Η πείνα φέρνει παγκόσμιες συγκρούσεις

“Ποιος είναι ο κύριος λόγος που επαναστατούμε;” διερωτάται ο συντάκτης του Vice Motherboard, Brian Merchant. “Τις περισσότερες φορές, οι κοινωνικές αντιδράσεις είναι απολύτως δικαιολογημένες. Φτώχεια, καταπίεση, στέρηση των εκλογικών δικαιωμάτων.

Η κύρια αιτία όμως, είναι η τροφή που γίνεται ολοένα και πιο ακριβή, ολοένα και πιο σπάνια σε ότι αφορά συγκεκριμένα είδη και προϊόντα”, γράφει στη συνέχεια, επικαλούμενος αναλύσεις μιας ομάδας θεωρητικών του Cambridge.

Σύμφωνα με την ομάδα θεωρητικών του Complex Systems Institute του Cambridge, υπάρχει ένα πολύ συγκεκριμένο μοντέλο που αναλύει και επεξηγεί επαρκώς για ποιο λόγο ξέσπασαν οι κοινωνικές αναταραχές του 2008 και του 2011 που συντάραξαν τον πλανήτη.

Γενεσιουργός αιτία των συγκρούσεων, η πείνα Ο νούμερο ένα παράγοντας που έχει κεντρική και προεξέχουσα θέση στο μοντέλο τους, είναι η πείνα και η κλιμακούμενη προς τα πάνω διατίμηση των τροφίμων.

Το μοντέλο τους, αναφέρει ο Merchant, βασίζεται στο ότι υπάρχει έλα ελάχιστο όριο στην παγκόσμια διακύμανση των τιμών των τροφίμων, που αν παραβιαστεί μπορεί να οδηγήσει σε παγκόσμιο χάος.

Το MIT Technology Review, εξηγεί πώς δουλεύει το μοντέλο του CSI (Complex Systems Institute). “Οι αποδείξεις για την επαλήθευση προέρχονται από δύο πηγές – βάσεις δεδομένων. Η πρώτη βάση δεδομένων προέρχεται από τα Ηνωμένα Έθνη και αναλύει τις τιμές των τροφίμων σε σχέση με το πέρασμα του χρόνου, ο λεγόμενος παγκόσμιος δείκτης τροφίμων του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ (Food and Agriculture Organisation of the UN).

Η δεύτερη, έχει να κάνει με τις ημερομηνίες των εξεγέρσεων ανά τον κόσμο, ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα τους”. Kάθε φορά που η τιμή των τροφίμων του αντίστοιχου δείκτη του ΟΗΕ, η οποία μετρά την μηνιαία μεταβολή στη μέση τιμή ενός “καλαθιού” βασικών ειδών διατροφής, ανεβαίνει πάνω από το 210, οι συνθήκες ωριμάζουν για κοινωνικές αναταραχές σε όλο τον κόσμο.

Το CSI διευκρινίζει πως η οποιαδήποτε παραβίαση του ελάχιστου 210, δεν οδηγεί απαραίτητα σε κοινωνικές συγκρούσεις αλλά πολλαπλασιάζει κατά πολύ τις πιθανότητες. Για εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο, τα έξοδα για τη διατροφή φτάνουν στο 80% των δαπανών τους σε καθημερινό επίπεδο (το αντίστοιχο ποσοστό για τις πλούσιες χώρες του δυτικού κόσμου, φτάνει στο 15%).

“Όταν οι τιμές αυξάνονται, οι άνθρωποι δεν μπορούν να αγοράσουν την τροφή τους. Και αν δεν μπορείς να φας, εσύ και η οικογένεια σου, είναι λογικό πως θα συγκρουστείς”, αναφέρει χαρακτηριστικά ο συντάκτης του κειμένου.

Πόσο ακριβές είναι το μοντέλο; Οι θεωρητικοί του Complex Systems Institute, δήλωσαν.

“Στις 13 Δεκεμβρίου 2010 λάβαμε επίσημη κυβερνητική έκθεση, η οποία αναλύει τις επιπτώσεις της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης, καθώς και τον εντοπισμό κινδύνου κοινωνικής αναταραχής και πολιτικής αστάθειας λόγω των τιμών των τροφίμων σε παγκόσμιο επίπεδο”.

