Όποιος και να το είπε απλά έλεγε ψέματα. Ούτε ένας μήνας δεν πέρασε από τις Ευρωεκλογές και το ΔΝΤ ήρθε να επιβεβαιώσει το χειρότερο φόβο όλων των Ελλήνων: Το δεύτερο εξάμηνο του έτους η λιτότητα θα είναι ακόμη πιο σκληρή.
Το ΔΝΤ στην έκθεσή του περιλαμβάνει ως παραρτήματα τα κείμενα του αναθεωρημένου μνημονίου και φέρνουν «τσουνάμι» νέων μέτρων που θα κορυφωθούν τον Οκτώβριο: κατάργηση εκπτώσεων σε δαπάνες, νέο μισθολόγιο, αλλαγή μη μισθολογικών δαπανών, νέο πλαίσιο ομαδικών απολύσεων, νέο ασφαλιστικό, αλλά και νέες παρεμβάσεις σε γάλα, φάρμακα, ψωμί, λειτουργία καταστημάτων τις Κυριακές αν κριθούν αναγκαίες.
Υπάρχει επίσης δέσμευση για χρονοδιάγραμμα κατάργησης φόρων-τελών υπέρ τρίτων, αλλά και για επανεξέταση απόδοσης του ΕΝΦΙΑ τον Σεπτέμβριο με παρεμβάσεις «εξάλειψης» εξαιρέσεων αν χρειαστούν από το 2015.
Με τη –γνωστή από την προηγούμενη άνοιξη- σκληρή θέση για τις τράπεζες επανέρχεται το ΔΝΤ στην έκθεσή του για την αξιολόγηση του ελληνικού μνημονίου.
Απευθύνει σήμα κινδύνου για τα κόκκινα δάνεια, αφήνοντας αιχμές για συστημικό κίνδυνο, για απομόχλευση και για αισιόδοξα τεστ αντοχής της ΤτΕ. Στην εκτενή και αναλυτική έκθεση του ΔΝΤ, μεταξύ άλλων, διατυπώνεται η άποψη για «κόπωση» των ελληνικών αρχών στην εφαρμογή του προγράμματος προσαρμογής, ενώ προβάλλεται ξανά η «δέσμευση» των Ευρωπαίων για να στηρίξουν την Ελλάδα, για παροχή «πρόσθετης χρηματοδότησης» και για «ελάφρυνση του χρέους».
Το ΔΝΤ σημειώνει ότι η ελληνική οικονομία θα αναπτυχθεί με ρυθμό 0,6% του ΑΕΠ φέτος, μετά από έξι χρόνια βαθιάς ύφεσης και με ρυθμό 2,9% του ΑΕΠ το 2015.
Αθροιστικά, την τετραετία 2014-2017 το «δημοσιονομικό κενό» ανεβάζεται στα 7,7 δισ. ευρώ.
Πρώτη επιλογή υπογραμμίζεται η επέκταση της έκτακτης εισφοράς έως το 2016.
– Η λήψη μέτρων για το χρέος, το οποίο θα φτάσει στο 127,7% του ΑΕΠ το 2020 και στο 117,2% του ΑΕΠ το 2022, σημειώνοντας τη «δέσμευση» των Ευρωπαίων εταίρων.
– Η διασφάλιση πρωτογενούς πλεονάσματος, με έλεγχο των δαπανών για μισθούς, συντάξεις και επιδόματα στο δημόσιο
– Η συνέχιση απολύσεων στο δημόσιο, με βάση τους στόχους που έχουν τεθεί.
– Η άρση περιορισμών στις ομαδικές απολύσεις
– Η δραστική παρέμβαση στο φοροεισπρακτικό μηχανισμό
Καταγράφει επίσης:
* Χρηματοδοτικό κενό 12,6% το 2015 (από το οποίο τα 6,7 δισ. ευρώ είναι η μη προσδιορισμένη επίσημη χρηματοδότηση ή η πρόσβαση στις αγορές). Εκτιμά ότι θα αρχίσει να φαίνεται από τον Μάιο του 2015.
* Δημοσιονομικό κενό 2 δισ. ευρώ το 2015, 3,7 δισ. ευρώ το 2016 και 1,8 δισ. ευρώ το 2017.
