Εκλέξτε πρόεδρο και μετά μιλάμε. Άτακτη υποχώρηση της κυβέρνησης για να σώσει την παρτίδα.
Μπροστά σε ένα πολιτικά εφιαλτικό σενάριο βρίσκεται η κυβέρνηση, καθώς οι θεσμικοί πιστωτές της χώρας αφήνουν ορθάνοικτο το ενδεχόμενο να ολοκληρωθεί μετά την προεδρική εκλογή του Μαρτίου η διαπραγμάτευση για τη μετά το μνημόνιο εποχή και για τη διευθέτηση του χρέους. Εν τω μεταξύ, παρότι το υπ. Οικονομικών εμφανίζεται αισιόδοξο για άφιξη της τρόικας στην Αθήνα αύριο, εκπρόσωποι της Κομισιόν και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου επαναλαμβάνουν ότι δεν έχει ορισθεί ημερομηνία επιστροφής.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η κυβέρνηση σαλπίζει άτακτη υποχώρηση σε πολλά μέτωπα της διαπραγμάτευσης με την τρόικα, αφήνοντας ακάλυπτες ουκ ολίγες «κόκκινες γραμμές», καθώς και οι τελευταίες προσπάθειες που έγιναν από το Μαξίμου για διαπραγμάτευση σε υψηλό πολιτικό επίπεδο με το Βερολίνο και τις Βρυξέλλες, ώστε να παρακαμφθεί η τρόικα, έπεσαν στο κενό.
Μάλιστα, διαμηνύθηκε με αυστηρότητα από τους δανειστές στο Μαξίμου, ότι, εάν συνεχισθεί το παιχνίδι καθυστερήσεων στην προκαταρκτική διαπραγμάτευση εξ αποστάσεως με την τρόικα, θα είναι αδύνατο να συζητηθεί στο Eurogroup της 8ης Δεκεμβρίου η συμφωνία για το νέο καθεστώς προληπτικής χρηματοδοτικής στήριξης, με ένα νέο Μνημόνιο, αλλά και το ελληνικό αίτημα -που ούτως ή άλλως έχει πολύ ψυχρή υποδοχή από τους δανειστές- για μια νέα διευθέτηση του χρέους.
Στην καλύτερη για την Ελλάδα περίπτωση, σύμφωνα με τους δανειστές, θα μπορούσε να συζητηθεί στις 8 Δεκεμβρίου μόνο η αποδέσμευση των 3,5 δισ. ευρώ (δόση του δανείου του EFSF και επιστροφή κερδών από κεντρικές τράπεζες), ώστε να μη μείνει ακάλυπτη η Αθήνα ενόψει προσεχών υποχρεώσεων εξυπηρέτησης του χρέους. Το δε Διεθνές Νομισματικό Ταμείο θα κρατούσε παγωμένα τα δικά του 3,5 δίσ. ευρώ, αφού δεν θα υπήρχε συμφωνία κάλυψης των χρηματοδοτικών αναγκών της Ελλάδας για το επόμενο δωδεκάμηνο.
Ο κίνδυνος να φθάσει ο Μάρτιος και η πιθανή πρόωρη προσφυγή στις κάλπες χωρίς να έχει η κυβέρνηση στα χέρια της, για να «πουλήσει» στην κοινή γνώμη, μια συμφωνία για τη μετά το μνημόνιο εποχή και για το χρέος, προκάλεσε πανικό στην κυβέρνηση.
Το σενάριο της αναβολής των αποφάσεων προσπάθησε να ξορκίσει ο Ευ. Βενιζέλος, μετά τη σύσκεψη της περασμένης Τρίτης στο Μαξίμου, με συμμετοχή και των κορυφαίων τραπεζιτών. Ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης δήλωσε βέβαιος πως η συμφωνία θα έχει επιτευχθεί πριν από την έναρξη της διαδικασίας για την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας, τον Φεβρουάριο του 2015 και πριν προκύψουν «ανάγκες» (σ.σ.: δανειακές) για τη χώρα.
Διαδοχικές… κολοτούμπες
Υπό τη δαμόκλειο σπάθη της αναβολής αποφάσεων, η κυβέρνηση υποχρεώθηκε να εγκαταλείψει τη σκληρή διαπραγματευτική γραμμή και τις μονομερείς ενέργειες έναντι τη τρόικας.
Προχώρησε σε διαδοχικές… κολοτούμπες, που όμως μέχρι και τα τέλη της εβδομάδας δεν είχαν πείσει τους δανειστές να ανακοινώσουν την ημερομηνία επιστροφής της τρόικας στην Αθήνα: Η πρώτη και σοβαρότερη υπαναχώρηση αφορούσε, βεβαίως, τη ρύθμιση για τις 100 δόσεις, που είχε διατυπωθεί με τέτοιο τρόπο, ώστε για πρώτη φορά να δίνεται δυνατότητα ρύθμισης ακόμη και βεβαιωμένων υποχρεώσεων, χωρίς να έχουν καταστεί ληξιπρόθεσμες, όπως οι υποχρεώσεις για τον ΕΝΦΙΑ και το φόρο εισοδήματος 2014.