Τέσσερις ημέρες αργότερα, γράφει ο Brian Merchant, “ο Mohamed Bouazizi αυτοπυρπολήθηκε ως πράξη διαμαρτυρίας στην Τυνησία. Και όλοι ξέρουμε τι συνέβη μετά από αυτό”. Σήμερα, η τιμή του δείκτη τροφίμων κινείται γύρω στο 213 σταθερά.

Η χαμηλή παραγωγή καλαμποκιού στις ΗΠΑ, που είναι και ο πιο σημαντικός παραγωγός στον κόσμο, έχει συμβάλει στη διατήρηση των τιμών σε υψηλά επίπεδα.

“Οι πρόσφατες ξηρασίες στις δυτικές Ηνωμένες Πολιτείες απειλούν να προκαλέσουν παγκόσμια καταστροφή,” δήλωσε ο Yaneer Bar-Yam, ένας από τους συντάκτες της έκθεσης, στο Al Jazeera.

“Όταν οι άνθρωποι δεν είναι σε θέση να θρέψουν τους εαυτούς τους και τις οικογένειές τους, η εκτεταμένη κοινωνική αναταραχή είναι παραπάνω από σίγουρη. Είμαστε στα πρόθυρα μιας νέας κρίσης, που θα είναι η τρίτη μέσα σε πέντε χρόνια, και είναι πιθανό να είναι πιθανό να μιλάμε για τη χειρότερη κρίση που έχουμε δει, και μπορεί να προκαλέσει νέες εξεγέρσεις για τα τρόφιμα”, αναφέρει ο ίδιος. Ωστόσο το κόστος των τροφίμων δεν έχει φτάσει στα καταστροφικά επίπεδα που έφτασε την περασμένη χρονιά. Όταν ξέσπασαν οι εξεγέρσεις, ο δείκτης από 220 έφτασε στο 240.

Το 2012, ο δείκτης δεν έχει ξεπεράσει το 216. Η έκθεση αποκαλύπτει ωστόσο, πως μέχρι τον Αύγουστο του 2013, ο δείκτης αυτός θα ανέβει σε σημείο που θα σπάσει κάθε ρεκόρ. “Έτσι, αν οι τάσεις επαληθευτούν, όπως και τα πολύπλοκα θεωρητικά συστήματα, είμαστε λιγότερο από ένα χρόνο από την αρχή μιας φοβερής παγκόσμιας αναταραχής”, αναφέρει ο Merchant. Η παγκόσμια ξηρασία φέρνει έξαρση βίας. Για να γίνουν όλα αυτά, θα πρέπει οι καιρικές συνθήκες να ευνοήσουν την ξηρασία.

Κάτι που δεν είναι καθόλου παράλογο δεδομένου ότι η παγκόσμια θερμοκρασία έχει ανέβει αισθητά τα τελευταία χρόνια και κύματα καύσωνα πλήττουν τόσο τις ΗΠΑ όσο και τη Ρωσία, τους μεγαλύτερους παραγωγούς και εξαγωγείς σιτηρών στον πλανήτη, οι οποίοι μειώνουν την παραγωγή τους επηρεάζοντας τις παγκόσμιες ισορροπίες στις συναλλαγές τροφίμων.

“Η μέση τιμή των βασικών τροφίμων, όπως το καλαμπόκι θα μπορούσε να υπερδιπλασιάσει τα επόμενα 20 χρόνια σε σύγκριση με το 2010”, αναφέρει ο συντάκτης. Οι φτωχοί θα γίνουν ακόμα φτωχότεροι και ευάλωτοι στις κλιματικές αλλαγές.

“Αν η κλιματική αλλαγή συνεχίσει με τους γνωστούς ρυθμούς που καταγράφονται τους τελευταίους μήνες – πράγμα σχεδόν αναπόφευκτο – ο κόσμος οδεύει προς την κοινωνική σύγκρουση”. Τι πρέπει να γίνει; “Να αποδεσμευτεί η παγκόσμια παραγωγή βασικών τροφών από τους κερδοσκόπους και να γίνουν οικονομικές μεταρρυθμίσεις σε παγκόσμιο επίπεδο που να ευνοούν την παραγωγή διαφορετικών προϊόντων.

Η πείνα έρχεται. Το ίδιο και οι συγκρούσεις”, καταλήγει ο Merchant.

Vice Motherboard – O Brian Merchant είναι freelancer συντάκτης που εξειδικεύεται σε θέματα πολιτικής ανάλυσης

defencenet