Οι ρευστοποιήσεις στις μετοχές των ευρωπαϊκών τραπεζών παίρνουν μορφή χιονοστιβάδας πλέον και αγγίζουν τις τράπεζες τόσο της ευρωπαϊκής περιφέρειας όσο και του πυρήνα της ευρωζώνης, αφού σε πολλές περιπτώσεις οι απώλειες ξεπερνούν το 20% σε διάστημα ενός μήνα.
Αυτή η πίεση χτύπησε και το Χ.Α., όπου οι ελληνικές τράπεζες βρέθηκαν πολύ γρήγορα στο βαθύ κόκκινο. Τα ψυχολογικά όρια και οι τεχνικές στηρίξεις δεικτών και τραπεζικών μετοχών κατέρρευσαν, εντείνοντας τις πιέσεις ακόμα και σε μη τραπεζικά blue chips.
Για τα εγχώρια πιστωτικά ιδρύματα ο βασικός λόγος για το sell-off είναι το κοκτέιλ που δημιουργούν η μεταρρυθμιστική κόπωση της κυβέρνησης, το ρευστό πολιτικό τοπίο, αλλά και η αβεβαιότητα όσον αφορά στο πλαίσιο επίλυσης των μη εξυπηρετούμενων δανείων και των κινδύνων που συνδέονται με τις επικείμενες προσομοιώσεις ακραίων καταστάσεων της ΕΚΤ.
Πέραν όμως των ελληνικών τραπεζών, η βουτιά του κλάδου (με αποκορύφωμα τη συνεδρίαση στις 8/7) ήταν πανευρωπαϊκή και πρώτες στην πτώση μαζί με τις ελληνικές ήταν η πορτογαλική Banco Espirito Santo με απώλειες 10%, η αυστριακή Raiffeisen, η ιταλική Banca Monte dei Paschi di Siena με 6% και η γερμανική Commerzbank με 5,5%.
Η εικόνα τώρα
Τον τελευταίο μήνα και παρά την αρχική πεποίθηση ότι οι τελευταίες αποφάσεις της ΕΚΤ θα έδιναν στις τράπεζες της ευρωπαϊκής περιφέρειας μεγάλο πλεονέκτημα, οι απώλειες του δείκτη Euro Stoxx Banks ξεπερνούν το 10%.
Ειδικά για τα ευρήματα των stress tests στα εγχώρια πιστωτικά ιδρύματα, η αγορά φαίνεται να ανησυχεί υπέρμετρα. Από τη μια η εντεινόμενη πίεση της τρόικας και από την άλλη η διάθεση της κυβέρνησης να δοθεί ανάσα στις βιώσιμες επιχειρήσεις είναι πιθανόν τελικά να έχουν ως αποτέλεσμα να μεγαλώσει ο λογαριασμός της προσωμοίωσης, αυξάνοντας τις κεφαλαιακές ανάγκες τους.
Για τις ελληνικές τράπεζες, η πτώση τον τελευταίο μήνα διαμορφώνεται σε αρκετά ανώτερα επίπεδα από αυτά στις ευρωπαϊκές, αφού η Τράπεζα Πειραιώς σημειώνει πλέον απώλειες 17,1%, η Alpha Bank 16,8% , η Eurobank 14,5% και μόνο η Εθνική Τράπεζα με -10.3% κινείται παραπλήσια του ευρωπαϊκού μέσου όρου.
Παράλληλα, όμως, και οι αποτιμήσεις εισέρχονται εκ νέου στο μικροσκόπιο των διαχειριστών, αφού ο καταιγισμός των θετικών εκθέσεων των ξένων επενδυτικών οίκων έχει προκαλέσει καχυποψία, με τα θεσμικά χαρτοφυλάκια να παραμένουν καθαροί πωλητές στις μετοχές των τραπεζών, ενώ στη συνεδρίαση της 8ης/7 προστέθηκαν και άλλοι δεικτοβαρείς τίτλοι όπως ο ΟΤΕ, η Jumbo, η ΔΕΗ και ο Τιτάνας.
