Στις 12 Οκτωβρίου 2016, η Κυβέρνηση ανακοίνωσε τον εξωδικαστικό συμβιβασμό για τη ρύθμιση δημόσιων και ιδιωτικών οφειλών. Στην ανακοίνωση επισημαίνεται μάλιστα με πανηγυρικό τρόπο ότι για πρώτη φορά Δημόσιο, Ταμεία και Τράπεζες θα συμμετάσχουν από κοινού για την απομείωση των χρεών βιώσιμων επιχειρήσεων, με στόχο την προστασία θέσεων εργασίας, την εξυγίανση του τραπεζικού συστήματος και την ανάκαμψη της οικονομίας. Από κει και μετά ακολούθησε η επί 120 μέρες διαβούλευση της κυβέρνησης με τους εκπροσώπους των θεσμών. Και ο εξωδικαστικός συμβιβασμός που ανακοινώθηκε με πανηγυρισμούς και πυροτεχνήματα από την κυβέρνηση, ψαλιδίστηκε και τσεκουρώθηκε – όπως όλα βέβαια που έχουν να κάνουν με την εξασφάλιση του εισοδήματος, του μισθού, της σύνταξης, των επιδομάτων και της εργασίας του Έλληνα φορολογούμενου. Και για μια αφορά ακόμα, χαμένοι βγαίνουν οι μικροί και μικρομεσαίοι επαγγελματίες και οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις που έχουν χρέη σε Εφορία, Ταμεία και τράπεζες.
Αλλά ας δούμε πώς μεταλλάχτηκε ο περίφημος εξωδικαστικός συμβιβασμός μετά από 120 μέρες διαπραγμάτευσης με τους εκπροσώπους των θεσμών και ακόμη μία άτακτη υποχώρηση από πλευράς της «πρώτης φοράς Αριστερής» κυβέρνησής μας.
Σύμφωνα με την αρχική ανακοίνωση της κυβέρνησης στις 12 Οκτωβρίου 2016:
– Ο νέος νόμος θα αφορά όλες τις επιχειρήσεις, συμπεριλαμβανομένων των ατομικών και των ελευθέρων επαγγελματιών.
Σ΄ αυτό το σημείο η κυβέρνηση μας κοροϊδεύει αναφέροντας μια ρύθμιση στο ένα άρθρο, την οποία αναιρεί στο αμέσως επόμενο. Ενώ στο άρθρο 1 φαίνεται ότι υπάγονται στη ρύθμιση όλοι, και για κάθε είδους οφειλή, στο άρθρο 2 οι ελεύθεροι επαγγελματίες εξαιρούνται και παραπέμπονται στο νόμο Κατσέλη. Επίσης βάζει στο ίδιο τσουβάλι μεγάλες και μικρές επιχειρήσεις: Οι μικρές επιχειρήσεις -η πλειοψηφία δηλαδή- θα έπρεπε να μπορούν να ακολουθήσουν γρήγορες, αυτοματοποιημένες διαδικασίες και να επανέλθουν σε υγιή λειτουργία. Όσο για τις μεγάλες, ποιος πραγματικά πείθεται ότι οι μεγάλες υποθέσεις οφειλών, αυτές που κατά καιρούς απασχολούν την επικαιρότητα, θα μπορούν να λυθούν μέσω ενός άπειρου συντονιστή και ενός εμπειρογνώμονα;
– Ο νόμος θα ισχύσει για χρέη που δημιουργήθηκαν έως την έναρξή του.
Στην πράξη, η εξωδικαστική ρύθμιση θα αφορά μόνο οφειλές που δημιουργήθηκαν έως και το Δεκέμβριο του 2016, και μάλιστα υπό τον περιοριστικό όρο ότι η επιχείρηση έχει τουλάχιστον μία θετική χρήση την τελευταία τριετία. Αλλά ποια επιχείρηση, μικρή ή μεγάλη, μπορεί να πει ότι έχει εμφανίσει θετική χρήση, δηλαδή έσοδα, μέσα στην τελευταία επταετία που η χώρα μας μπήκε στην κρίση και στα μνημόνια; Πολλές χιλιάδες είναι οι επιχειρήσεις που έχουν βάλει λουκέτο και πολλές χιλιάδες επίσης είναι οι επιχειρήσεις που έχουν μεταναστεύσει στις γειτονικές χώρες. Και με την επιβολή των capital controls, όσες επιχειρήσεις απέμειναν στη χώρα, βρέθηκαν σε δεινή κατάσταση γιατί δεν μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν τα κεφάλαιά τους για να ορθοποδήσουν. Άρα, η συγκεκριμένη ρύθμιση ισχύει για ελάχιστες και μόνο τις πολύ μεγάλες επιχειρήσεις. Οι υπόλοιπες, αυτές δηλαδή που έχουν πραγματική ανάγκη επιβίωσης και ένταξης στη στον εξωδικαστικό συμβιβασμό, πετιούνται στον Καιάδα.