Έτσι, με τροπολογία υπαγορευμένη από την τρόικα, εξαιρέθηκαν από τη ρύθμιση όσες οφειλές δεν έχουν καταστεί ληξιπρόθεσμες έως την ιη Οκτωβρίου. Αυτό, όμως, δεν έλυσε, σύμφωνα με πληροφορίες, όλα τα προβλήματα που επισήμαινε η τρόικα στη ρύθμιση για τις 100 δόσεις, καθώς δεν υπάρχει ακόμη συμφωνία για το εκτιμώμενο δημοσιονομικό κενό που θα ανοίξει το 2015 η ρύθμιση, ούτε για το πώς θα καλυφθεί – αρχικά η τρόικα εκτιμούσε ότι η τρύπα θα ήταν της τάξεως του ι δισ. ευρώ.
Η δεύτερη υπαναχώρηση έγινε με την τροπολογία στη ρύθμιση Δένδια για τα κόκκινα δάνεια. Η τρόικα εκτιμούσε ότι η αρχική ρύθμιση ευνοούσε υπέρμετρα τις τράπεζες, σε βάρος του Δημοσίου και των ασφαλιστικών ταμείων.
Έτσι, με τροπολογία που κατατέθηκε την Πέμπτη στη Βουλή, ορίζεται ότι οι επιχειρηματίες με κόκκινα δάνεια στις τράπεζες θα πρέπει υποχρεωτικά να ρυθμίσουν πρώτα τις οφειλές τους σε εφορίες και ταμεία, πριν συζητήσουν με τις τράπεζες για διευθέτηση των δανείων τους.
Με αυτό τον τρόπο, στο οικονομικό επιτελείο εκτιμούν ότι θα ενισχυθούν ήδη από τις αρχές του 2015 οι εισπράξεις από ληξιπρόθεσμα χρέη επιχειρήσεων και επαγγελματιών, κάτι που θα διευκολύνει τη συζήτηση με την τρόικα για το δημοσιονομικό κενό του 2015.
Σε αυτές τις υπαναχωρήσεις πρέπει να προστεθούν άλλες δύο κινήσεις εξευμενισμού της τρόικας. Η κυβέρνηση εγκατέλειψε τη θέση της ότι το 2015 δεν θα υπάρξει δημοσιονομικό κενό, και παρουσίασε στην τρόικα σχέδιο περικοπής δαπανών από πλήθος κωδικών του νέου προϋπολογισμού, ενώ δέχεται να προχωρήσει άμεσα στην εφαρμογή του νέου μισθολογίου στο Δημόσιο, που θα φέρει σοβαρές περικοπές σε δεκάδες χιλιάδες υψηλόμισθους υπαλλήλους.
Μάλιστα, ενώ αρχικά, δηλαδή, όταν είχε ζητήσει το ΔΝΤ πλήρες πακέτο προτάσεων από την κυβέρνηση, το υπουργείο Οικονομικών έλεγε ότι δεν θα χρειασθεί κάποια ειδική επιστολή του Γκ. Χαρδούβελη στους δανειστές, τελικά την Παρασκευή εστάλη μακροσκελής επιστολή του υπουργού, που καλύπτει όχι μόνο τα θέματα της διαπραγμάτευσης για την τρέχουσα αξιολόγηση, αλλά και τα θέματα που άπτονται του επόμενου μνημονίου. Για το ασφαλιστικό, για παράδειγμα, προτείνεται οι παραμετρικές αλλαγές (σε συντάξεις και όρια ηλικίας) να μετατεθούν στο επόμενο πρόγραμμα και να συμφωνηθεί τώρα μόνο το πακέτο διοικητικών μεταρρυθμίσεων (ενοποιήσεις ταμείων), το οποίο κρύβει, πάντως, και αναπροσαρμογές συντάξεων σε βάθος χρόνου.
Πλεόνασμα ΜΕ… ΦΕΣΙΑ 4,8 ΔΙΣ!
Ασκήσεις εικονικής πραγματικότητας κάνει το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης, προκειμένου να παρουσιάσει πρωτογενές πλεόνασμα.
Σύμφωνα με τα στοιχεία δεκαμήνου, που παρουσίασε ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών, Χρ. Στάίκούρας, το πρωτογενές πλεόνασμα ανήλθε στα 2,4 δισ. ευρώ, παρότι σημειώθηκε σοβαρή εμπλοκή στα δημόσια έσοδα – τα οποία υστέρησαν κατά 1,2 δισ. ευρώ έναντι του στόχου, λόγω των καθυστερήσεων στην είσπραξη του ΕΝΦΙΑ και της ιδιότυπης στάσης πληρωμών από τους φορολογούμενους, ενόψει της ρύθμισης οφειλών σε 100 δόσεις.
Για να καλυφθεί αυτή η σοβαρή υστέρηση των εσόδων, το υπουργείο κατέφυγε στη γνωστή συνταγή της τεχνητής συμπίεσης των δαπανών, που ήταν 2 δισ. ευρώ μειωμένες σε σχέση με πέρυσι και ι,5 δισ. ευρώ κάτω από το στόχο. Η συμπίεση των δαπανών μεταφράζεται σε νέα, ανησυχητική αύξηση των καθυστερούμενων οφειλών του Δημοσίου σε ιδιώτες, που πλησίασαν τα 4.3 δισ. ευρώ.
Γράφει ο Νώντας Χαλδούπης από ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