* Διατυπώνονται φόβοι και αιχμές για πολιτικές πιέσεις χαλάρωσης.
* «Παράθυρο» υπαναϋπολογισμού τον Σεπτέμβριο του δημοσιονομικού κενού.
* Εκτιμάται πιστωτική επέκταση μόνο από το 2016 και μετά (3,6%).
* Ανάγεται σε ρυθμιστή νέων περικοπών σε μισθούς και συντάξεις η δραματική βελτίωση απόδοσης δημοσίου.
* Γίνεται παραδοχή ότι το κοινωνικό μέρισμα είναι προσωρινό και μη επαναλαμβανόμενο μέτρο.
Νέο καμπανάκι του ΔΝΤ για τις κεφαλαιακές ανάγκες των τραπεζών
Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια αποτελούν σήμερα μια σοβαρή απειλή για την ικανότητα των τραπεζών να στηρίξουν την ανάκαμψη, αναφέρει το ΔΝΤ. Βρίσκονται σε επίπεδα πολύ πιο υψηλά από ό,τι «σε άλλες ανεπτυγμένες χώρες που δυσκολεύτηκαν να αποφεύγουν συστημική κρίση». Το Ταμείο στην έκθεσή του κάνει λόγο για αισιόδοξες παραδοχές της ΤτΕ και αναφέρει ότι ενώ δεν υπάρχει άμεσος κίνδυνος για τη σταθερότητα, το ΔΝΤ «ανησυχεί ότι οι τράπεζες θα δυσκολευτούν» με αποτέλεσμα να οδηγηθούν σε παρατεταμένη απομόχλευση, με συνακόλουθο κίνδυνο για την οικονομία.
Επισημαίνει δε ότι «υπάρχει μια διαφοροποίηση» στις εκτιμήσεις του ΔΝΤ για τις κεφαλαιακές ανάγκες των τραπεζών. Σύμφωνα με το ΔΝΤ, από το πρόσφατο stress test που διενήργησε η ΤτΕ προέκυψαν κεφαλαιακές ανάγκες για τις τράπεζες ύψους 6,4 δισ. ευρώ με βάση το βασικό σενάριο και ανάγκες 9,4 δισ. ευρώ με βάση το δυσμενές σενάριο.
Το ΔΝΤ εκτιμά ότι υπάρχει κίνδυνος τα ποσά αυτά τελικά να διαμορφωθούν σε υψηλότερα επίπεδα λόγω μεγαλυτέρων απωλειών από τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια και την επιδείνωση της πιστωτικής κουλτούρας. Σύμφωνα με το ΔΝΤ, θα μπορούσαν με βάση το δυσμενές σενάριο να προκύψουν πρόσθετες απώλειες λόγω πιστωτικού κινδύνου ύψους 4 δισ. ευρώ, ενώ επιπλέον 2 δισ. ευρώ είναι πιθανό να προκύψουν από τον τομέα της στεγαστικής πίστης.
Το ΔΝΤ σημειώνει ότι η αντιμετώπιση του υπερδανεισμού πρέπει να γίνει με πιο δραστικό τρόπο, προκρίνοντας μια εμπροσθοβαρή ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, κάτι που θα επιτρέψει την αντιμετώπιση των «κόκκινων» δανείων και παράλληλα θα επιτρέψει στις τράπεζες να έχουν ενεργό ρόλο στη χρηματοδότηση της οικονομίας και την υποστήριξη της αναπτυξιακής προσπάθειας. Σύμφωνα με την έκθεση, η Ελλάδα δεν έχει την πολυτέλεια να περιμένει τη μεγέθυνση της οικονομίας για την αντιμετώπιση του υπερδανεισμού, προσθέτοντας ότι η χώρα μας έχει έναν από τους υψηλότερους δείχτες καθυστερήσεων παγκοσμίως, η οικονομία παραμένει μη ανταγωνιστική, ενώ για την προσαρμογή των τιμών θα χρειαστεί χρόνος.
Το ΔΝΤ σημειώνει ότι η διαχείριση των επισφαλειών μπορεί να απαιτήσει πολλά χρόνια, και προειδοποιεί για τον κίνδυνο οι τράπεζες να αποκομίσουν ολιγοπωλιακά κέρδη λόγω υψηλών περιθωριακών επιτοκίων και προμηθειών, στερώντας από την οικονομία πολύτιμους πόρους.