– Θα υπάρχει απεριόριστη επιλογή για λύσεις, πολυετείς επιμηκύνσεις της περιόδου αποπληρωμής, διαγραφές μέρους των οφειλών και άλλοι τρόποι ρύθμισης ή αναδιάρθρωσης του χρέους.
Αυτό ίσως θα μπορούσε να ισχύσει σε ένα κόσμο αγγελικά πλασμένο: οι απεριόριστες επιλογές περιορίζονται δραστικά από τις επιπλέον ρυθμίσεις που δεσμεύουν το Δημόσιο και τα Ασφαλιστικά Ταμεία (αριθμός και ύψος δόσεων, κατηγορίες οφειλών που δεν μπορούν να υπαχθούν στη ρύθμιση, και μία προβλεπόμενη ΚΥΑ με άγνωστους επιπλέον περιορισμούς…).
– Οι ενδιαφερόμενοι θα υποβάλουν αίτηση στην ιστοσελίδα της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους, όπου θα καταθέτουν τα συνοδευτικά έγγραφα με ηλεκτρονικό τρόπο.
Αυτό είναι πιθανόν να γίνει στο μέλλον. Προς το παρόν όμως, η διαδικασία προϋποθέτει εκτυπωμένα έγγραφα, γραφειοκρατία και καθυστερήσεις για ελέγχους και επικυρώσεις. Κάτι που, αν δεν αλλάξει αμέσως, θα αποκλείσει ακόμη περισσότερες επιχειρήσεις από ένταξη στις ρυθμίσεις του εξωδικαστικού συμβιβασμού. Για την ακρίβεια, με την έναρξη ισχύος του νόμου, το σενάριο έχει δυνητικά ως εξής: κάποιες δεκάδες χιλιάδες επιχειρήσεις κάθε είδους και μεγέθους θα στείλουν email στην Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους, η οποία θα αναλάβει το έργο να κατανείμει τις υποθέσεις στους 340 διαμεσολαβητές. Αφού ολοκληρωθεί η κατανομή, θα ξεκινήσει ο έλεγχος των δικαιολογητικών. Εν τω μεταξύ, όλοι αυτοί θα είναι όμηροι αλλήλων και θα μπλοκάρουν για άλλη μια φορά τις τράπεζες, τη Δικαιοσύνη, τις εφορίες και τα ασφαλιστικά ταμεία, και εν τέλει, την πραγματική οικονομία – που ποτέ δεν φαίνεται να απασχόλησε τη σημερινή κυβέρνηση.
– Στις διαπραγματεύσεις, ενώπιον του συντονιστή από το Μητρώο Διαμεσολαβητών του Υπουργείου Δικαιοσύνης, θα συμμετέχουν εκπρόσωποι όλων των πιστωτών, του Δημοσίου, των Ασφαλιστικών Ταμείων και των εργαζομένων και των προμηθευτών.
Αυτό κι αν είναι οξύμωρο! Γιατί το Δημόσιο και τα Ταμεία -σύμφωνα και με την Παγκόσμια Τράπεζα- δεν έχουν τη δυνατότητα να αξιολογήσουν τη βιωσιμότητα μιας επιχείρησης. Οπότε, πώς είναι δυνατόν να προτείνουν λύσεις; Οι «ειδικοί» υποστηρίζουν ότι θα ήταν πιο λογικό να αναλάβουν τη διαδικασία οι Τράπεζες, που έχουν ήδη προβεί σε εξέταση των χαρτοφυλακίων τους και έχουν άποψη και τεχνογνωσία. Αφού, λένε, οι τράπεζες εξετάσουν την κάθε περίπτωση, προτείνουν την αναδιάρθρωση, η οποία συμπαρασύρει ισόποσα και τις οφειλές προς το Δημόσιο.
– Η διαδικασία επικυρώνεται από δικαστή (ενώ μιλάμε για εξωδικαστικό συμβιβασμό) αφού έχουν συμφωνήσει πιστωτές που αντιστοιχούν στο 60% της οφειλής. Μετά την επικύρωση, συμπαρασύρονται και οι υπόλοιποι.
Αυτό πάλι πώς να το χαρακτηρίσει κανείς; Από τη στιγμή που μιλάμε για «εξωδικαστικό συμβιβασμό», πώς είναι δυνατόν η διαδικασία να επικυρώνεται από δικαστή; Πώς είναι δυνατόν να μπορεί ή να ξέρει ο δικαστή πώς να αποτιμήσει την όποια εξωδικαστική συμφωνία που έχουν κάνει οι ενδιαφερόμενες πλευρές, όταν αυτή η συμφωνία δεν βασίζεται σε νόμους, αλλά στο τι συμφέρει τις συγκεκριμένες πλευρές που την υπογράφουν; Ευλόγως, κανένας συμβιβασμός δεν θα προχωράει χωρίς να έχει εκδικαστεί, με ασαφή κριτήρια και σε απροσδιόριστο χρονικό διάστημα.
