικής ομάδας τόσο της Ν Δ. όσο και του ΠΑΣΟΚ, με αρκετούς βουλευτές να ζητούν «πάγωμα» των απολύσεων.
 

Ρύθμιση ληξιπρόθεσμων

Πόλεμος για τις δόσεις

Με δεδομένο ότι οι προηγούμενες ρυθμίσεις έχουν αποτύχει και τα νέα ληξιπρόθεσμα χρέη των ιδιωτών προς το Δημόσιο σπάνε το ένα ρεκόρ μετά το άλλο, η κυβέρνηση διεκδικεί την αποπληρωμή τους σε 72 έως και 100 μηνιαίες δόσεις, τουλάχιστον για οφειλέτες με πολύ χαμηλά εισοδήματα.
Παράλληλα, διεκδικεί ελάφρυνση των οφειλών με μείωση προστίμων και προσαυξήσεων, τουλάχιστον για τα χρέη που θα μπουν στη νέα ρύθμιση. Πληροφορίες αναφέρουν ότι η κυβέρνηση επιδιώκει να φέρει τη νέα ρύθμιση στη Βουλή, ενσωματωμένη στο προσχέδιο του προϋπολογισμού. Μέχρι τώρα όμως οι επιθυμίες της κυβέρνησης προσκρούουν στον «τοίχο» της τρόικας, καθώς οι δανειστές επιμένουν ότι όσο περισσότερες οι δόσεις τόσο περισσότερο θα αυξάνονται τα ληξιπρόθεσμα. Ταυτόχρονα οι δανειστές ζητούν να σταματήσει η συζήτηση, καθώς η προσδοκία για μια νέα ρύθμιση έχει «παγώσει» τις πληρωμές από όσους βρίσκονται σε παλαιότερες ρυθμίσεις.

Συντελεστεί ΦΠΑ

19% ως 21% παντού

Οι δανειστές απαιτούν την εφαρμογή ενός ενιαίου συντελεστή ΦΠΛ μεταξύ 19% και 21%. Η εφαρμογή του νέου ενιαίου συντελεστή θα προκαλέσει αυξήσεις τιμών σε τρόφιμα και υπηρεσίες που αυτή τη στιγμή επιβαρύνονται με χαμηλότερο ΦΠΑ. Το γεγονός αυτό έχει προκαλέσει την αντίδραση του υπουργείου Οικονομικών, καθώς θεωρεί ότι το μοντέλο του ενιαίου συντελεστή δεν θα λειτουργήσει. Παράλληλα, το οικονομικό επιτελείο εμφανίζεται αντίθετο στις απαιτήσεις της τρόικας για την κατάργηση του ειδικού καθεστώτος μειωμένου ΦΠΑ που ισχύει στα νησιά, ενώ θέλει να διατηρήσει και το μειωμένο ΦΠΑ στην εστίαση. Ωστόσο, η αναθεώρηση των συντελεστών αποτελεί μνημονιακή υποχρέωση και θεωρείται δεδομένο ότι θα εξεταστεί κατά την επικείμενη αξιολόγηση.
 

Φοροελαφρύνσεις

Τροϊκανό «όχι»

Στο πλαίσιο της δημιουργίας κλίματος χαλάρωσης του Μνημονίου και εξόδου από την κρίση, η κυβέρνηση θέλει να θέσει στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης σειρά φοροελαφρύνσεων, με στόχο να κερδίσει ό,τι περισσότερο μπορεί και στη συνέχεια να το διαχειριστεί επικοινωνιακά. Ήδη, κατατέθηκε στη Βουλή η μείωση του ΕΦΚ στο πετρέλαιο θέρμανσης κατά 30%, ενώ τουλάχιστον για το προσχέδιο δεν αναμένονται άλλες Φοροελαφρύνσεις. Βέβαια, πριν από τις φτωχές Φοροελαφρύνσεις η κυβέρνηση έχει συμφωνήσει για τη διατήρηση της «έκτακτης» εισφοράς αλληλεγγύης ακόμα ένα χρόνο, προσπαθώντας τουλάχιστον να εξασφαλίσει από τους δανειστές τη μείωσή της κατά 30%. Ο φτωχός απολογισμός στο μέτωπο των φοροελαφρύνσεων οφείλεται στο γεγονός ότι η τρόικα εμφανίζεται αντίθετη σε οποιαδήποτε ελάφρυνση, ειδικά από τη στιγμή που δεν έχει γίνει ακόμα συζήτηση για το ύψος του δημοσιονομικού κενού και τους τρόπους κάλυψής του.

Δημοσιονομικό κενό

Τους  «χωρίζουν» 1,1 δισ.