Στην αρνητική προσέγγιση, ωστόσο, υπάρχει και αντίλογος που επισημαίνει ότι όλα τα προηγούμενα profit taking στις ελληνικές μετοχές και ειδικά στις τράπεζες ήταν πρώτης τάξεως ευκαιρίες για τους μεσοπρόθεσμους επενδυτές που θέλουν να ποντάρουν στο macro στοίχημα της χώρας. Οπότε δεν αποκλείουν κάτι ανάλογο να συμβεί και τώρα.
Οι γενικές αιτίες Παρά τα διαφορετικά αίτια της πτώσης της σε Ελλάδα και Ευρώπη, οι ελληνικές μετοχές φαίνεται ότι επηρεάζονται εξ αντανακλάσεως και από τις ευρύτερες εξελίξεις στον κλάδο.
Η πιο βραχυπρόθεσμη αιτία για την εντεινόμενη αποστροφή των επενδυτών από τις ευρωπαϊκές τραπεζικές μετοχές αποδίδεται στο ότι οι αμερικανικές αρχές έχουν βάλει στο στόχαστρο τις μεγάλες ευρωπαϊκές τράπεζες.
Μετά το πρόστιμο-ρεκόρ που επέβαλαν στη γαλλική τράπεζα ΒΝΡ Paribas, φαίνεται να στρέφονται ενάντια και στις γερμανικές τράπεζες Deutsche Bank και Commerzbank αλλά και τις γαλλικές Credit Agricole και Societe Generale και την ιταλική Unicredit.
Η δεύτερη και πιο ουσιώδης αιτία για τη δοκιμασία των τραπεζικών αξιών το τελευταίο χρονικό διάστημα δεν είναι άλλη από τις φημολογούμενες αποφάσεις των ρυθμιστικών αρχών να καταστήσουν δυσκολότερο για τις τράπεζες να υποτιμούν τον κίνδυνο των περιουσιακών τους στοιχείων και ειδικά των κρατικών ομολόγων. Εως τώρα και παρά τη διπλή αναδιάρθρωση του ελληνικού κρατικού χρέους, τα κρατικά ομόλογα εξακολουθούν να αντιμετωπίζονται ως ακίνδυνα χρεόγραφα (risk-free) στους ισολογισμούς των τραπεζών. Οι αλλαγές που εξετάζονται από τη Βασιλεία αν πάρουν σάρκα και οστά θα οδηγήσουν νομοτελειακά σε σημαντικές αυξήσεις κεφαλαίου. Το πρόβλημα λοιπόν για τις ευρωπαϊκές τράπεζες θα είναι ιδιαίτερα σημαντικό, ειδικά για όσες κατέχουν μεγάλο ποσοστό κρατικών χρεογράφων στον ισολογισμό τους, όπως οι ιταλικές και οι ισπανικές, εξέλιξη που είναι πολύ πιθανό να οδηγήσει και πάλι σε υψηλότερο κόστος δανεισμού για τον ευρωπαϊκό Νότο.
Τέλος, οι παραπάνω εξελίξεις θα επηρεάσουν ιδιαίτερα αρνητικά και τις αποτιμήσεις των ευρωπαϊκών πιστωτικών ιδρυμάτων. Η κατάσταση όμως θα αλλάξει δραματικά προς το χειρότερο αν η πλειονότητα βρεθεί σε έλεγχο από τις αμερικανικές αρχές ή αν τελικά η Βασιλεία αναθεωρήσει το καθεστώς για τα κρατικά ομόλογα και σε άλλες χαμηλού ρίσκου επενδύσεις.
