Αυτήν τη φορά ήρθε η στιγμή να ζητήσουν βοήθεια οι κεντρικοί τραπεζίτες.
Καθώς το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) ανακοινώvει την προς τα κάτω αναθεώρηση των εκτιμήσεων για την παγκόσμια οικονομία, οι «στρατηγοί» των κεντρικών τραπεζών δεν διαθέτουν πια αρκετά πυρομαχικά για να αντιμετωπίσουν νέα υποχώρηση των ρυθμών ανάπτυξης. Η Bank of America (BofA) Merrill Lynch υπολογίζει πως οι κεντρικές τράπεζες έχουν μειώσει περισσότερο από 600 φορές τα επιτόκιά τους από την κατάρρευση της Lehman Brothers, το 2008. Τελευταία ήταν η κεντρική τράπεζα της Ινδίας που προχώρησε χθες σε μεγαλύτερη του αναμενομένου μείωση του βασικού επιτοκίου.
Ενώ η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) και η Τράπεζα της Ιαπωνίας δεν αποκλείουν πρόσθετες αγορές ομολόγων, αιωρούνται αμφιβολίες για την αποτελεσματικότητα περισσότερων μέτρων ποσοτικής χαλάρωσης εφόσον οι αποδόσεις ήδη κυναίνονται σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα και ο πληθωρισμός είναι αρκετά πιο κάτω από τον στόχο στις περισσότερες οικονομίες. Μία ακόμη πιο χαλαρή νομισματική πολιτική, ενδεχομένως, να δώσει νέα ώθηση στις αγορές αντί να στηρίξει τις οικονομίες.
Ετσι, οικονομολόγοι και αναλυτές των αγορών στρέφονται όλο και πιο πολύ στις κυβερνήσεις. Εικάζουν πως είναι σωστό αυτήν τη φορά οι κυβερνήσεις να είναι αυτές που θα ηγηθούν των «επιχειρήσεων διάσωσης» από μια επιβράδυνση των αναδυόμενων οικονομιών, με πρωταγωνίστρια την Κίνα, και τις αλυσιδωτές αντιδράσεις που μπορεί να προκληθούν στον ανεπτυγμένο κόσμο.
Η ΒofA Merrill Lynch εκτιμά στο 25% τις πιθανότητες για μια νέα κρίση μέχρι τα τέλη του έτους. «Το οπλοστάσιο στη νομισματική πολιτική έχει εξαντληθεί σε ό,τι αφορά την ενίσχυση της πραγματικής ανάπτυξης και του πληθωρισμού», παρατηρεί ο Μπιλ Γκρος, γκουρού των αγορών και υψηλόβαθμο στέλεχος της Janus Capital Management LLC σε εκπομπή του τηλεοπτικού δικτύου του Bloomberg. Η δημοσιονομική πολιτική είναι το δεύτερο σκέλος στο ίδιο πόδι που θα πρέπει να κινητοποιηθεί για να επανέλθουν οι οικονομίες σε μια φυσιολογική κατάσταση, προσέθεσε ο κ. Γκρος.
Εάν γινόταν κάτι τέτοιο θα αποτελούσε στροφή των κυβερνήσεων σε σχέση με τις πολιτικές των προηγούμενων ετών. Αφού χαλάρωσαν τους προϋπολογισμούς τους εξαιτίας της παγκόσμιας ύφεσης του 2009, οι κυβερνήσεις στη συνέχεια αναδιπλώθηκαν έτσι ώστε να περιορίσουν τα ελλείμματά τους, αφήνοντας μόνες τις κεντρικές τράπεζες να στηρίξουν τη ζήτηση. Η δημοσιονομική λιτότητα παραμένει ψηλά στην ατζέντα των κυβερνήσεων της Ευρώπης παρά την απότομη αύξηση της δημοτικότητας των πολιτικών κομμάτων που αντιδρούν σε αυτήν την πολιτική. Στο αμερικανικό Κογκρέσο ετοιμάζεται το έδαφος για νέους διαξιφισμούς πάνω στο ζήτημα του χρέους. Σε παγκόσμια κλίμακα, το χρέος των κρατών κυμαίνεται στο 117% του ΑΕΠ από το 81% που ίσχυε το 2007, γεγονός που μπορεί να αποθαρρύνει τις κυβερνήσεις από τη λήψη νέων δημοσιονομικών μέτρων στήριξης.
Η θεραπεία, ωστόσο, για την αποκατάσταση της ανάπτυξης και της ζήτησης στα προ κρίσης επίπεδα μπορεί να χρειαστεί να είναι ακόμη πιο ισχυρή από το καθιερωμένο, τονίζει ο Στίβεν Εγκλάντερ, επικεφαλής του τμήματος ισοτιμιών του G10 στη Citigroup. Ο ίδιος αναφέρεται στην ανάγκη εφαρμογής ριζοσπαστικών λύσεων, όπως είναι «η ρίψη χρημάτων από το ελικόπτερο» που είχε προτείνει ο Μίλτον Φρίντμαν. «Γίνεται όλο και περισσότερο ξεκάθαρο πως η απουσία δημοσιονομικής πολιτικής είναι ένας από τους λόγους που δεν είναι ικανοποιητική η ανάκαμψη των οικονομιών σήμερα», προσθέτει ο κ. Εγκλάντερ της Citigroup.
Με τα επιτόκια των κεντρικών τραπεζών να κυμαίνονται σε σχεδόν μηδενικά επίπεδα, η δημοσιονομική πολιτική είναι απαραίτητη για να αντισταθμίσει κάθε αρνητική επίδραση από ένα χτύπημα στην ήδη υποτονική ανάκαμψη της παγκόσμιας οικονομίας». Η άποψη αυτή βρίσκει σύμφωνη τη Μικάλα Μαρκούσεν, επικεφαλής του τμήματος για την παγκόσμια οικονομία της Societe Generale στο Λονδίνο. «Σε ένα σενάριο κινδύνου, πιστεύουμε πως οι ανώτατοι πολιτικοί αξιωματούχοι, όταν έρθουν αντιμέτωποι με την άβυσσο, θα κάνουν ένα βήμα πιο κοντά σε μια ανορθόδοξη πολιτική και θα υιοθετήσουν δημοσιονομικά μέτρα στήριξης», δηλώνει η ίδια.
SIMON KENNEDY / BLOOMBERG ΑΠΟ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.