Η διαπραγμάτευση γίνεται παράλληλα, υπό καθεστώς μυστικότητας και ως επί το πλείστον σε ουδέτερο έδαφος.
Από ελληνικής πλευράς τον πρωταγωνιστικό ρόλο έχει ο πρωθυπουργικός σύμβουλος, Σταύρος Παπασταύρου και από ευρωπαϊκής, η Νατάσα Μπερτό, στενή συνεργάτης του νέου προέδρου της Κομισιόν, από τις πιο γνωστές φιγούρες των Βρυξελλών. Ως ενδιάμεσος λειτουργεί ο νέος εκπρόσωπος της EE, Μαργαρίτης Σχοινάς.
Τι κάνουν όλοι αυτοί; Ετοιμάζουν το νέο καθεστώς ελέγχου της ελληνικής οικονομίας, το οποίο αν όλα προχωρήσουν μ’ αυτό το «δόγμα» θα αρχίσει να εφαρμόζεται από την 1/1/2015. Οι περισσότερες από τις έως τώρα συναντήσεις, για το συγκεκριμένο αντικείμενο, έχουν γίνει επί ελβετικού εδάφους, προκειμένου να διατηρηθεί η μυστικότητα των επαφών.
Άλλωστε δεν καθόλου τυχαία η χθεσινή δήλωση Σαμαρά (στο Bloomberg) ότι η Ελλάδα είναι σε ετοιμότητα να διαπραγματευτεί με την EE και το ΔΝΤ.Τονίζοντας μάλιστα, ότι η λήξη των πληρωμών δε σημαίνει διαζύγιο με τους πιστωτές της χώρας. Ο πρωθυπουργός πρόσθεσε επίσης ότι η Ελλάδα μπορεί να καλύψει τα επόμενα χρόνια τις ανάγκες της, από τις διεθνείς αγορές.
Μάλιστα, ο Μάριο Ντράγκι, φρόντισε από την περασμένη εβδομάδα να καταστήσει σαφές ότι: Το ελληνικό χρηματοπιστωτικό σύστημα δεν θα έχει να ελπίζει σε καμία ενίσχυση από την Φρανκφούρτη αν δεν υπόκειται σε κάποιας μορφής έλεγχο. Κι έτσι «λύθηκε» κάθε παρεξήγηση για τους πολλούς. Γιατί για τους μυημένους, αυτή η κρίσιμη λεπτομέρεια ήταν γνωστή εδώ και αρκετό καιρό. Ακόμα και όταν από την ΕΚΤ διαψεύδονταν ότι υπάρχει θέμα με τα ελληνικά ομόλογα που θα δίνονται ως…
collaterals. Η “Deal” είχε αναφερθεί σχετικά μ’ αυτό.
Τούτων δοθέντων, ξεκίνησε η αναζήτηση της φόρμουλας που θα αφορά στο νέο status quo για τον τρόπο με τον οποίο θα ελέγχεται η ελληνική οικονομία από τον Ιανουάριο του 2015. Οι πρώτες πληροφορίες αναφέρουν ότι η κατ αρχήν συμφωνία κάνει λόγο για το «Αναπτυξιακό Σχέδιο 2015 – 2017». Δηλαδή, θα πρόκειται για ένα κείμενο το οποίο θα προβλέπει τα βήματα (μεταρρυθμιστικά και άλλα…), τα οποία θα πρέπει να γίνουν την επόμενη κρίσιμη τριετία, προκειμένου η Ελλάδα να επιστρέψει δυναμικά στην ανάπτυξη. Μια «ιδέα» για το τι επίκειται, θα δίνει ο προϋπολογισμός του 2015, που θα προβλέπει ετήσια ανάπτυξη 0,5% και option για το 2016, που θα φτάνει στο 2,6%. Για να διασφαλισθούν αυτοί οι ρυθμοί, η ελληνική κυβέρνηση θα πρέπει να υλοποιεί συγκεκριμένα μέτρα σε συγκεκριμένα χρονικά όρια.
ΟΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ
Το πιθανότερο είναι πως ο έλεγχος τους θα γίνεται κάθε 4μηνο (αντί του σημερινού 3μήνου), εκτός και αν η ελληνική πλευρά φανεί ανακόλουθη σε δύο συνεχή 4μηνα. Σ’ αυτή την περίπτωση, οι επιπτώσεις θα είναι δύο και συγκεκριμένα: α) Η επιτήρηση θα ξαναγίνει 3μηνη και πιο αυστηρή, ενώ β) θα σταματήσει η ροή των κεφαλαίων προς την Ελλάδα, έως ότου συμμορφωθεί. Αυτό πρακτικά συνεπάγεται ότι η χώρα θα κινδυνεύει, ανά πάσα στιγμή, με ασφυξία, οπότε θα είναι υποχρεωμένη, εκ των πραγμάτων, να συμμορφώνεται με τα προβλεπόμενα.
Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι μέχρι σήμερα έχουν γίνει δύο (κατ’ άλλους τρεις) συναντήσεις, ανάμεσα στις δύο πλευρές, για το συγκεκριμένο θέμα. Επίσης, ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα είναι ενήμερη για τις εξελίξεις, καθώς θα είναι από τους πρώτους που θα ενημερωθούν για τη σχετική συμφωνία. Ο λόγος; Θα πρέπει να δώσει τη συγκατάθεση της, αν ικανοποιεί τον όρο «επιτήρηση», για να συνεχίσει να δέχεται τα ελληνικά ομόλογα ως collaterals, προκειμένου να συνεχίσει την παροχή ρευστότητας. Σε αντίθετη περίπτωση – και εφόσον δεν πληρούνται οι όροι, όπως προβλέπονται από το καταστατικό της τότε η συμφωνία θα πρέπει να επανεξετασθεί.
Το Βερολίνο έχει ξεκαθαρίσει ότι δεν θα επιτρέψει την μετατροπή της ΕΚΤ σε bad bank, με ό,τι αυτό συνεπάγεται, βεβαίως, για την ελληνική πλευρά. Το Βερολίνο, επίσης, έχει δώσει τη συγκατάθεση του για όλη αυτή την παράλληλη διαδικασία που εξελίσσεται. Για την ακρίβεια άναψε το «πράσινο φως» για να αναζητηθεί ο προσφορότερος τρόπος ελέγχου. Η τελευταία επίσκεψη του κ. Αντώνη Σαμαρά στη γερμανική καγκελαρία και η συνάντηση του με την κ. Άγκελα Μέρκελ μόνο άσχετη δεν ήταν με όλα τα παραπάνω…
Η ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΣ ΔΝΤ
Παραμένει τοις πάσι γνωστό ότι ο ένας από τους τρεις πυλώνες του ελληνικού ελέγχου, και εν προκειμένω το ΔΝΤ, ήθελε εδώ και πολύ καιρό να αποχωρήσει από την Αθήνα.
Για να το κάνει αυτό, όμως, έπρεπε: α) να ξεκινήσει ο διάλογος για το χρέος, ώστε να χαρακτηρισθεί βιώσιμο και έτσι να αποχωρήσει χωρίς να χρειασθεί να απαιτήσει το σύνολο των χρημάτων που έχει δανείσει στην Ελλάδα μέχρι σήμερα, β) ακόμα καλύτερα, να ολοκληρωθεί ο μνημονιακός κύκλος στην Ελλάδα.
Όπως όλα δείχνουν οι όροι αυτοί πρέπει να έχουν εκπληρωθεί, γιατί αλλιώς δεν εξηγείται το γεγονός ότι στο προσχέδιο του προϋπολογισμού, που δόθηκε στη δημοσιότητα την Δευτέρα από τον αναπληρωτή υπουργό Οικονομικών, Χρήστο Σταικούρα, γίνεται λόγος για δανειακές ανάγκες της τάξης των 9 δισ. ευρώ του χρόνου. Αν το ΔΝΤ παρέμενε στην Ελλάδα, τέτοια πρόβλεψη δεν θα γίνονταν για το 2015. Άρα, το Ταμείο ετοιμάζεται να αποχωρήσει. Και δεν αποκλείεται, αυτή η αποχώρηση να γίνει με τρόπο «πανηγυρικό».
Σύμφωνα με πληροφορίες, υπάρχει μια σκέψη να έλθει στην Ελλάδα γι’ αυτόν τον σκοπό – εκεί προς τα μέσα Δεκεμβρίου – η ίδια η γενική διευθύντρια του ΔΝΤ, Κριστίν Λαγκάρντ. Προς το παρόν, όμως, τίποτα δεν είναι φιξαρισμένο.
Ο κρίσιμος Νοέμβριος και οι ξένοι οίκοι. Σε αναμονή των εκθέσεων S&P και Moody’s. Ακολουθεί η Fitch στις αρχές του 2015.
