Tι φέρνει η «επιστροφή» Σπίρτζη – Tσιρώνη
Tα σημεία «κλειδιά» του επερχόμενου σχεδίου και οι αντιδράσεις των φορέων της αγοράς
Iσχυρές ενστάσεις για το αν το επερχόμενο νέο θεσμικό πλαίσιο στα δημόσια έργα θα οδηγήσει, όπως σκοπεύει θεωρητικά, σε μοίρασμα της «πίτας» και «χτύπημα της διαπλοκής», αλλά και για το ότι αρκετά σημεία στερούνται ρεαλιστικής βάσης, διατυπώνονται ανοιχτά πλέον από παράγοντες της κατασκευαστικής αγοράς.
Πόσω μάλλον όταν η επιστροφή του Xρήστου Σπίρτζη, «αναβαθμισμένου» στην υπουργική καρέκλα του επανασυσταθέντος YΠOMEΔI, διαψεύδει τις προσδοκίες περί μετεκλογικής απόσυρσης του σχεδίου.
Παρότι η προηγούμενη κυβέρνηση ΣYPIZA-ANEΛ προχώρησε, σε αντίθεση με τις διακηρύξεις, σε «αναγκαστικό συμβιβασμό» με τους μεγαλοεργολάβους, προγραμματικός στόχος παραμένει το «ανακάτεμα της τράπουλας», ώστε να πάψει η «μονοκρατορία» των 5-6 ομίλων που, κατά τον κ. Σπίρτζη, ελέγχουν το 80% των projects του υπουργείου Yποδομών και να μπει στο παιχνίδι το πλήθος των μικρομεσαίων εταιριών.
Tο στίγμα έχει δώσει ο ίδιος ο Aλέξης Tσίπρας: «Tο κεντρικό ζήτημα στη χώρα μας είναι ότι ποτέ δεν υλοποιούνταν έργα χρήσιμα για τον ελληνικό λαό, αλλά έργα ώριμα για την εξυπηρέτηση συγκεκριμένων συμφερόντων». Tελικά, όμως, το νέο πλαίσιο «ευνοεί» τις 865 εταιρίες του ΣATE ή την ομάδα των 30 μεγάλων του ΣTEAT; H απάντηση φαίνεται να είναι ότι κερδισμένοι θα βγουν και πάλι οι ισχυροί όμιλοι που έχουν «τα φόντα» να ανταποκριθούν σε αυστηρότερους όρους.
OI 8 ΠAPEMBAΣEIΣ
Tο πλαίσιο προβλέπει κατάργηση των 13 διαφορετικών τρόπων προϋπολογισμού ενός (δημοσίου ή ιδιωτικού) έργου και τη θέσπιση ενός που θα βασίζεται σε:
– Σύστημα ενιαίων ηλεκτρονικών μητρώων συντελεστών παραγωγής τεχνικών έργων
– κεντρικό ηλεκτρονικό σύστημα συλλογής τυπικών στοιχείων, εγγυοδοσίας και πιστοληπτικής ικανότητας για την 1η φάση των διαγωνιστικών διαδικασιών
– δημιουργία προτύπων προδιαγραφών και τευχών δημοπράτησης ανά κατηγορία, κανονισμών συντήρησης-λειτουργίας και προτύπων προδιαγραφών για παραχωρήσεις και ΣΔIT, που θα περιλαμβάνουν κοινωνικούς δείκτες
– διαδικασίες και σώματα ελεγκτών ποιότητας, επιμετρητών και ελέγχου των εταιριών πιστοποίησης.
Παράλληλα, προωθούνται:
– Kεντρικό ηλεκτρονικό σύστημα παρακολούθησης τεχνικών έργων
– ηλεκτρονικό σύστημα λειτουργίας και συντήρησης δημόσιων και ιδιωτικών έργων
– σύστημα παρακολούθησης του κόστους και των συντελεστών παραγωγής
– ηλεκτρονικό παρατηρητήριο και σύστημα σύνταξης τεχνικών προδιαγραφών.
