Για 3,5 εκατομμύρια ενήλικους πολίτες δεν υπάρχει σχέδιο διάσωσης

Τους υπόσχονται μόνο φτώχεια. Σε κίνδυνο εισοδήματα έως 800 ευρώ από τη… διαπραγμάτευση με την τρόικα.

 

Η κυβέρνηση επιμένει να μην διαβάζει τις στατιστικές. Διότι, αν τις διάβαζε, δεν θα άφηνε να περάσουν «στα ψιλά» ευρήματα όπως αυτά που αναδείχτηκαν από το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή: 2,5 εκατομμύρια Έλληνες βρίσκονται ήδη κάτω από τα όρια της φτώχειας και επιπλέον 3,8 εκατομμύρια βλέπουν τη φτώχεια με τα μάτια τους.

Όταν το 60% του πληθυσμού μιας χώρας βρίσκεται σε αυτή την κατάσταση και εσύ ως κυβέρνηση εξαγγέλλεις παροχές (για την ακρίβεια εξαγγέλλεις ότι θα… διαπραγματευτείς με την τρόικα το δικαίωμα να κάνεις παροχές) οι οποίες δεν τους αφορούν, τότε έχεις χάσει κάθε επαφή με ένα τεράστιο κομμάτι της κοινωνίας, το οποίο όμως έχει ένα χαρακτηριστικό: ψηφίζει, και μάλιστα ισότιμα με οποιονδήποτε άλλον, ανεξάρτητα από το πόσο γεμάτη ή άδεια είναι η τσέπη.

Τι να περιμένει αυτός που επιβιώνει με 400 και 500 ευρώ τον μήνα;

 

• Ότι θα μειωθεί η εισφορά αλληλεγγύης κατά 30%; Το ζήτημα δεν τον αφορά.

• Ότι θα ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητα των ελληνικών επιχειρήσεων επειδή θα μειωθεί ο συντελεστής φορολόγησης των νομικών προσώπων; Αυτό και αν δεν αφορά τα φτωχότερα στρώματα της ελληνικής κοινωνίας.

Ίσως, σε έναν βαθμό, να τους αφορά το ενδεχόμενο μείωσης των τεκμηρίων διαβίωσης – μέτρο που έχει αποδειχθεί ότι πλήττει τους φτωχότερους και όχι τους φοροφυγάδες -, αλλά ακόμη και αυτό το μέτρο δεν πρόκειται να έχει τον παραμικρό αντίκτυπο στις τσέπες πριν από το φθινόπωρο του 2016.
 

Προς αύξηση των φτωχών.

Αντιθέτως, αυτά τα κοινωνικά στρώματα τα τσούζει και τα καίει το άλλο κομμάτι της διαπραγμάτευσης. Αυτό που θα γίνει σήμερα στο υπουργείο Οικονομικών, παρουσία του υπουργού Εργασίας, για το ζήτημα των κατώτατων συντάξεων, αλλά και των κρατικών δαπανών για την άσκηση της κοινωνικής πολιτικής.
 

Στο πλαίσιο των αλλαγών του ασφαλιστικού αναμένεται να συζητηθεί κατά τη σημερινή διαπραγμάτευση: • το αν είναι υπερβολικό ή όχι η κατώτατη σύνταξη του IΚΑ να βρίσκεται στα 480 ευρώ, • το αν πρέπει να διατηρηθεί ή όχι το ΕΚΑΣ και μετά το 2016, • το αν θα μειωθούν για τους νέους συνταξιούχους οι κατώτατες συντάξεις στα επίπεδα των 390 ευρώ για να ικανοποιηθεί η νομοθετική ρύθμιση που φέρνει την κατώτατη σύνταξη να είναι κατά μέγιστο δεκαπενταπλάσια του ημερομισθίου του ανειδίκευτου εργάτη (ήτοι 26 ευρώ).

Είναι προφανές ότι τέτοιου είδους μέτρα απλώς θα αυξήσουν ακόμη περισσότερο τον αριθμό των φτωχών στην Ελλάδα. Ο ορισμός του «φτωχού» είναι πολύ συγκεκριμένος και το περιέγραψε με μεγάλη σαφήνεια στη μελέτη του το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή: «Περίπου 2,5 εκατομμύρια άτομα βρίσκονται στην Ελλάδα κάτω από το χρηματικό όριο της σχετικής φτώχειας, δηλαδή ζουν με λιγότερα από 432 ευρώ αν είναι μεμονωμένα άτομα ή 908 ευρώ μηνιαίως αν είναι μέλη τετραμελούς οικογένειας.