Δραματική βελτίωση απόδοσης δημοσίου ή νέες περικοπές σε μισθούς και συντάξεις
Η δημοσιονομική προσαρμογή –αναφέρει το ΔΝΤ– συνεχίζει να εντυπωσιάζει. Όμως, μεγαλύτερη δημοσιονομική προσαρμογή είναι αναγκαία για την αποκατάσταση της βιωσιμότητας του χρέους.
Και από τη στιγμή που το πρωτογενές πλεόνασμα θα πρέπει να διατηρηθεί σε πάνω από το 4% του ΑΕΠ για πολλά χρόνια αρχίζουν τα… δύσκολα. Γίνεται λόγος για κόπωση προσαρμογής που είναι πλέον φανερή με αιχμές για τις υποσχέσεις για «κοινωνικό μέρισμα» και «όχι νέα μέτρα» από «τους πολιτικούς ηγέτες δείχνουν ότι η πολιτική δέσμευση για την στρατηγική του χρέους θα δοκιμαστεί σοβαρά».
Το ΔΝΤ εξηγεί ότι η στρατηγική μείωσης του χρέους «δεν αφήνει κανένα περιθώριο για οποιαδήποτε αξιοσημείωτη αύξηση σε μισθούς και συντάξεις από τα σημερινά επίπεδα έως την περίοδο μέχρι τις εθνικές εκλογές του 2016». Αντίθετα αναφέρει ότι «με τους φορολογικούς συντελεστές ήδη υψηλούς» και τις δαπάνες να συμπιέζονται «η αναγκαία πρόσθετη δημοσιονομική προσαρμογή χωρίς περαιτέρω περικοπές στους μισθούς και τις κοινωνικές μεταβιβάσεις και ειδικά σε συντάξεις που παραμένουν σε υψηλά επίπεδα σε σχέση με το ΑΕΠ, θα είναι δυνατή μόνο με μια δραματική βελτίωση της αποτελεσματικότητας του δημόσιου τομέα». Γι ΄αυτό, εξηγεί το ΔΝΤ, το πρόγραμμα είναι «βαρύ» σε διαρθρωτικά μέτρα για την διαμόρφωση σύγχρονων δημοσιονομικών θεσμών και αναμόρφωση της Ελλάδας σε πεδία που είναι ακόμα εξαιρετικά αναποτελεσματικός ο δημόσιος τομέας.
Ειδική μνεία γίνεται στα έσοδα. Ενώ υπάρχουν επιτέλους σημάδια βελτίωσης της φορολογικής διοίκησης, η πρόοδος εξακολουθεί να απογοητεύει, αναφέρεται και «αυτή η πρόκληση εξακολουθεί να αποτελεί ένα κρίσιμο κίνδυνο για το πρόγραμμα».
Σοβαρή ανησυχία για τη βιωσιμότητα χρέους
Η βιωσιμότητα του χρέους εξακολουθεί να αποτελεί σοβαρό πρόβλημα, επισημαίνεται. Εκτιμάται ότι τα υψηλά επίπεδα την προσεχή 10ετία, θα παραμένουν εμπόδιο για την πρόσφατη βελτίωση του επενδυτικού κλίματος, «ειδικά αν οι αμφιβολίες επανεμφανίζονται για την πολιτική βούληση και διατηρηθεί ένα υψηλό πρωτογενές πλεόνασμα».
Γίνεται σαφές ότι είναι «απαραίτητο οι Ευρωπαίοι εταίροι να επαναβεβαιώνουν τις δεσμεύσεις τους για τη συμφωνηθείσα στρατηγική του χρέους βρισκόμενοι σε ετοιμότητα να παρέχουν την πρόσθετη ελάφρυνση που απαιτείται».
Περιθώρια αισιοδοξίας – κίνδυνοι από εξαγωγές
Υπάρχουν «λόγοι για συγκρατημένη αισιοδοξία» λέει το ΔΝΤ. Κάνει λόγο για ανάκαμψη αλλά και για την πιθανή αρχή ενός ενάρετου κύκλου ενάρετο κύκλο, εξηγώντας ότι αυτά «είναι πολύ καλά νέα, και αντανακλούν πάνω απ΄ όλα την αποφασιστικότητα της κυβέρνησης».
