Σε μια χώρα, όπως η Ελβετία, που επιτρέπει ανώνυμες συναλλαγές με μετρητά έως και 100.000 ελβετικών φράγκων, δηλαδή σχεδόν 92.000 ευρώ και μερικά καταστήματα διαλαλούν ότι δεν δέχονται κάρτες, εντύπωση προκαλεί το ότι η χρήση πλαστικού χρήματος στη χώρα των τραπεζών είναι μεν χαμηλή, αλλά υπερβαίνει εκείνη της Γερμανίας.
Κι αυτό γιατί σε όλες τις ανεπτυγμένες οικονομίες έχουν τεθεί όρια στις συναλλαγές με μετρητά, προκειμένου να αποφευχθεί το «ξέπλυμα» χρήματος, με την ΕΚΤ να σχεδιάζει να αποσύρει το χαρτονόμισμα των 500 ευρώ για τον ίδιο λόγο. Στην Ελβετία πραγματοποιείται ακόμη με μετρητά συνολικά το 20% των αγορών, συμπεριλαμβανομένων των μεγάλων ποσών όπως οι πληρωμές για την αγορά ακριβών κοσμημάτων. Η αξία των συναλλαγών που γίνονται στην Ελβετία με το λεγόμενο πλαστικό χρήμα ανέρχεται ως ποσοστό του ελβετικού ΑΕΠ μόλις και μετά βίας στο 1/3 του αντίστοιχου στη Βρετανία ή τον Καναδά βάσει στοιχείων του 2014.
Ερευνα της Federal Reserve που διεξήχθη την ίδια χρονιά φέρει το 80% των συναλλαγών στη Γερμανία να γίνεται με μετρητά, όταν στις ΗΠΑ το αντίστοιχο ποσοστό είναι λιγότερο από 50%. Δύσκολα μπορεί να εντοπισθεί για ποιον ακριβώς λόγο οι Ελβετοί και ακόμη περισσότερο οι Γερμανοί έχουν τέτοια προσήλωση στο ρευστό. Ωστόσο, η εν λόγω έρευνα της Fed φέρει τους περισσότερους Γερμανούς να επικαλούνται αφενός την ανάγκη να έχουν εποπτεία των δαπανών τους και αφετέρου την επιθυμία τους για μυστικότητα και ιδιωτικό χώρο στον οποίο δεν έχει ανάμειξη το κράτος. Ορισμένοι οικονομικοί αναλυτές ανακαλούν το παρελθόν υπερπληθωρισμού που έπληξε τη Γερμανία τη δεκαετία του 1920 για να αποδώσουν σε αυτό την προσήλωση των Γερμανών στα μετρητά. Είναι όμως παρόμοια τα επιχειρήματα που παραθέτουν οι Ελβετοί στη σχετική έρευνα του Bloomberg, από την οποία προκύπτει ότι οι Ελβετοί απαιτούν πρωτίστως να διατηρούν τη μυστικότητα στις συναλλαγές τους, ενώ νιώθουν ότι έχουν τον έλεγχο του πλούτου τους.
«Τα μετρητά είναι περιουσία και ελευθερία» σύμφωνα με τον Μανουέλ Μπράντεμπεργκ, δικηγόρο και μέλος του εθνικιστικού Κόμματος του Ελβετικού Λαού. Η στάση του αντικατοπτρίζει το γενικότερο αίσθημα στη χώρα, τώρα που η Ελβετία δίνει στη δημοσιότητα τη νέα γενιά χαρτονομισμάτων του ελβετικού φράγκου. Μετά μία δεκαετία προσεκτικού και μελετημένου σχεδιασμού τους, τα νέα χαρτονομίσματα έχουν ενισχυμένες τις δικλίδες ασφαλείας και έχουν διαφορετικό σχεδιασμό. Οι διαφορές τους από τα παλαιά χαρτονομίσματα τελειώνουν, όμως, εκεί.
Σε αντίθεση με τις γειτονικές τους χώρες, οι Ελβετοί δεν σχεδιάζουν να επανεξετάσουν το ύψος των ποσών που αντιπροσωπεύουν τα χαρτονομίσματά τους και τα οποία είναι μόνον των 10, 20, 50, 100 και 200 φράγκων. Ο κ. Μπράντεμπεργκ θέλει να προστατέψει τη χώρα του από μια περιπέτεια ανάλογη εκείνης της Ευρωζώνης, στην οποία αναμένεται να αποσυρθούν τα χαρτονομίσματα των 500 ευρώ για να καταπολεμηθεί το οργανωμένο έγκλημα. Ως εκ τούτου, έχει προτείνει στο ελβετικό κοινοβούλιο να ενσωματωθούν στη νομοθεσία της χώρας τα ποσά στα οποία μπορούν να εκδίδονται χαρτονομίσματα.
«Δεν θέλω να ξέρει το κράτος ποιος πηγαίνει πού και σε ποιο εστιατόριο τρώει, δεν είναι δουλειά της κυβέρνησης αυτό» σχολιάζει εμφατικά η 39χρονη Ναταλί Ρίκλι, επίσης βουλευτής και μέλος του εθνικιστικού Κόμματος του Ελβετικού Λαού.
«Θέλουμε να διασφαλίσουμε πως θα παραμείνουν σε ισχύ τα μετρητά» τονίζει ο Μπράντεμπεργκ και διευκρινίζει πως «ό,τι έχει θεσπισθεί σε νόμο δεν είναι εύκολο να αλλάξει». Έχουν εκδηλωθεί ανάλογες τάσεις και σε άλλες χώρες της γερμανόφωνης Ευρώπης. Ο υφυπουργός Οικονομίας της Αυστρίας ζήτησε προσφάτως να μην αποσυρθούν τα χαρτονομίσματα των 500 ευρώ, απηχώντας την ίδια επιθυμία για μυστικότητα.
Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