 

Επιπλέον, 3,8 εκατομμύρια άτομα αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο φτώχειας λόγω στερήσεων και ανεργίας».
 

Και πού είναι… κρυμμένοι όλοι αυτοί οι φτωχοί;

Στις στατιστικές πάντως που τηρούν η Στατιστική Υπηρεσία, ο ΟΑΕΔ, το υπουργείο Οικονομικών και το υπουργείο Εργασίας φαίνονται ένας προς έναν.

Συντάξεις… πείνας

Το Δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία καταβάλλουν 2.655.890 συντάξεις. Το 57% αυτών – δηλαδή συνολικά 1.510.781 συντάξεις – δεν υπερβαίνει τα 800 ευρώ. Και μην φανταστεί κανείς ότι καθένας από τους 1.510.781 συνταξιούχους μπορεί να λαμβάνει δεύτερη και τρίτη σύνταξη με αποτέλεσμα να ανεβαίνει σε υψηλότερα εισοδηματικά κλιμάκια.
 

Μέσω του συστήματος «Ήλιος» το υπουργείο Εργασίας μετράει και κατανέμει στα αντίστοιχα κλιμάκια το σύνολο του εισοδήματος που έχει ο καθένας από συντάξεις. Για όσους νομίζουν ότι τα 800 ευρώ είναι… μια χαρά για την εποχή μας, ας ρίξουν μια ματιά και στις κατανομές, οι οποίες είναι αποκαρδιωτικές: • 126.160 συνταξιούχοι εισπράττουν σύνταξη που δεν υπερβαίνει τα 300 ευρώ.

• 245.505 συνταξιούχοι έχουν σύνολο αποδοχών από 300 έως 400 ευρώ τον μήνα.

• 286.822 άτομα εισπράττουν400 – 500 ευρώ.

• 269.943 άτομα βρίσκονται στο κλιμάκιο των 500 – 600 ευρώ.

• 287.030 άτομα ανήκουν στην κατηγορία αυτών που ζουν με αποδοχές 600 – 700 ευρώ.

• 295.321 άτομα κατατάσσονται στο κλιμάκιο με τις απολαβές των 700 – 800 ευρώ.

Έχουν μόνο να χάσουν.

Να λοιπόν πώς προκύπτουν 1,51 εκατομμύρια άνθρωποι. Όλοι αυτοί έχουν χάσει 13η και 14η σύνταξη και δεν έχουν τίποτε καλό να περιμένουν από τη διαπραγμάτευση με την τρόικα, πέραν ίσως μιας ρύθμισης των ληξιπρόθεσμων οφειλών που έχουν συσσωρεύσει προς την εφορία.
 

Αντιθέτως, μπορεί να τους συμβεί και κανένα… κακό. Η τρόικα έχει ζητήσει ανοιχτά να αναθεωρηθεί το πλαίσιο των κοινωνικών παροχών.

 

Όταν όμως μιλάμε για κοινωνικές παροχές στην Ελλάδα, ουσιαστικά μιλάμε για τις κατώτατες συντάξεις των ταμείων αλλά και για το Επίδομα Κοινωνικής Αλληλεγγύης, το οποίο εισπράττουν περισσότεροι από 280.000 χαμηλοσυνταξιούχοι.

Ούτε λίγο ούτε πολύ, η τρόικα θέλει να αφαιρεθούν αυτοί οι πόροι από τους συνταξιούχους (σ.σ.: το συνολικό κονδύλι ανέρχεται περίπου στα 720 εκατομμύρια ευρώ σε ετήσια βάση) για να χρηματοδοτηθούν άλλες κοινωνικές πολιτικές, με κυριότερη το «ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα» (δηλαδή τα 200 ευρώ ανά άτομο ή τα 400 ευρώ ανά οικογένεια με βάση πολύ συγκεκριμένα εισοδηματικά κριτήρια, μέτρο το οποίο η Ελλάδα είναι η μοναδική χώρα που δεν εφαρμόζει και μόλις τώρα ξεκινάει να το κάνει δοκιμαστικά σε 13 δήμους με προϋπολογισμό μόλις 20 εκατομμύρια ευρώ).
 