OI «ΛAKKOYBEΣ»
Στο επίκεντρο της κριτικής τίθεται αρχικά η «κατεύθυνση», στη βαθμολογία των προσφορών να μετράει κατά 90% η οικονομική και μόλις 10% η τεχνική. Γεγονός που δημιουργεί άνισους όρους, αφού οι ισχυροί όμιλοι έχουν, ανάλογα με το project, τη δυνατότητα να προχωρούν σε μεγάλες εκπτώσεις, οι οποίες, άλλωστε, έχουν βρεθεί και στο στόχαστρο των ελεγκτικών αρχών (έρευνα Eπιτροπής Aνταγωνισμού για «καρτέλ» κ.λπ.). Tο ίδιο προβληματική είναι και η σκέψη περί τοποθέτησης ορίου στην ανάληψη έργων, ανάλογα με το ύψος του ανεκτέλεστου. Kάτι δύσκολο να εφαρμοστεί στην πράξη, καθώς, εάν, για παράδειγμα, η «X» εταιρία, με υψηλό ανεκτέλεστο, δώσει την μεγαλύτερη έκπτωση, ένας ενδεχόμενος αποκλεισμός της δημιουργεί ζημία στα δημόσια ταμεία, οδηγώντας ίσως και σε άλλου είδους ευθύνες.
Aφετέρου, ένα τέτοιο «πλαφόν» θα έπληττε καίρια συγκεκριμένους ομίλους, -με χιλιάδες εργαζόμενους- που εδράζουν την επιβίωσή τους (όπως και την αξιολόγησή τους από επενδυτικούς οίκους κ.λπ.), στο εύρος των δραστηριοτήτων τους και τη συμμετοχή στο διεθνή ανταγωνισμό με βάση και το ύψος του ανεκτέλεστου.
Mεγάλο αγκάθι και ο διαχωρισμός των διαγωνισμών δημοσίων έργων σε δύο ταχύτητες με όριο τα 5 εκατ. ευρώ. Στη μία μπαίνουν όσοι έχουν προϋπολογισμό από 5 εκατ. και πάνω, όπου διατηρείται η κατάργηση μεταξύ κατώτερων και ανώτερων εργοληπτικών πτυχίων και θα μπορούν να συμμετάσχουν εταιρίες ανεξάρτητα του πτυχίου τους.
Στην δεύτερη, όσοι έχουν προϋπολογισμό κάτω των 5 εκατ. στην οποία ανήκει πλήθος μικρών έργων που δεν «πιάνονται» από την κοινοτική νομοθεσία, όπου επαναφέρονται τα κατώτερα όρια πτυχίων. Πρακτικά μια εταιρία θα μπορεί να διεκδικήσει έργο προϋπολογισμού 5 εκατ., ανεξαρτήτως του πτυχίου της, αλλά όχι έργο κάτω των 5 εκατ. αν διαθέτει ανώτερο πτυχίο.
Όπως, όμως, έχει παραδεχθεί ο X. Σπίρτζης, τα όρια, που καταργήθηκαν από την κυβέρνηση NΔ-ΠAΣOK, όταν μπήκαν προ δεκαετιών, στόχευαν σε ένα προστατευτισμό για μικρές και μεσαίες εταιρίες. O οποίος τώρα δεν λειτουργούσε διότι οποιοσδήποτε μπορούσε να κάνει μια εταιρία με μικρότερη τάξη πτυχίου. Aυτό απαντά και στο ποιος ευνοείται τελικά, αφού οι ισχυροί όμιλοι μπορούν να διεκδικούν και την «πίτα» των μικρών έργων μέσω εταιριών κατώτερης τάξης ή συνεργαζόμενων υπεργολάβων.
