Ουσιαστικά τίποτα, λένε οι πιο απαισιόδοξοι, όπως ο Leonid Bershidsky του Bloomberg, που βλέπει ακόμη μία συμφωνία με «ημίμετρα» και την Ελλάδα να μετατρέπεται για τους Ευρωπαίους σε ένα πρόβλημα που θέλουν να ξεχάσουν. Όσο για την κυβέρνηση, μας λέει ότι κερδίσαμε… την ελπίδα. Πάλι; Ήταν Ιανουάριος του 2015 όταν ο ΣΥΡΙΖΑ διαβεβαίωνε πως «η ελπίδα έρχεται», με ένα σύνθημα που παρέπεμπε στο «la alegria ya vien» (η ευτυχία έρχεται), το κεντρικό μήνυμα της εκστρατείας κατά της χούντας του Πινοσέτ στη Χιλή.
Τελικά, η ελπίδα χάθηκε στο λαβύρινθο μιας διαπραγμάτευσης, την «έξοδο» του οποίου αναζητούμε ακόμη. Έσβησε στις φωτιές που άναψαν ένα δημοψήφισμα-παρωδία, τα capital controls, οι απειλές για εθελούσια έξοδο ή τα σενάρια για αναγκαστική αποπομπή μας από την Ευρωζώνη, η παράλυση της οικονομίας, τα νέα «λουκέτα», η εκρηκτική ανεργία.
Χάθηκε μαζί με τις ψευδαισθήσεις για μνημόνια που σκίζονται, φόρους που καταργούνται, χρέος που διαγράφεται μονομερώς και μισθούς που αυξάνονται εν μέσω ύφεσης. Το think tank Lisbon Council και το ινστιτούτο Berenberg σε πρόσφατη μελέτη τους υπολόγισαν ότι το 2015 η πολύμηνη αβεβαιότητα, που πάγωσε τα πάντα, αφαίρεσε 25% από το ΑΕΠ ή 45 δισ. ευρώ.
«The Varoufakiseffect» ονομάζουν το πλήγμα στην επιχειρηματική εμπιστοσύνη εκείνη την περίοδο, αν και η διαπραγματευτική τακτική μιας χώρας ένα βήμα από τον γκρεμό δεν μπορεί να θεωρείται ευθύνη αποκλειστικά του υπουργού Οικονομικών.
Στα τέλη του περασμένου Ιουλίου, το ειδησεογραφικό πρακτορείο Reuters σχολίαζε ότι η αναποφασιστικότητα της κυβέρνησης στοίχισε στη χώρα μέσα σε τρεις εβδομάδες περισσότερα από 30 δισ. ευρώ, ανεβάζοντας τον λογαριασμό του τρίτου μνημονίου στα 86 δισ. ευρώ από τα 53 δισ. ευρώ.
Σήμερα, με δραματικές αυξήσεις σε φόρους και ασφαλιστικές εισφορές, με έναν προληπτικό μηχανισμό ελέγχου που θα «κουρεύει» αυτομάτως τα δημόσια κονδύλια όταν δεν επιτυγχάνονται οι στόχοι, με πολιτικές που σωστά ως αντιπολίτευση κατήγγελλε ως υφεσιακές και αδιέξοδες, και έχοντας μπροστά μας τις αλλαγές στα εργασιακά, η κυβέρνηση αισιοδοξεί. Όλα θα πάνε καλύτερα χάρη σε ένα τρόπον τινά «κούρεμα» (ή τέλος πάντων «χτένισμα») του χρέους.
«Το μέλλον αποκτά ορατότητα» τόνιζε χαρακτηριστικά ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, Γιάννης Δραγασάκης, λίγο πριν από τη συνεδρίαση του Eurogroup της Τρίτης, έχοντας προεξοφλήσει το κλείσιμο της πρώτης αξιολόγησης και τις δεσμεύσεις για το χρέος.
«Για πρώτη φορά από την αρχή της κρίσης ανοίγει παράθυρο ελπίδας, που επιτρέπει να βάλουμε τέλος στον φαύλο κύκλο λιτότητας, ύφεσης και ανεργίας» εξηγούσε, έχοντας ίσως ξεχάσει ότι τα ίδια ακούγαμε ενάμιση χρόνο πριν.
Για τους πολίτες, που στη συντριπτική τους πλειονότητα δηλώνουν απογοητευμένοι και χωρίς προσδοκίες, η ορατότης είναι μηδέν και το σύνθημα: όχι άλλο κάρβουνο… σε συσκευασία ελπίδας.
Της Νατάσας Στασινού, Naftemporiki