Ασφυκτικές είναι πλέον οι πιέσεις των δανειστών προς την ελληνική κυβέρνηση να δεχθεί νέα μέτρα, ώστε να συμμετέχει κανονικά στο πρόγραμμα το ΔΝΤ, το οποίο έχει απαιτήσει επιπλέον περικοπές στις δημόσιες δαπάνες και δημοσιονομικά μέτρα για την περίοδο μετά το 2018. Η συμμετοχή του ΔΝΤ είναι κλειδί στις διαπραγματεύσεις που διεξάγονται αυτή την περίοδο και χωρίς να ξεκαθαρίσει αυτό το ζήτημα είναι δύσκολο να υπάρξει συμφωνία για την ολοκλήρωση της β’ αξιολόγησης του ελληνικού προγράμματος και ιδίως αυτή την επιτευχθεί έως το Εurogroup της 5ης Δεκεμβρίου.

Παρά μάλιστα τις πιέσεις προς την Αθήνα για τη λήψη νέων μέτρων, οι υποσχέσεις για την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους παραμένουν ασαφείς, με δεδομένη τη σκληρή στάση του Βερολίνου σε αυτό το θέμα. Ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, που έχει τη μπαγκέτα των εξελίξεων και των κρίσιμων αποφάσεων δεν φαίνεται να έχει επιλέξει ακόμη τη φόρμουλα της περαιτέρω πορείας για το ελληνικό θέμα, αλλά εξακολουθεί έως τώρα να επιμένει στην άρνηση διευθέτησης του χρέους, ακόμη και για ένα πακέτο βραχυπρόθεσμων παρεμβάσεων!

Το σκηνικό αυτό έχει προκαλέσει την έντονη ανησυχία κυβερνητικών στελεχών, όπως είναι ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος, ο οποίος έδειξε να μπαίνει στη συζήτηση για νέα μέτρα μετά το 2018 (το 2017 είναι έτσι κι αλλιώς υπερφορτωμένο ήδη). Μάλιστα ο κ. Τσακαλώτος δραματοποίησε πλήρως την κατάσταση μιλώντας για τον Δεκέμβριο ως τον πιο κρίσιμο μήνα μετά τον Ιούλιο του 2015, αφήνοντας έτσι την αίσθηση ακόμη και για πολιτικές εξελίξεις – δηλαδή εκλογές. Ανάστατος με τις πιέσεις και τον κίνδυνο νομοθέτησης νέων μέτρων φαίνεται να είναι και ο ΣΥΡΙΖΑ, καθώς γίνεται αντιληπτό ότι το τίμημα για μία συμφωνία προκειμένου να κλείσει η β’ αξιολόγηση διαγράφεται ιδιαίτερα βαρύ!

Είναι ενδεικτικό ότι ακόμη και ο «φίλος» Πιέρ Μοσκοβισί, μετέφερε πιέσεις από τις Βρυξέλλες για την ανάγκη να ληφθούν νέα μέτρα σε αντάλλαγμα για το χρέος. Ο Γάλλος κοινοτικός επίτροπος τάχθηκε υπέρ της συμμετοχής του ΔΝΤ στο πρόγραμμα και περιέγραψε ουσιαστικά μία πορεία για το ελληνικό ζήτημα που περιλαμβάνει αμοιβαίες υποχωρήσεις από Αθήνα και Βερολίνο: από τη μία πλευρά επιπλέον μέτρα και από την άλλη υποχώρηση για το χρέος. Μάλιστα ο κ. Μοσχοβισί άνοιξε και θέμα εξορθολογισμού – δηλαδή περικοπές – προνοιακών επιδομάτων, που μέχρι τώρα μόνο η Παγκόσμια Τράπεζα είχε βάλει στο τραπέζι. Στο ίδιο τραπέζι των διαπραγματεύσεων μπαίνει και η μείωση του αφορολόγητου, αφού πρόκειται για σταθερή θέση του ΔΝΤ – εάν είναι να μπει στο πρόγραμμα. Ανάλογες θέσεις για νέα δημοσιονομικά μέτρα ασκούνται και από τον ΟΟΣΑ πάντως, ενισχύοντας το κλίμα πιέσεων.

Η κυβέρνηση ελπίζει περισσότερο σε μία πολιτική συμφωνία με τους εταίρους, βασιζόμενη στην ανησυχία τους για τις δραματικές εξελίξεις αποσύνθεσης της ευρωζώνης, ιδίως εάν στην Ιταλία υπερχηφιστεί το «όχι» στο δημοψήφισμα της 4ης Δεκεμβρίου και ανοίξει ο δρόμος για την αμφισβήτηση της παραμονής της χώρας στο ευρώ. Εξ αντικειμένου βέβαια, λόγω της απουσίας του Αλέξη Τσίπρα στην Κούβα έως την Πέμπτη δεν μπορούν να γίνουν βολιδοσκοπήσεις σε ηγέτες, ώστε να υποβοηθηθεί αυτή η πολιτική συμφωνία. Μία πρώτη συζήτηση θα έχει ο κ. Τσίπρας με τον Φρανσουά Ολάντ στο Άμπου Ντάμπι το σαββατοκύριακο. Ο πρωθυπουργός ελπίζει ότι στο Eurogroup θα γίνει ένα ουσιαστικό βήμα και θα μπει έστω η σφραγίδα για μία ολοκληρωμένη συμφωνία και προτίθεται στη συνέχεια να αναλάβει πρωτοβουλίες για επαφές με τους ευρωπαίους ηγέτες, ώστε σε νέες συνεδριάσεις μέχρι το τέλος του Δεκεμβρίου ή έστω το πρώτο δεκαπενθήμερο του Ιανουαρίου να αποσαφηνιστεί πρακτικά τι ακριβώς θα περιλαμβάνει η συμφωνία αυτή – σίγουρα και ρύθμιση για το χρέος.

Γιάννης Μακρυγιάννης, ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