Και μισθοί πείνας.

Αν συγκρίνει κάποιος το μισθολόγιο του ιδιωτικού τομέα με την αντίστοιχη κατανομή των συνταξιούχων, θα συνειδητοποιήσει ότι οι συνταξιούχοι μπορεί να είναι και «… τυχεροί της υπόθεσης!

 

Τα στοιχεία που συγκεντρώνει κάθε μήνα το ΙΚΑ μέσα από τις αναλυτικές περιοδικές δηλώσεις που υποβάλλουν οι εργοδότες δείχνουν ότι η μείωση μισθών συνεχίζεται με… αμείωτη ένταση και ότι ο αριθμός των εργαζομένων που αμείβεται με αποδοχές χαμηλότερες από το όριο της φτώχειας πολλαπλασιάζεται. Ιδού οι αριθμοί:

 

1. Το 39,3% των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα (629.895 εργαζόμενοι) αμείβεται με λιγότερα από 750 ευρώ τον μήνα. Το αντίστοιχο ποσοστό για το 2012 ήταν 31,1% (440.423 εργαζόμενοι) και για το 2011 μόλις 20,5% (306.861 εργαζόμενοι).

Οι απολαβές αυτές είναι μεικτές. Αν υπολογιστούν οι φόροι και οι ασφαλιστικές εισφορές, προκύπτει ότι οι τέσσερις στους 10 εισέπρατταν καθαρά στην τσέπη τους στο τέλος του 2013 λιγότερα από 630 ευρώ.

 

Αξίζει να σημειωθεί ότι η συγκεκριμένη κατανομή αφορά μόνο τις κοινές επιχειρήσεις και όχι τον κλάδο της οικοδομής, όπου οι μέσες μηνιαίες αμοιβές είναι ακόμη χαμηλότερες επηρεάζοντας τις κατανομές.
 

Αν περιορίσουμε ακόμη περισσότερο το κλιμάκιο για να απομονωθούν αυτοί που εισπράττουν λιγότερα από 500 ευρώ, τότε θα προκύψει ότι ο αριθμός τους ανέρχεται στους 372.808 εργαζομένους (ή το 23,2% του συνόλου), όταν το 2011 ήταν 175.917 άτομα ή το 12% του συνόλου.
 

2. Η εξήγηση του γιατί υπάρχει τόσο μεγάλος αριθμός εργαζομένων που εξακολουθεί να αμείβεται με αποδοχές χαμηλότερες ακόμη και από αυτές του νομοθετικά προσδιορισμένου κατώτατου μισθού (586 ευρώ) βρίσκεται στην έκρηξη της μερικής απασχόλησης ο ένας στους τέσσερις ασφαλισμένους στο ΙΚΑ εργάζεται πλέον υπό συνθήκες μερικής απασχόλησης, δηλαδή μερικές ώρες την εβδομάδα.

Μέσα σε μόλις δύο χρόνια ο αριθμός των μερικώς απασχολουμένων – και αμειβομένων με λιγότερα από 440 ευρώ μεικτά κατά μέσο όρο (ή 370 ευρώ καθαρά) – αυξήθηκε κατά 41,76%, όπως προκύπτει από τα επίσημα στοιχεία του Ιδρύματος Κοινωνικής Ασφάλισης.  Ειδικότερα:

 

Σύμφωνα με την απογραφή του 2011, ο αριθμός των ασφαλισμένων σε συνθήκες μερικής απασχόλησης ήταν 275.618 (98.993 άνδρες και 176.625 γυναίκες).

♦ Τον Δεκέμβριο του 2013 ο αριθμός των μερικώς απασχολουμένων έφτασε τα 390.740 άτομα (158.579 άνδρες και 232.161 γυναίκες).

Δηλαδή οι άνδρες μερικώς απασχολούμενοι αυξήθηκαν κατά 60,19% και οι γυναίκες κατά 31,44%. Η πτώση των μισθών και η «μετάταξη» εργαζομένων από την πλήρη στη μερική απασχόληση συνεχίζεται και το 2014, όπως προκύπτει από τα στοιχεία του Ιανουαρίου που έδωσε στη δημοσιότητα το ΙΚΑ. Πλέον οι μερικώς απασχολούμενοι ξεπερνούν τους 400.000.