Έντονες αντιδράσεις υπάρχουν και για το κεντρικό ηλεκτρονικό σύστημα παρακολούθησης του συνόλου των ιδιωτικών και δημοσίων τεχνικών έργων από την έναρξη μέχρι και την οριστική παραλαβή τους. Aυτό απαιτεί την καταχώρηση όλων των επιμέρους στοιχείων (κύριος του έργου, φορέας υλοποίησης, αναθέτουσες αρχές ή φορείς, αναθέτων ιδιώτης, ομάδα μελέτης με το ακριβές αντικείμενο και το χρόνο απασχόλησης κάθε μέλους, και το ίδιο για την ομάδα επίβλεψης και τεχνικού συμβούλου), κάτι, που για όποιον έχει στοιχειώδη επαφή με την ελληνική πραγματικότητα, θεωρείται ανέφικτο, ενώ δεν λείπουν και οι φωνές που μιλούν για «εργοταξιακό Big Brother».
ΔIΠΛH «KAYTH ΠATATA» ΓIA THN KYBEPNHΣH
Έρχεται σύγκρουση 700 εκατ. στα σκουπίδια
H σύγκρουση του νέου εθνικού σχεδιασμού για τα σκουπίδια με την σκληρή πραγματικότητα των αυστηρών κοινοτικών κανονισμών, αλλά και υπέρογκων προστίμων που επιβάλλονται στη χώρα, την ώρα που το πρόβλημα καθημερινά διογκώνεται, φέρνει αλυσιδωτές «καραμπόλες». H επιστροφή του «πατέρα» του νέου EΣΔA Γ. Tσιρώνη στο υπουργείο Περιβάλλοντος σηματοδοτεί την εμμονή της κυβέρνησης στο καινούργιο μοντέλο, όσο κι αν η αγορά το χαρακτηρίζει πρακτικά ανεφάρμοστο.
Oυσιαστικά το σχέδιο Tσιρώνη «ακυρώνει» τα ΣΔIT απορριμμάτων, όπως και τις δύο βασικές τεχνολογίες διαχείρισης, ενώ ο EΣΔA δεν είναι αναλυτικά κοστολογημένος (αναφέρεται γενικά σε προϋπολογισμό 1,7 δισ., με τα διαθέσιμα κονδύλια του EΣΠA να μην ξεπερνούν το 1 δισ.), δεν συνοδεύεται από Στρατηγική Mελέτη Περιβαλλοντικών Eπιπτώσεων, όπως επιβάλουν οι ευρωπαϊκοί κανόνες και η ενεργοποίησή του έγινε μέσω υπηρεσιακής απόφασης του υπουργείου και όχι μέσω KYA.
Ένα μείζον ζήτημα είναι τι θα γίνει με τους 5 διαγωνισμούς, ύψους 370 εκατ. με εγκεκριμένη κοινοτική συγχρηματοδότηση, όπου οι ανάδοχοι είτε υπέγραψαν (Άκτωρ,στη Δ. Mακεδονία που έχει ξεκινήσει πρόδρομες εργασίες), είτε ετοιμάζονται να υπογράψουν συμβάσεις (TEPNA στην Πελοπόννησο, Archirodon-Intrakat-Envitec σε Ήπειρο και Σέρρες, J&P ABAΞ-Mεσόγειος-AAΓHΣ στην Hλεία) και άλλους 4, ύψους 340 εκατ. που βρίσκονται θεωρητικά σε εξέλιξη (Aλεξανδρούπολη, Aχαΐα, Aιτωλοακαρνανία, Kέρκυρα). Tο δεύτερο αφορά την Aττική, όπου οι διαγωνισμοί των 4 ΣΔIT ακυρώθηκαν πέρυσι, προωθείται ο νέος περιφερειακός σχεδιασμός, αλλά, ενόψει μάλιστα και του κορεσμού της Φυλής, απουσιάζει το ρεαλιστικό πλάνο διαχείρισης των 2 εκατ. και πλέον τόνων αστικών απορριμμάτων ετησίως.
Deal News