Γιατί οι τράπεζες αιφνιδίασαν με την προσφυγή στο μηχανισμό ΕLA

Το τραπεζικό σύστημα δεν κάνει τίποτα άλλο από το να χρησιμοποιεί μία από τις δυνατότητες παροχής ρευστότητας που ισχύει στο πλαίσιο του ευρωσυστήματος, κατά συνέπεια δεν αποτελεί μια δραματική εξέλιξη δήλωσε ο Γιάννης Δραγασάκης,

υποψήφιος βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ στη Β’ Αθηνών σε συνέντευξή του στον ραδιοσταθμό 9.84, σχολιάζοντας την προσφυγή των ελληνικών τραπεζών στον ELA.

 

Ο κ. Δραγασάκης κατηγόρησε την κυβέρνηση για κινδυνολογία, σημειώνοντας ότι «είναι γνωστό πως οι τράπεζες είναι ευαίσθητες σε πολιτικές και οικονομικές μεταβολές, όπως βέβαια και στην κινδυνολογία που εκπορεύεται από την κυβέρνηση, γεγονός που δημιουργεί επιπλέον ανάγκες για τραπεζική ρευστότητα».

 

Αυτό, όμως, σε καμία περίπτωση δεν δικαιολογεί τη δραματοποίηση της κατάστασης ή την πρόκληση πανικού, κατέληξε.

 

Τα «εγκαίνια» του ELA από τις ελληνικές τράπεζες νωρίτερα από το τέλος Φεβρουαρίου που λήγει το ελληνικό πρόγραμμα αιφνιδίασε τις αγορές μετοχών και ομολόγων, καθώς και το Χρηματιστήριο Αθηνών, ενώ επιβεβαίωσε τις πιεστικές συνθήκες στο «μέτωπο» της ρευστότητας.

 

Η έλλειψη ενεχύρων που να μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την άντληση ρευστότητας από την ΕΚΤ οδήγησε δύο από τις συστημικές τράπεζες, την Alpha Bank και τη Eurobank, στην υποβολή αίτησης για χρήση του μηχανισμού Emergency Liquidity Assistance. Με τον περιορισμό πρόσβασης στη διατραπεζική εξαιτίας της πολιτικής αβεβαιότητας, οι τράπεζες αύξησαν την εξάρτηση από την ΕΚΤ, σύμφωνα με πληροφορίες, στα 65 δισ. ευρώ από 45 δισ. ευρώ, κάνοντας χρήση των επιλέξιμων ενεχύρων.

 

Ελλείψει πρόσθετων επιλέξιμων collateral επιδιώκουν την αξιοποίηση του ELA καθώς, παρότι οι εκροές καταθέσεων παραμένουν ελεγχόμενες, η ρευστότητα περιορίζεται εξαιτίας της απορρόφησης πόρων από τις εκδόσεις εντόκων γραμματίων και τη μη καταβολή των δόσεων που εκκρεμούν, ενώ η διατραπεζική κλείνει από απροθυμία ανάληψης ελληνικού ρίσκου που οδηγεί σε αναγκαία «μετατροπή» των repos των τραπεζών σε χρηματοδότηση από το ευρωσύστημα.

 

Η τραπεζική αγορά εκτιμά ότι και οι άλλες δύο τράπεζες θα κάνουν στην πορεία χρήση του ELA, ενώ από πλευράς της Εθνικής Τράπεζας τονίζεται ότι δεν υπάρχει τέτοια πρόθεση, αφού η τράπεζα διαθέτει ικανοποιητική ρευστότητα.

 

Προληπτικά τα 5 δισ.

Για ποσό ως 500 εκατ. ευρώ ανά τράπεζα δεν χρειάζεται έγκριση από την ΕΚΤ, η οποία μπορεί να τη δώσει και εκ των υστέρων για ποσό από 500 εκατ. ευρώ ως 2 δισ. ευρώ. Αίτημα για χρηματοδότηση άνω των 2 δισ. ευρώ προϋποθέτει έγκριση που αναμένεται να δοθεί την ερχόμενη Τετάρτη για τις περιπτώσεις της Alpha Bank και της Eurobank, που εκκίνησαν τη διαδικασία για προληπτικούς λόγους, συνεκτιμώντας τις συνθήκες που υπάρχουν και την πρόσθετη επιβάρυνση που προκάλεσε η αιφνίδια υποχώρηση του ευρώ έναντι του ελβετικού φράγκου. Καθώς δε πλησιάζουμε προς τις εκλογές, παρά τις ελεγχόμενες εκροές, θεωρείται αναγκαία η θωράκιση του συστήματος. Οι πληροφορίες που δεν επιβεβαιώνονται επισήμως κάνουν λόγο για αίτημα συνολικής χρηματοδότησης 5 δισ. ευρώ.

 

Το κόστος για τον ΕΙΑ διαμορφώνεται στο 1,55% από 0,05% της ΕΚΤ και η χρήση του είναι αυτή που επιβεβαιώνει την κρισιμότητα της συγκυρίας, δεδομένης της έκτακτης φύσης που έχει η χρηματοδότηση που παρέχει. Η αξιοποίησή του αναμενόταν μετά το τέλος Φεβρουαρίου και εφόσον δεν υπήρχε με κάποιον τρόπο παράταση του ελληνικού προγράμματος που θα επέτρεπε στην ΕΚΤ να συνεχίσει την παροχή ρευστότητας.