Είναι εύκολο για όποιον θεωρεί ότι θίγεται να εμποδίσει την επικύρωση, ενώ είναι ιδιαίτερα δύσκολο για τον δικαστή να ελέγξει και να αποτιμήσει την ποιότητα της συμφωνίας. Υποστηρίζεται επίσης, από τραπεζικές πηγές, ότι χωρίς πρόβλεψη για το ακαταδίωκτο των στελεχών τραπεζών και Δημοσίου, ακόμα και η περιγραφή αυτόματων διαδικασιών, δεν εξασφαλίζει την επιτυχία του Νόμου. Αντιθέτως, θα οδηγήσει σε ομηρίες πιστωτών και οφειλετών.
– Ο μηχανισμός αναδιάρθρωσης θα αποκλείει στρατηγικούς κακοπληρωτές, χρησιμοποιώντας κάθε διαθέσιμο πληροφοριακό στοιχείο για την περιουσιακή κατάσταση των οφειλετών.
Αλλά στην πραγματικότητα, στο νέο νόμο, όπως συμφωνήθηκε μεταξύ κυβέρνησης και δανειστών, ισχύει ακριβώς το αντίθετο. Δεν θεσπίζεται τρόπος ελέγχου για να αποφευχθούν αιτήσεις κακόπιστων οφειλετών. Σε συνδυασμό με την αδυναμία διαχείρισης του όγκου των αιτήσεων, ακόμα και όταν είναι ελλιπείς ή αναληθείς, δημιουργούνται μεγάλοι ηθικοί κίνδυνοι ως προς την εκμετάλλευση του νόμου αυτού από κακόπιστους οφειλέτες που θα εκμεταλλευτούν τις καθυστερήσεις για να μην εκπληρώνουν τις υποχρεώσεις τους. Η απουσία συνεπειών για ανακριβή ή αναληθή στοιχεία και η διαπίστωση αυτών μετά από αρκετό χρόνο, δημιουργεί την προοπτική για επ’αόριστο αναστολή της εφαρμογής του Κώδικα Δεοντολογίας των Τραπεζών, με σοβαρότατες συστημικές συνέπειες για την οικονομία, λένε οι τραπεζίτες.
Όπως προκύπτει, και αυτός ο νόμος είναι κολοβός. Δημιουργεί περισσότερα προβλήματα από όσα υπόσχεται ότι θα λύσει. Και η επίτευξη του στόχου της προστασίας θέσεων εργασίας, της εξυγίανσης του τραπεζικού συστήματος και της ανάκαμψης της οικονομίας παραμένει ζητούμενο.
Η λύση βέβαια είναι απλή, αλλά κανένας τους ΔΕΝ θέλει να την δει ακριβώς γιατί λύνει πραγματικά το πρόβλημα των οφειλών των επιχειρήσεων σε Δημόσιο, Ταμεία και τράπεζες. Γιατί δίνει τη δυνατότητα πραγματικής επιβίωσης των επιχειρήσεων και κυρίως των μικρομεσαίων, ώστε να μπορέσουν να ρυθμίσουν τα βάρη τους και να ανθίσουν και πάλι, δίνοντας νέα ώθηση ανάπτυξης στην πραγματική οικονομία. Η λύση είναι ότι εξωδικαστικός συμβιβασμός, αν δεν έχει γίνει πρώτα η εκκαθάριση της οφειλής από τους άκυρους Γενικού Όρους Συναλλαγών (ΓΟΣ) και την μη τήρηση των κοινοτικών οδηγιών, που έχουν ως αποτέλεσμα να αυξάνουν την οφειλή, επειδή παράγουν παράνομα επιτόκια, δεν μπορεί να υπάρχει.
Αλλά αυτή τη λύση δεν τη θέλει κανείς. Γιατί αυτό που θέλουν είναι να εξαφανιστεί η μικρομεσαία ελληνική επιχείρηση, να έρθουν οι λεγόμενοι επενδυτές – τα ξένα αρπακτικά – να αρπάξουν και να ξεπουλήσουν όσες επιχειρήσεις δεν θεωρούν βιώσιμες, να αρπάξουν τις βιώσιμες, να τις λειτουργήσουν, και όλοι οι μικρομεσαίοι επιχειρηματίες και οι εργαζόμενοί τους να καταντήσουν σκλάβοι των νέων σύγχρονων αποικιοκρατών. Με χαμηλότατους μισθούς, χωρίς ασφάλιση και χωρίς εργασιακά δικαιώματα και συλλογικές συμβάσεις εργασίας.
danioliptes.gr