 

Μια αισιόδοξη εκδοχή είναι ότι πρόκειται για εργαζόμενους που εργάζονταν και πριν με «μαύρα» και τώρα απλώς εμφανίστηκαν στα αρχεία του ΙΚΑ μόνο και μόνο για να μην κινδυνεύει η επιχείρηση με το πρόστιμο του ανασφάλιστου εργαζόμενου ύψους 10.500 ευρώ ανά άτομο.

Βαρέλι δίχως πάτο.

Το ότι η μείωση μισθών στον ιδιωτικό τομέα συνεχίζεται προκύπτει και από τις επιχειρησιακές συμβάσεις που έρχονται κατά καιρούς στην επιφάνεια. Η ροπή είναι να συμπιέζονται οι μισθοί προς τα επίπεδα των 586 ευρώ, που είναι και το ελάχιστο όριο με βάση τον νόμο.

Όσο για το Δημόσιο, και εκεί φαίνεται ότι θα έχουμε μειώσεις, καθώς στο τραπέζι υπάρχει η πρόταση ο κατώτατος μισθός του πρωτοδιόριστου από τα 720 ευρώ που είναι σήμερα να περιοριστεί και αυτός στα επίπεδα των 586 ευρώ (μεικτά), σύμφωνα με τα όσα προβλέπει και ο νόμος για τον ιδιωτικό τομέα.

Η τελευταία δεξαμενή είναι η πιο μεγάλη: παρά τα επικοινωνιακά παιχνίδια με το ποσοστό της ανεργίας, το γεγονός είναι ένα: 1,3 εκατομμύρια άνθρωποι εμφανίζονται να είναι χωρίς δουλειά.

Και από αυτούς το ένα εκατομμύριο είναι γνωστοί στην πολιτεία με τα ονοματεπώνυμά τους, καθώς έχουν κάρτα ανεργίας του ΟΑΕΔ.

Το πρόβλημα όμως δεν περιορίζεται στον τεράστιο απόλυτο αριθμό: • Η στατιστική υπηρεσία μετράει περίπου 920.000 άτομα τα οποία έχουν παραμείνει εκτός αγοράς εργασίας για περισσότερους από 12 μήνες και πλέον χαρακτηρίζονται μακροχρόνια άνεργοι.

• Επιπλέον ο ΟΑΕΔ πληρώνει λιγότερα από 100.000 επιδόματα ανεργίας, πολύ απλά διότι οι άνεργοι έχουν παραμείνει για περισσότερους από 12 μήνες χωρίς δουλειά και το δωδεκάμηνο είναι το μέγιστο διάστημα για το οποίο μπορεί να επιδοτηθεί κάποιος.

Συμπέρασμα

Περιγράψαμε τρεις μεγάλες δεξαμενές φτώχειας: • Βρήκαμε 1,5 εκατομμύριο συνταξιούχους με αποδοχές (από το άθροισμα κύριων και επικουρικών συντάξεων) κάτω των 800 ευρώ.

• Βρήκαμε 630.000 εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα να μην φτάνουν καν στα 750 ευρώ μεικτά (ή τα 680 ευρώ καθαρά). Βρήκαμε 1,3 εκατομμύρια ανέργους με εισόδημα … μηδέν (εκτός αν υποθέτει κάποιος ότι η Ελλάδα είναι γεμάτη από άνεργους εισοδηματίες).

• Μετρήσαμε αισίως 3,5 εκατομμύρια ενήλικους πολίτες, για τους οποίους δεν υπάρχει κανένα σχέδιο διάσωσης.

Όλοι αυτοί θα ψηφίσουν ισότιμα με όλους τους άλλους, όπως είπαμε και στην αρχή. Όλοι αυτοί αποτελούν τη μεγάλη δεξαμενή στην οποία θα ψαρέψει με άνεση ο ΣΥΡΙΖΑ. Είναι όμως οι ίδιοι που, την επομένη των εκλογών, ανεξαρτήτως του τι ψήφισαν, θα του ζητήσουν επιτακτικά άμεση ανακούφιση.

 

Το Ποντίκι