 

Τα επιλέξιμα collateral περιορίστηκαν ήδη, ενώ η 1η Μαρτίου θα σημάνει και τη διακοπή επιλεξιμότητας τίτλων που σήμερα είναι δεκτοί και εκτιμώνται στα 21 δισ. ευρώ. Για τον ΕLΑ είναι ευρύτερη η δεξαμενή τίτλων που γίνονται δεκτοί, αν και δεν περιλαμβάνονται έντοκα γραμμάτια, τα οποία έχουν «πλαφονάρει» οι ελληνικές τράπεζες και στην ΕΚΤ.

 

Τον Αύγουστο του 2011 χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά ΕLΑ από τις ελληνικές τράπεζες εξαιτίας της μαζικής εκροής καταθέσεων και την υποβάθμιση του ελληνικού Δημοσίου που «παρέσυρε» και τις τραπεζικές αξιολογήσεις, αποκλείοντας την πρόσβαση στην ΕΚΤ. Κορύφωση της χρήσης του καταγράφηκε τον Μάιο του 2012, όταν έφθασε τα 124 δις. ευρώ, ενώ μηδενίστηκε τον Μάιο του 2014.
 

Πολιτικά μηνύματα

Το προληπτικό αίτημα των ελληνικών τραπεζών για άντληση ρευστότητας από τον έκτακτο μηχανισμό ΕLΑ έκανε τον γύρο του κόσμου μέσω των διεθνών ειδησεογραφικών πρακτορείων, τα οποία είδαν πολιτικά μηνύματα πίσω από την ενέργεια.
 

Ενδεικτική είναι η χθεσινή στήλη Breakingviews του Reuters, η οποία έφερε τον τίτλο «Το SOS των ελληνικών τραπεζών μοιάζει με μήνυμα προς τους ψηφοφόρους». Σύμφωνα με τον αρθρογράφο του πρακτορείου George Hay, το αίτημα των δύο τραπεζών «θα μπορούσε να ερμηνευθεί ως έμμεση πίεση στο εκλογικό σώμα να περιορίσει τις ριζοσπαστικές παρορμήσεις του στις εκλογές της 25ης Ιανουαρίου».
 

Στο δημοσίευμα γίνεται λόγος για εκροές καταθέσεων και πιέσεις στην τραπεζική αγορά «από τότε που κατέστη σαφές ότι ο ΣΥΡΙΖΑ έχει το προβάδισμα», ενώ υπενθυμίζεται ότι με τη λήξη του προγράμματος στα τέλη Φεβρουαρίου, εάν δεν έχει υπάρξει νέα συμφωνία για κάποιου είδους πρόγραμμα με τους πιστωτές, οι ελληνικές τράπεζες δεν θα μπορούν να δανείζονται από την ΕΚΤ.
 

 

Επιθετικοί πωλητές

Ως κεραυνός εν αιθρία έπεσε στην αγορά ελληνικών ομολόγων, αλλά και στο χρηματιστήριο η επιστροφή των ελληνικών τραπεζών στον ΕLΑ με την κατάθεση σχετικού αιτήματος για άντληση ρευστότητας. Μάλιστα το ΧΑ έφτανε να υποχωρεί έως και 3,4%, με τις τραπεζικές μετοχές βρίσκονται στο επίκεντρο των πιέσεων, μετά την είδηση ότι δυο τράπεζες προσέφυγαν προληπτικά στον μηχανισμό έκτακτης ρευστότητας, για να είναι προετοιμασμένες για παν ενδεχόμενο, μία εβδομάδα πριν από τις κρίσιμες εκλογές.

 

Την ίδια στιγμή σημειώθηκε επιστροφή και των επιθετικών πωλητών στην αγορά ομολόγων, κάτι που είχε ως αποτέλεσμα την-εκ νέου-αύξηση των αποδόσεων στα ελληνικά κρατικά ομόλογα, οι οποίες διαμορφώνονται ως εξής: 10ετές 9,23%, 5ετές 10,29% και 3ετές 11,10%.

 

Κατά τη χθεσινή συνεδρίαση στο ΧΑ στον τραπεζικό κλάδο υπήρξε έκρηξη πωλήσεων, με αποτέλεσμα ο τραπεζικός δείκτης να κινηθεί προς τα χαμηλά 28 ετών, με ημερήσιες απώλειες 4,63%, ενώ σε νέα ιστορικά χαμηλά έκλεισε ο τίτλος της Eurobank, αλλά και ο τίτλος της Πειραιώς.

 

Αξίζει να σημειωθεί ότι στα χαμηλά ημέρας ο τραπεζικός δείκτης υποχώρησε μέχρι τις 87,67 μονάδες (-8,26%), ο τίτλος της Alpha Bank μέχρι το 0,4450 ευρώ (-7,87%), της Εθνικής μέχρι το 1,28 ευρώ (-10,49%), της Eurobank μέχρι το 0,1630 ευρώ (9,94%) και της Πειραιώς μέχρι το 0,85 ευρώ (-6,9%).

 

Πάντως, η κατάσταση βελτιώθηκε όσο πλησιάζαμε στο τέλος της συνεδρίασης, με την Εθνική να ολοκληρώνει τις συναλλαγές στο 1,37 ευρώ, με απώλειες 4,2%, η Alpha στο 0,452 ευρώ, ήτοι πτώση 6,42%, η Πειραιώς στο 0,893 ευρώ και απώλειες 2,19% και n Eurοbank στο  0,17 ευρώ με πτώση 6,08%.

 

Της Άννας Δόγα από ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