Πόσες ΑΤΕ χρειάζεται η χώρα;

Κάποιος είχε πει πως «ηλιθιότητα είναι να κάνεις διαρκώς το ίδιο πράγμα, περιμένοντας διαφορετικά αποτελέσματα».

Μάλλον κάτι θα ήξερε για την ελληνική κυβέρνηση, η οποία την ώρα που αποκαλύπτει το μεγάλο σκάνδαλο της κρατικής Αγροτικής Τράπεζας, δηλώνει ταυτοχρόνως ότι επιθυμεί πολλές ΑΤΕ, δηλαδή ακόμη πιο ασφυκτικό κρατικό έλεγχο των συστημικών τραπεζών. Το σκεπτικό της είναι απλοϊκό και μεταφυσικό. Υπάρχουν κάποιοι Αγιοι άνθρωποι σ’ αυτόν τον κόσμο, που θα διαχειριστούν τον πλούτο -και δη το κοινό μας ταμείο- πιο ηθικά από όσο το διαχειρίστηκαν οι εξ ορισμού «ανήθικοι ιδιώτες».

Αυτό κατ’ αρχάς δεν πιστοποιείται εμπειρικά. Ολα τα κόμματα που ανέλαβαν τη διακυβέρνηση του τόπου ξεκίνησαν τη θητεία τους με υποσχέσεις για «σεμνά και ηθικά» για να καταλήξουν στο «έξαλλα κι ανήθικα».

Αλλά άντε… Ας πούμε, ότι αυτοί ανήκαν στον επαίσχυντο δικομματισμό που κατέστρεψε τη χώρα και χρησιμοποιούσε τις τράπεζες για ιδιοτελείς πολιτικούς σκοπούς. Μελέτησε κανείς τι γινόταν στις αλήστου μνήμης κομμουνιστικές χώρες; Ο παράδεισος της διαφθοράς ήταν στη Σοβιετική Ενωση· δεν μιλάμε για διαφθορά μόνο στα υψηλά κλιμάκια του κόμματος, αλλά και στις καθημερινές συναλλαγές. Οι βρωμιάρηδες δεν έχουν χρώμα και ιδεολογία. Εμφιλοχωρούν ακόμη και στις καλύτερες οικογένειες.

Γράφαμε και παλιότερα για την «παραβολή της διαφθοράς»: «Αν στην πιο αγία συντροφιά της ανθρώπινης ιστορίας ο ένας στους δώδεκα μαθητές του Ιησού αποδείχθηκε διεφθαρμένος, μπορούμε να ελπίζουμε σε καλύτερα ποσοστά ηθικής στο αχανές Δημόσιο των 500.000 υπαλλήλων (και των 10.000 του ευρύτερου πολιτικού προσωπικού); Και αν ένας μαθητής μπορεί να προδώσει τον Υιό του Θεού έναντι 30 αργυρίων, τότε περιμένουμε να μην υπάρχει ένας στους δέκα από τους πολιτικούς ή τους δημόσιους λειτουργούς που δεν θα προδώσει (έναντι μάλιστα μεγαλύτερων ποσών) τους πολίτες; Τέλος, αν η σίγουρη προοπτική της αιώνιας τιμωρίας δεν εμπόδισε τον Ιούδα να κάνει την αποτρόπαια πράξη του, θα εμποδίσει κανένα να διαφθαρεί η μετατροπή της “απιστίας περί την υπηρεσία” από πλημμέλημα σε κακούργημα;» (Καθημερινή 13.9. 2006)

Το πρόβλημα με τους διεφθαρμένους είναι πως δεν έχουν κάποιο σημάδι στο κούτελο για να τους ξεχωρίζουμε. Αποκαλύπτονται μόνο αφού έχουν κάνει τη λαδιά. Μπορεί δηλαδή κάποιος πρωθυπουργός, κάποιος υπουργός, κάποιο κόμμα να έχει τις καλύτερες προθέσεις (και, γενικώς, όλοι όταν ξεκινούν τέτοιες έχουν) για να αποδειχθεί στην πορεία ότι στην αυλή τους υπήρχε σφηκοφωλιά διεφθαρμένων. Η ιστορία απέδειξε ότι όσο πιο συγκεντρωτικό ήταν το κράτος τόσο καλύτερο το έδαφος για να φουντώσει η διαφθορά. Αυτό αποδείχθηκε τοις πράγμασι σε όλες τις κεντρικά σχεδιαζόμενες οικονομίες· σε ανατολή και δύση, βορά και νότο.

Το καλύτερο γιατρικό για την εγγενή στις οικονομικές σχέσεις διαφθορά είναι η αποκέντρωση των λειτουργιών του κράτους έτσι ώστε να ελέγχεται από αντιτιθέμενα συμφέροντα. Το κράτος πρέπει να έχει ρυθμιστικό ρόλο και να μην είναι ιδιοκτήτης τραπεζών. Γενικώς, όποιον τομέα κι αν διαφεντεύει στην καλύτερη περίπτωση θα παράγει γραφειοκρατία και στη χειρότερη διαφθορά· όπως έκανε και με την ΑΤΕ. Συνήθως δε, παράγει και τα δύο σε βάρος της οικονομίας και της προκοπής του τόπου.

ΠΑΣΧΟΣ ΜΑΝΔΡΑΒΕΛΗΣ ΑΠΟ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