Η συζήτηση θα ξεκινήσει με την ελληνική πλευρά και τους δανειστές να τους χωρίζουν τουλάχιστον 1,1 δισ. ευρώ. Σύμφωνα με τις προβλέψεις που έχει κάνει το υπουργείο Οικονομικών στο Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα Δημοσιονομικής Σταθερότητας 2014-2018, το δημοσιονομικό κενό του 2015 φτάνει τα 911 εκατ. ευρώ. Αντίθετα η τρόικα ξεκινά από τα 2 δισ. ευρώ, χωρίς ακόμα να έχει οριστικοποιήσει την επιβάρυνση που θα φέρει η αποκατάσταση του μισθολογίου στους ένστολους και η επιστροφή των αναδρομικών τους από τον Ιούλιο του 2012, αλλά και τις αποκλίσεις από τους στόχους στον προϋπολογισμό του 2014. Τα τεχνικά κλιμάκια που βρέθηκαν τις προηγούμενες ημέρες στην Αθήνα, έδειξαν να ανησυχούν για την πορεία των εσόδων και κυρίως για το μέτωπο των Δαπανών, ζητώντας επιπλέον στοιχεία για τα ασφαλιστικά ταμεία και τους ΟΤΑ, δίνοντας έτσι στίγμα για το πού θα επικεντρώσουν το ενδιαφέρον τους οι επικεφαλής της τρόικας.

Αλλαγή στόχων

Το πρωτογενές πλεόνασμα

Η κυβέρνηση επιδιώκει, μέσω της ελάφρυνσης των στόχων και κυρίως αυτών που αφορούν το πρωτογενές πλεόνασμα του 2015, να μειώσει το δημοσιονομικό κενό και να αποκτήσει μεγαλύτερη ευελιξία. Πρόθεσή της είναι το προσχέδιο του προϋπολογισμού να βασιστεί στο σενάριο που παρουσιάζει το ΜΠΔΣ και όχι το Μνημόνιο. Δηλαδή η πρόβλεψη για το πλεόνασμα του 2015 να είναι 2,5% (ή και στο 2,3%) του ΑΕΠ -από το 3% του ΑΕΠ που προβλέπει το Μνημόνιο- και για το 2016 στο 3,5% του ΑΕΠ, από 4,5% που προβλέπει το Μνημόνιο. Δηλαδή, το 2015 πρέπει να επιτευχθεί πρωτογενές πλεόνασμα 4,737 δια ευρώ, σύμφωνα με το Μεσοπρόθεσμο, αντί 5,648 δισ. που προβλέπει το Μνημόνιο και το 2016 πλεόνασμα ύψους 6,955 δια ευρώ, αντί για 8,882 δια που προβλέπει το Μνημόνιο.

Με βάση τους διαφορετικούς στόχους που καταγράφει η κυβέρνηση στο Μεσοπρόθεσμο, παρουσιάζεται δημοσιονομικό κενό μόλις 911 εκατ. ευρώ το 2015, έναντι 2 δισ. ευρώ που αναφέρει η έκθεση της Κομισιόν, 1,927 δια ευρώ για το 2016, από 3,8 δια ευρώ που είναι η πρόβλεψη της Κομισιόν, ενώ από το 2017 και μετά στο Μεσοπρόθεσμο δεν καταγράφεται κενό, αλλά αντιθέτως υπερεπίτευξη δημοσιονομικών στόχων με 111 εκατ. ευρώ το 2017 και 2,47 δισ. ευρώ το 2018 (1,9 δια ευρώ δημοσιονομικό κενό, εκτιμά η έκθεση της Κομισιόν μόνο για το 2017).

Χρηματοδοτικό κενό

Οι αγορές θα… κρίνουν

Οι δανειστές έχουν υπολογίσει το χρηματοδοτικό κενό που προκύπτει στη χώρα από τα μέσα του 2015 και μετά στα 12 δια ευρώ, πιέζοντας έτσι για την ανάγκη λήψης ενός ακόμα δανείου και την υπογραφή ενός νέου Μνημονίου. Αντίθετα η κυβέρνηση εκτιμά ότι μπορεί να καλύψει τις χρηματοδοτικές της ανάγκες χωρίς νέο δάνειο, καθώς θεωρεί ότι οι προβλέψεις των δανειστών και κυρίως του ΔΝΤ στηρίζονται λανθασμένα στην εκτίμηση ότι η χώρα δεν θα μπορέσει να βγει ομαλά στις αγορές.
 

Επιτήρηση 2015

Ο,τι πουν οι δανειστές

Το αποτέλεσμα της αξιολόγησης για την πορεία των δημοσιονομικών και της υλοποίησης των δράσεων, που απαιτεί το Μνημόνιο, θα κρίνει και την επόμενη μέρα του προγράμματος, θεωρητικά, στο τέλος του 2014 ολοκληρώνεται το Μνημόνιο από την πλευρά της Κομισιόν και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, αφήνοντας μόνο του το ΔΝΤ έως το πρώτο τρίμηνο του 2016. Οι δανειστές εκτιμούν ότι η συζήτηση για την επόμενη μέρα δεν μπορεί να γίνει πριν ολοκληρωθεί η αξιολόγηση.
Ωστόσο, η ελληνική πλευρά θεωρεί ότι οι αναφορές στο θέμα, τόσο από την Κομισιόν όσο και από το ΔΝΤ, αποτελούν έμμεση αποδοχή ότι υπάρχει συζήτηση σε εξέλιξη.
 

Του Αλέξανδρου Κλωσσά από eleftherotypia