Ωστόσο, οι πρόσφατες εξελίξεις, ειδικά το γεγονός ότι οι εξαγωγές έχουν αποτύχει να αποτελέσουν ισχυρή κινητήρια δύναμη της ανάπτυξης, (σημ σε αντίθεση με άλλες χώρες της περιφέρειας) αποδεικνύουν ότι οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις είναι ακόμη πολύ πίσω «από την κρίσιμη μάζα που απαιτείται για να επιτευχθεί μια πιο διατηρήσιμη βελτίωση του επενδυτικού κλίματος».
Συστήνουν αποφασιστική εφαρμογή των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων. «Είναι επιτακτική ανάγκη να μην υπάρχει εφησυχασμός και να αποφευχθούν οι μεγάλες καθυστερήσεις στην υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων και στην ολοκλήρωση αξιολογήσεις του προγράμματος».
Οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις προχωρούν, αν και με άνισο τρόπο
Το ΔΝΤ πλέον πιέζει για το εργασιακό πεδίο. «Είναι ζωτικής σημασίας στο πλαίσιο της επόμενης αναθεώρησης οι περιορισμοί σχετικά με τις ομαδικές απολύσεις να εξαλειφθούν» αναφέρεται. Το ίδιο ζητά και για το Lock Out περιγράφοντας την Ελλάδα ως μία ακραία περίπτωση στην ΕΕ.
Γίνεται με σαφήνεια λόγος για «την ανάγκη για περαιτέρω μεταρρύθμιση των συντάξεων για να εξασφαλιστεί η βιωσιμότητά τους» αλλά και για στόχο 2.000 απολύσεων το 1ο τρίμηνο του 2015 ο οποίος θα επανεξεταστεί για το κατά πόσο «θα οριστεί επισήμως ως στόχος» μνημονίου.
Ως «ιδιαίτερη πρόκληση» αναφέρει τα ληξιπρόθεσμα χρέη ασφαλιστικών ταμείων και ειδικά του ΕΟΠΥΥ που «δεν έχει καταβάλει τις οφειλές προς τα δημόσια νοσοκομεία στην ώρα τους».
Για τις ιδιωτικοποιήσεις αναφέρεται ότι διάφοροι παράγοντες στηρίζουν τις καθυστερήσεις, όπως η έλλειψη ελέγχου, εμπόδια για την προετοιμασία των ακινήτων προς πώληση, χρονοβόρες ρυθμιστικές διαδικασίες, η ανάγκη για ρυθμιστικές δομές και συνεχούς στήριξης από διάφορα υπουργεία. Έτσι, τα συνολικά έσοδα έως το 2022 πλέον υπολογίζονται κατά 3,9 δις. ευρώ χαμηλότερα, σε 22,4 δισ. ευρώ.
Μόνο πρόσκαιρο το πρόβλημα χρηματοδότησης
Το ΔΝΤ εξηγεί ότι από την ΕΕ απομένουν μόνο 1,9 δισ. ευρώ. «Το πρόγραμμα εξακολουθεί να πληροί τις ουσιαστικές προϋποθέσεις» για την χρηματοδότησή του αλλά «με λίγο ή καθόλου περιθώριο».
Αναφέρει πάντως ότι οι κίνδυνοι για τη δημόσια βιωσιμότητα του χρέους παραμένουν σημαντικοί, παρόλο που μετριάστηκαν το τελευταίο διάστημα.
Οι ακαθάριστες δανειακές ανάγκες είναι σχετικά υψηλές φέτος και το 2015 (περίπου 23% εκατό του ΑΕΠ το 2014), αλλά μετά μειώνονται ταχύτατα αναφέρει με νόημα το ΔΝΤ.
Γίνεται πάντως και λόγος για κινδύνους από χαμηλότερη ονομαστική ανάπτυξη, αποκλίσεις των ιδιωτικοποιήσεων και ενδεχόμενων υποχρεώσεων του χρηματοπιστωτικού τομέα. Καταγράφει και 2,5 δισ. ευρώ επιστροφών φόρων που θα εκκαθαριστούν το 2015.
Danioliptes.gr