Αν ο φετινός Δεκέμβριος αποδεικνύεται ο κρισιμότερος μήνας για τον τερματισμό – έστω και σημειολογικά, όπως αποδεικνύεται με βάση τα παραπάνω ρεπορτάζ – της μνημονιακής περιόδου στην Ελλάδα, ο Νοέμβριος θα λειτουργήσει ως… προεόρτιος.
Και αυτό γιατί, σύμφωνα με συνήθως καλά ενημερωμένες πηγές, σε περίπου 30 – 40 μέρες από τώρα οι μεγάλοι ξένοι οίκοι πιστοληπτικής αξιολόγησης αναμένεται να προχωρήσουν στην δημοσιοποίηση των προθέσεων τους αναφορικά με τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας.
Τι συνεπάγεται αυτό πρακτικά; Ότι κατά πάσα πιθανότητα θα προχωρήσουν στην έκδοση statements με τα οποία θα σχολιάζουν την σημερινή κατάσταση της οικονομίας και τις προοπτικές της. Αν «κλείσουν» λέγοντας ότι είναι θετικές, τότε η εξίσωση για την Ελλάδα απλοποιείται. Κι αυτό γιατί στη γλώσσα των αναλυτών θα σημαίνει ότι η επόμενη βαθμολόγηση, όποτε γίνει, θα είναι αναβαθμισμένη. Το πιθανότερο είναι πως κάτι τέτοιο θα γίνει προς τα τέλη του προσεχούς Μαρτίου.
Υπενθυμίζεται ότι αυτή τη στιγμή η Moody’s είναι που βαθμολογεί με το χειρότερο level την ελληνική οικονομία. Την τοποθετεί στο Caa3, αν και τον Αύγουστο είχε κάνει μια κίνηση αναβάθμισης. Ωστόσο για να φτάσει στο επίπεδο εκείνο που θα επιτρέπει στην Ελλάδα να μπορεί να κινείται και πάλι ελεύθερα (δηλαδή, να παίρνει ρευστότητα από την ΕΚΤ, με collaterals τα ομόλογα της, χωρίς την ανάγκη μνημονίου) χρειάζονται ακόμα 7 μονάδες!
ΕΙΝΑΙ ΚΑΛΥΤΕΡΗ
Λίγο καλύτερη είναι η κατάσταση με τους άλλους δύο μεγάλους οίκους (S&P και Moody’s), όπου οι υπολειπόμενες μονάδες είναι 5. Τι σημαίνει αυτό πρακτικά; Ότι ακόμα και αν οι αναβαθμίσεις ξεκινήσουν τον Νοέμβριο (αντί του Μαρτίου) είναι πάρα πολύ δύσκολο η Ελλάδα να είναι σε θέση να πληροί τους όρους της ΕΚΤ πριν από το τέλος του 2015, τουλάχιστον. Κατ’ άλλους, αυτή η κατάσταση θα διαρκέσει τουλάχιστον μια 3ετία.
Αυτό με τη σειρά του σημαίνει ότι μέχρι τότε η Ελλάδα θα πρέπει να βρίσκεται σε καθεστώς προγράμματος, για να μπορεί να υπολογίζει στα κεφάλαια της κεντρικής τράπεζας. Το πιθανότερο είναι πόσο όσο περνά ο καιρός και η χώρα μας ευθυγραμμίζεται με τις απαιτήσεις των Βρυξελλών, αυτό το πρόγραμμα θα είναι ολοένα και πιο χαλαρό. Αντιθέτως, αν η Ελλάδα πάψει να τηρεί τα προβλεπόμενα, η 3ετία μπορεί να γίνει 4ετία ή και περισσότερο.
Οπότε, η χώρα θα συνεχίσει να βρίσκεται υπό ομηρία σε μεγάλο βάθος χρόνου. Γι’ αυτό και ο Νοέμβριος, σε αυτή την περίπτωση, είναι κρίσιμος. Γιατί με τις ανακοινώσεις που θα κάνουν αρχικά οι S&P (στις 21 Νοεμβρίου) και η Moody’s, μια εβδομάδα μετά, θα γνωρίζουμε τις προθέσεις τους. Τον κύκλο θα κλείσει η Fitch, η οποία θα κάνει την κίνηση της αρχές του 2015. Η ακριβής ημερομηνία θα ανακοινωθεί στα μέσα του προσεχούς Δεκεμβρίου, όταν θα έχει ολοκληρωθεί και η Σύνοδος Κορυφής και τα δεδομένα αναφορικά με το ελληνικό ζήτημα θα είναι πλέον ξεκάθαρα.
DEAL NEWS