Οι ευρωτράπεζες ξεφορτώνουν δάνεια 100 δις. ευρώ
Οι ευρωπαϊκές τράπεζες έχουν αρχίσει να ξεφορτώνονται ανεπιθύμητα χαρτοφυλάκια δανείων μέχρι και 100 δια ευρώ φέτος, καθώς ξαναστήνουν τις επιχειρήσεις τους για να αντεπεξέλθουν στις ρυθμιστικές πιέσεις. Περίπου 83 δισ. ευρώ σε πωλήσεις ενεργητικών έχουν ολοκληρωθεί ή ολοκληρώνονται στα μέσα του έτους, σε σύγκριση με 64 δισ. ευρώ στο σύνολο του 2013, σύμφωνα με τα στοιχεία που συγκέντρωσε η PricewaterhouseCoopers.
Ο Richard Thompson, συνεργάτης του λογιστικού οίκου, δήλωσε ότι το σύνολο της φετινής χρονιάς μπορεί να φτάσει στο ρεκόρ των 100 δισ. ευρώ, καθώς οι fund managers αναπτύσσουν ένα τείχος κεφάλαια για να αγοράσουν τα παραπεταμένα των τραπεζών. Το σύνολο μπορεί να φτάσει σε μέγεθος διπλάσιο σε σύγκριση με δύο χρόνια πριν.
Το μεγαλύτερο κομμάτι από τις συμφωνίες που έχουν ολοκληρωθεί φέτος αφορά ιρλανδικά ενεργητικά real estate, καθώς και γερμανικά και ισπανικά χαρτοφυλάκια, με το μεγαλύτερο μερίδιο σε πωλήσεις ακινήτων.
Οι πωλήσεις παραμένουν ελάχιστες μπροστά στο σύνολο των 2,4 τρισ. ευρώ σε δευτερεύοντα (non-core) ενεργητικά που εξακολουθούν να υπάρχουν στα βιβλία των ευρωπαϊκών τραπεζών, σύμφωνα με την PwC. Όμως, οι πωλήσεις επιταχύνονται χάρη στην όρεξη των επενδυτών για δάνεια της ευρωζώνης και επειδή οι τράπεζες πιέζονται να αναδιοργανώσουν τους ισολογισμούς τους, εν όψει των stress tests της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.
Ο Lee Galloway, διαχειριστής χαρτοφυλακίου της Pimco, η οποία φέτος άντλησε 5,5 δισ. δολ. σε fund για αγορά τραπεζικών ενεργητικών στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη, δήλωσε ότι πιστεύει πως η Ε.Ε. βρίσκεται στο μέσον ενός κύκλου 7-10 ετών με πωλήσεις ενεργητικών.
Η βελτίωση στα τραπεζικά κέρδη επιτρέπει στους πιστωτές να αυξήσουν τις προβλέψεις για επισφαλή δάνεια και να υποστούν μεγαλύτερες απώλειες όταν πωλούν ενεργητικά. Κι αυτό τους ωθεί να βγάλουν περισσότερα χαρτοφυλάκια στην αγορά, εξηγεί.
«Ο ρυθμός των πωλήσεων ενεργητικών αρχικά ήταν βραδύτερος, αλλά τα πράγματα επιταχύνθηκαν τους τελευταίους 12 μήνες. Η απόκλιση ανάμεσα στις τιμές προσφοράς και στις τιμές ζήτησης έχει μειωθεί, εν μέρει επειδή οι επενδυτές έχουν μεγάλη όρεξη και γίνονται πιο ρεαλιστές για το τι είναι διατεθειμένοι να πληρώσουν. Βλέπουμε πολλές προσφορές για ενεργητικά που βγαίνουν στην αγορά – υπάρχει πολύ χρήμα εκεί έξω, έτοιμο να επενδυθεί», είπε ο κ. Galloway.
Ο Nick Anderson, τραπεζικός αναλυτής της Berenberg, δήλωσε ότι η αναζήτηση των επενδυτών για ενεργητικά με μεγαλύτερες αποδόσεις αυξάνει την όρεξη για τραπεζικά χαρτοφυλάκια.
Πηγή: ΜΕΤΟΧΟΣ