Εκκινώντας από την διαπίστωση ότι πολλοί καταναλωτές δεν γνωρίζουν ακριβώς τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους απέναντι στις τράπεζες, παραθέτουμε στην συνέχεια εν είδη κωδικοποίησης τις συχνότερες ερωτήσεις και απορίες που ανακύπτουν κατά την καθημερινή τραπεζική συναλλαγή.
• Χρωστάω σε κάρτες και καταναλωτικά δάνεια. Τι κινδύνους διατρέχω, εφόσον δεν υπάρχει στο όνομα μου ακίνητη περιουσία;
Η τράπεζα μπορεί να ασκήσει οποιοδήποτε καταδιωκτικό μέσο της δίνει δικαίωμα ο νόμος, π.χ. κατάσχεση αυτοκινήτου ή τραπεζικών λογαριασμών. Δεν μπορεί να κατάσχει το μισθό ή τη σύνταξη σας, ούτε επέρχονται άλλου είδους αρνητικές επιπτώσεις στις συναλλαγές σας με το Δημόσιο ή με άλλους ιδιώτες. Επισημαίνεται δε ότι σε τέτοια περίπτωση έχετε εγγραφεί στην ΤΕΙΡΕΣΙΑΣ Α.Ε., γεγονός που επηρεάζει την περαιτέρω πιστοληπτική σας ικανότητα. Δηλαδή, εάν στο μέλλον επιθυμείτε να βγάλετε μια πιστωτική κάρτα ή να πάρετε ένα μικρό δάνειο, δεν θα εγκριθεί το αίτημα σας λόγω εγγραφής σας στον «Τειρεσία».
• Έχω πάρει ένα στεγαστικό δάνειο το οποίο τα πρώτα δέκα χρόνια έχει σταθερό επιτόκιο και τα επόμενα κυμαινόμενο. Κατά την περίοδο του κυμαινόμενου επιτοκίου αν προεξοφλήσω θα έχω ποινή προεξόφλησης;
Έχει κριθεί ήδη με την απόφαση του Αρείου Πάγου αρ. 430/2005, ότι δεν είναι επιτρεπή η καταβολή ποινής πρόωρης εξόφλησης σε δάνειο με κυμαινόμενο επιτόκιο. Το ίδιο προβλέπει πλέον και η Υπουργική Απόφαση ΥΑ Ζ1-798/2008 (ΦΕΚ 1353/Β’/2008). Επίσης, απαγορεύεται η αναγραφή κάθε όρου που εξαρτά την άσκηση του δικαιώματος πρόωρης εξόφλησης από οποιοδήποτε αντάλλαγμα.
• Πρόσφατα πέθανε συγγενής μου και η Τράπεζα με κάλεσε σαν νόμιμο κληρονόμο να αποπληρώσω ένα δάνειο που έχει λάβει. Υποχρεούμαι να το αποπληρώσω;
Μετά την αποβίωση ενός προσώπου, οι νόμιμοι κληρονόμοι του έχουν δύο δυνατότητες:
• Να κάνουν αποδοχή της κληρονομιάς γεγονός που σημαίνει ότι υποχρεούνται να πληρώσουν και τις τυχόν οφειλές του θανόντα σε Τράπεζες. Σε αυτήν την περίπτωση και η δική σας ατομική περιουσία θα μπορεί να κατασχεθεί για τα χρέη της κληρονομιάς.
• Να μην αποδεχτούν (αποποίηση – εντός τετραμήνου από την ημερομηνία θανάτου ή εντός έτους αν ο κληρονόμος είναι κάτοικος εξωτερικού) την κληρονομιά, οπότε σε αυτήν την περίπτωση δεν λαμβάνουν κανένα κινητό ή ακίνητο περιουσιακό στοιχείο του θανόντα και δεν υποχρεούνται να αποπληρώσουν τις τυχόν οφειλές του σε Τράπεζες. Εδώ χρειάζεται προσοχή γι’ αυτούς που θα κληθούν ως κληρονόμοι μετά την αποποίηση σας, όπως π.χ. τα τέκνα σας, για τα οποία θα πρέπει να γίνει ξεχωριστή διαδικασία αποποίησης της κληρονομιάς.
• Να κάνουν αποδοχή με το ευεργέτημα της απογραφής, που σημαίνει ότι θα ευθύνονται μεν για τα χρέη της κληρονομιάς αλλά μόνο μέχρι την αξία του ενεργητικού της κληρονομιάς και μόνο με τα περιουσιακά στοιχεία της κληρονομιάς. Δηλαδή, η δική σας ατομική περιουσία δεν θα μπορεί να κατασχεθεί για τα χρέη της κληρονομιάς.
Κατά συνέπεια, το εάν θα επιλέξετε να αποδεχτείτε την κληρονομιά του συγγενής σας αποτελεί δική σας απόφαση και εφόσον το πράξετε θα πρέπει να αποπληρώσετε τις οφειλές που αντιστοιχούν στην κληρονομική σας μερίδα.
Σημειώνεται ότι ο κληρονόμος ευθύνεται για τα χρέη του θανόντα και με τη δική του περιουσία και όχι μόνο με την τυχόν περιουσία της κληρονομιάς.
Όπως είδαμε όμως και παραπάνω, υπάρχει η δυνατότητα της λεγόμενης κληρονομιάς με το ευεργέτημα της απογραφής, στην οποία, εφόσον την επιλέξει ο κληρονόμος (συνεπάγεται έξοδα δικαστηρίου και συμβολαιογράφου που θα διεξαγάγει την απογραφή), θα ευθύνεται για τα χρέη της κληρονομιάς (δηλ. του θανόντος) μόνο με την περιουσία που κληρονομεί και μόνο μέχρι την αξία της τελευταίας.
Σε περίπτωση ύπαρξης περισσότερων κληρονόμων, ο κάθε κληρονόμος ευθύνεται ανάλογα με τη μερίδα που κληρονομεί (Για παράδειγμα: Ο κληρονομούμενος Κ όφειλε στην τράπεζα Τ το ποσό των 90.000,00€ από δάνειο. Τα τρία τέκνα του Τ, οι Α, Β και Γ κληρονομούν τον πατέρα τους με μερίδα 1/3 ο καθένας. Συνεπώς, ο καθένας θα ευθύνεται έναντι της Τ προς απόδοση του ποσού των 30.000,00€).
Χρήστος Γ. Παππάς
A’ Αντιπρόεδρος Συλλόγου Δανειοληπτών και Προστασίας Καταναλωτών Βορείου Ελλάδος
danioliptes.gr